آزمایش ناموفق مرگبارترین سلاح جهان در روسیه صورت گرفت
تصاویر مأخوذ از ماهواره‌ها در پایان سپتامبر، محققان حوزه تسلیحات را به این نتیجه رسانده که روسیه تلاش داشته که جدیدترین موشک بالستیک قاره‌پیما خود، آر. اس-۲۸ سرمت را مورد آزمایش قرار دهد، اما این آزمایش با ناکامی شدید همراه بوده است.
بر اساس گزارش اکوایران، این موشک ۳۵ متری که قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای دارد، در رسانه‌های مختلف داخلی و خارجی با عناوینی چون «شیطان ۲» و «مرگبارترین سلاح در جهان» معرفی شده که موجب افزایش نگرانی‌ها نسبت به قدرت مخرب آن شده است.
یورونیوز می‌نویسد که تصاویر جدید نشان‌دهنده یک گودال عظیم در یکی از سایت‌های پرتاب در پلِسِتسک واقع در شمال روسیه است. این کشف نخستین بار در ۲۱ سپتامبر توسط یک تحلیلگر مستقلی با لقب «MeNMyRC» در شبکه اجتماعی ایکس منتشر شد. او اظهار داشت: «به وضوح مشخص است که آزمایش موشک آر. اس-۲۸ سرمت به طور کامل با شکست مواجه شده است.»
این تحلیلگر در ادامه افزود: «موشک در سیلوی پرتاب منفجر شده و یک حفره بزرگ را بر جای گذاشته است، که به خرابی سایت آزمایش منجر شده است.»
وی همچنین احتمال داد که انفجار موشک ممکن است در حین فرایند سوخت‌گیری مایع روی داده باشد و نه در زمان پرتاب.
اگر این ارزیابی‌ها صحیح باشد، این چهارمین شکست ثبت شده برای موشک آر. اس ۲۸ خواهد بود و تنها آزمایش موفق این موشک در آوریل ۲۰۲۲ تأیید شده است.
اهمیت سیاسی برای پوتین
مت کوردا، پژوهشگر ارشد در مؤسسه بین‌المللی تحقیقات صلح استکهلم توضیح داد که موشک آر. اس ۲۸ به منظور جایگزینی موشک «آر. اس ۲۰وی وُیوُدا» طراحی شده که بیش از سه دهه پیش ساخته شده است.
کوردا بیان داشت: «روسیه مدت‌هاست که برنامه‌های دقیقی برای جایگزینی تمامی سیستم‌های پرتاب دوران جنگ سرد با نمونه‌های نوین‌تر دارد و آر. اس ۲۰وی وُیوُدا آخرین مدل از این موشک‌های قاره‌پیما در زرادخانه‌اش است.» او ادامه داد: «از این رو، معرفی سرمت برای پوتین از نظر سیاسی به شدت حائز اهمیت خواهد بود، زیرا نماد به پایان رساندن این فرایند طولانی‌مدت در روسیه است.»
موشک آر. اس۲۸ برای اولین بار در سال ۲۰۱۴ در یک کنفرانس خبری در مسکو رونمایی شد. در آن زمان، مقامات روسیه اعلام کردند که این موشک تا سال ۲۰۲۰ به مرحله نهایی تولید خواهد رسید. اما به سبب مشکلاتی در زمینه تولید و آزمایش، این زمان چندین بار به تأخیر افتاده است.
کوردا خاطرنشان کرد که تا به امروز، موشک آر. اس۲۸ هنوز به خدمت در نیامده و تصریح کرد: «نه تنها تولید انبوه این موشک با تأخیر مواجه شده، بلکه مراحل آزمایش نیز با شمار زیادی از آزمایشات نا موفق روبه‌رو شده است.»
آر. اس۲۸ چه قابلیت‌هایی دارد؟
از زمان معرفی آر. اس۲۸، رسانه‌های روسی گزارش کرده‌اند که این موشک قادر است تا ۱۶ کلاهک هسته‌ای را به طور مستقل هدف‌گیری و حمل کند. با این حال، کوردا بر این باور است که این تعداد احتمالاً بسیار کمتر است و «شاید تا ۱۰ کلاهک» باشد. به گفته ارتش روسیه، این موشک همچنین بردی بالغ بر ۱۸ هزار کیلومتر و وزنی معادل ۲۰۸ تن دارد.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در اکتبر ۲۰۲۳ در یک سخنرانی اعلام کرد که آر. اس۲۸ آماده استقرار است. او گفت: «به طور کلی، موشک فوق‌سنگین سرمت آماده است.»
وی افزود: «تنها کاری که باقی مانده است، انجام مراحل بوروکراتیک و اداری است تا بتوانیم به تولید انبوه پرداخته و آن را در حالت آماده‌باش رزمی مستقر کنیم. اینکار به زودی صورت خواهد گرفت.»
در همان سخنرانی، پوتین یکی از اهداف توسعه موشک آر. اس ۲۸ را جلوگیری از تشدید تنش نظامی و هسته‌ای با آمریکا عنوان کرد. او به طور خاص به این مسأله اشاره کرد که روسیه معاهده جامع منع آزمایش‌های هسته‌ای را امضا و تأیید کرده، در حالی که ایالات متحده فقط این معاهده را امضا کرده است.
این معاهده هر گونه انفجار هسته‌ای را، اعم از اهداف نظامی و صلح‌آمیز، ممنوع می‌کند. برای اجرایی شدن این معاهده، باید توسط ۴۴ کشور دارای قابلیت هسته‌ای تصویب شود.
در نوامبر ۲۰۲۳، پوتین به دنبال تصویب این معاهده توسط روسیه، با هدف همگام شدن با موضع ایالات متحده، به تأخیر افتاد. با درنظر داشتن اینکه چندین کشور هسته‌ای هنوز این معاهده را امضا یا تأیید نکرده‌اند، آزمایش سلاح‌های هسته‌ای در سطح جهانی همچنان ادامه دارد.
کوردا افزود که توسعه موشک‌های جدیدی همچون آر. اس۲۸ سرمت یا «شیطان ۲» بخشی از روند نوسازی است که «تمامی کشورها با تسلیحات هسته‌ای آن را دنبال می‌کنند.»
وضعیت فعلی این سلاح پس از اعلام چهارمین آزمایش مشکوک به شکست، هنوز نامشخص مانده است. در حالی که پوتین و رسانه‌های روسی ادعا کرده‌اند که آر. اس ۲۸ سال‌هاست که به لحاظ رزمی آماده و عملیاتی است، تصاویر گودال ایجاد شده در سپتامبر ابهامات زیادی را در این زمینه برای کارشناسان به وجود آورده است.
کوردا تأکید کرد که با وجود تمامی مشکلات موجود در آزمایش‌ها، روسیه به تلاش خود در خصوص آر. اس ۲۸ ادامه خواهد داد.
او توضیح داد: «مشخص است که روسیه در حال ادامه کار بر روی زیرساخت‌های لازم برای استقرار این موشک است. تصاویر ماهواره‌ای فعالیت‌های ساختمانی وسیع در محل پایگاه یکم لشکر موشکی ۶۲ در جنوبی سیبری را نشان می‌دهد و به زودی انتظار می‌رود که در سایر سایت‌های مورد نظر نیز آغاز به کار کنند.»
