کاهش تعداد نیروهای آمریکایی در سوریه به دلیل استراتژی اقتصادی و امنیتی ترامپ است/ اسرائیل و کشورهای عربی به نقش آفرینی ترکیه معترض هستند

علی بیگدلی، متخصص امور آمریکا در بیان ابعاد طرح خروج نیروهای نظامی ایالات متحده از سوریه در گفت وگوی خود با ایلنا اظهار داشت: تحولات نظامی و امنیتی در سوریه به شدت قابل توجه است. نخستین علت این موضوع، عدم تمایل برخی کشورها به اجازه دادن به ترکیه برای استفاده انحصاری از موقعیت جغرافیایی سوریه به شمار می رود. این موضوع تنها به دنیای عرب مربوط نمی شود، بلکه تمام قدرت های بزرگ چون روسیه، اسرائیل، آمریکا و اروپا را نیز تحت تأثیر قرار داده است. کشورهای عربی بر این باورند که سوریه جزئی از دنیای عرب است و به همین دلیل، خروج ترکیه از این منطقه و بازگشت آن به فضای عربی ضروری است. این هدف، با تلاش های سیاسی و دیپلماتیک همراه شده است، هرچند که ترکیه نیز به موازات این تلاش ها، حضوری مستقل و قوی در منطقه به نمایش گذاشته است. از سوی دیگر، اسرائیل نگران تأسیس پایگاه های نظامی ترکیه در نزدیکی مرزهای خود است. این نگرانی ناشی از خصومت ترکیه با اسرائیل و حمایت این کشور از حماس است.

وی ادامه داد: اسرائیل با شدت به این موضوع اعتراض دارد که ترکیه بر سر مرزهایش پایگاه های نظامی برقرار کند و این امر یکی از دلایل بمباران پایگاه های نظامی در سوریه از سوی اسرائیل محسوب می شود. دومین دلیل، مرتبط با سیاست های داخلی آمریکا است. ترامپ از زمان کارزار اتی اش اعلام کرده بود که قصد دارد تعداد نیروهای آمریکایی را در نقاط گوناگون جهان کاهش دهد. این تصمیم در راستای کاهش هزینه های نظامی ایالات متحده و مقابله با بحران های اقتصادی داخلی اتخاذ شده است. سومین دلیل به توافقی که کردها با آمریکا امضا کردند برمی گردد که به اهداف مورد نظر منجر نشده است. آمریکایی ها در تلاش اند تا با کاهش حمایت های خود از کردها، آن ها را به سمت ناامیدی در تعلقات به کمک های آمریکایی سوق دهند، و در عین حال هدف آن ها ایجاد دولتی قوی، ملی و یکپارچه در سوریه است که از منظر استراتژیک برای آمریکا اهمیت زیادی دارد و منافع آن ها را تأمین می کند. هم زمان، روسیه نیز در بیانیه ای اظهار کرده است که نخواهد گذاشت سوریه با بحران مواجه شود، به ویژه در light از پایگاه های نظامی خود در این کشور.

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: ژئوپلیتیک منطقه تغییر یافته، اما سوریه به سادگی و به سرعت نمی تواند به ثبات سیاسی برسد. اردوغان از سال ۲۰۱۸ سعی کرده است تا با ارائه آموزش های مذهبی، سیاسی و نظامی، نفوذ خود را در سوریه تحکیم بخشد. اما اتحادیه اروپا و کشورهای عرب به علت تاریخ استعماری و دیگر نکات، از این تلاش ها به طور جدی استقبال نکرده اند. وضعیت سوریه پیچیده تر از آن است که به سادگی به آرامش برسد و اکنون تمامی کشورها برای سوریه حساسیت خاصی قائل هستند. به عنوان مثال، کشورهای عرب در تلاشند تا سوریه را به حلقه دنیای عرب بازگردانند، اما تاکنون این تلاش ها به نتیجه رضایت بخشی نرسیده است. احمد الشرع نتوانسته است نقش مؤثری در حل بحران ایفا کند. همچنین، روابط ترکیه و سوریه نیز به سردی پیشین خود بازنگشته و وضعیت ناامنی به عنوان یک چالش مهم باقی مانده است، و بازگشت داعش نیز تهدیدی جدی به شمار می آید. از دیگر سو، آمریکا پیشنهاد هشت ماده ای به سوریه ارائه کرده، اما این پیشنهادات بیشتر در راستای منافع اسرائیل طراحی شده اند، زیرا اسرائیل نیز در نواحی جنوبی سوریه پایگاه های نظامی مستقر دارد و در حال تأمین منافع خود است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: بازگشت داعش و فعالیت های گروه القاعده در سوریه سناریوهایی هستند که نمی توان آن ها را نادیده گرفت. در حالی که آمریکا به علت بحران اقتصادی داخلی تمایل چندانی به حضور گسترده در سوریه ندارد. هزینه های نظامی و عملیات های نظامی، از جمله حمله به حوثی ها، برای ایالات متحده هزینه بر بوده است. در نهایت، نقش اسرائیل در منطقه از اهمیت بالایی برخوردار است. بمباران پایگاه های نظامی سوریه توسط اسرائیل عمدتاً ناشی از نگرانی اش از افزایش نفوذ ترکیه در این کشور است. همچنین وجود پایگاه های دریایی روسیه در سوریه مانع دیگری برای حضور سایر کشورها تلقی می شود. سوریه کماکان در وضعیتی آشفته و مبهم به سر می برد و به آسانی به ثبات نخواهد رسید. آمریکا نیز ظرفیت عملکرد کلیدی تری در این منطقه را ندارد. در چنین شرایطی، اسرائیل و ترکیه به عنوان دو بازیگر اساسی در معادلات منطقه ای عمل می کنند و سوریه همچنان با منابع محدود و موقعیت استراتژیک خود، میدانی ملتهب و پیچیده است که حوادث گوناگونی در آن جریان دارد. بنابراین باید اذعان کرد که اوضاع این کشور خطرناک است و آینده اش همچنان در ابهام باقی خواهد ماند.