اپیدمی صرع در اصفهان بالاتر از میانگین جهانی است

صرع به عنوان یک اختلال مزمن در سیستم اعصاب مرکزی شناخته می شود و بر اساس اطلاعات ارائه شده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بیش از یک میلیون ایرانی به این بیماری مبتلا هستند که از میان آن ها، برآورد می شود بیش از ۶۰ هزار نفر فقط در استان اصفهان زندگی می کنند.

این اختلال یکی از قدیمی ترین بیماری ها محسوب می شود و به رغم اینکه کمتر از یک درصد جمعیت جهانی به آن مبتلا هستند، در ایران این رقم به ۱.۲ درصد و در اصفهان به ۱.۱ درصد می رسد که بیشتر از میانگین جهانی است.

در این وضعیت، فعالیت غیرعادی سلول های عصبی مغز در برخی لحظات روی می دهد که می تواند به تشنج های مختلف منجر شود؛ در حالی که تشنج می تواند نشانه ای از بیماری های دیگری همچون تب شدید در کودکان، کاهش قند خون و کمبود اکسیژن باشد، اما در مورد صرع، این علامت بسیار شایع تر است.

یک متخصص مغز و اعصاب در این خصوص اذعان داشت که حدود ۱۰ درصد از افراد در طول زندگی خود حداقل یک بار دچار تشنج می شوند. با این حال، اگر این تشنج ها تکرار شوند و فرد حداقل دو بار و با فاصله حداقل ۲۴ ساعت دچار تشنج شود و دلایل آن تب، عفونت سیستم عصبی یا اختلالات الکترولیتی نباشد، می توان به احتمال صرع در فرد پی برد.

مرضیه رحیمی ادامه داد: تقریباً ۱۰ درصد جمعیت ممکن است به صورت موردی تشنج را تجربه کنند، اما طبق آمارهای جهانی، تنها یک درصد از آن ها به صرع مبتلا می شوند.

وی توضیح داد که اگرچه وراثت در بروز صرع بی تأثیر نیست، اما عواملی دیگر چون فشار به سر جنین در دوران بارداری و زایمان، عفونت های زایمانی، تصادف، آسیب های مغزی و برخی عفونت های دیگر نیز می توانند در ابتلا به این بیماری دخالت داشته باشند.

رحیمی با اشاره به تقسیم بندی های مختلف صرع بر اساس علائم بالینی و نوار مغزی، عنوان کرد که در ساده ترین حالت، این بیماری به دو نوع موضعی و عمومی تقسیم می شود؛ در صرع موضعی، بیمار هوشیاری خود را حفظ می کند و علائم مشخصی همچون حرکات غیرارادی در دست، دیدن جرقه های نورانی یا احساس گزگز در برخی نواحی بدن دارد.

وی افزود: در صرع عمومی، بیمار در حین تشنج هوشیاری خود را از دست داده و ممکن است حرکات پرش در اندام ها، سفتی بدن یا از دست دادن کنترل را تجربه کند.

آیا صرع درمان دارد؟

این متخصص مغز و اعصاب بیان کرد که اگر صرع به درستی کنترل نشود، می تواند بسیار خطرناک باشد؛ با این حال، در بیش از ۸۰ درصد موارد، این بیماری با استفاده از داروهای درمانی به طور کامل قابل کنترل است و بیماران می توانند با مصرف دارو به زندگی طبیعی خود ادامه دهند، حتی قادر به رانندگی خواهند بود.

رحیمی خاطر نشان کرد که در ۱۰ تا ۱۵ درصد موارد، امکان کنترل کامل صرع با دارو وجود ندارد، ولی اگر بیماران تحت نظر یک پزشک متخصص درمان خود را ادامه دهند، شدت و تعداد حملات آن ها به طور قابل توجهی کاهش می یابد و تنها در ۵ تا ۱۰ درصد از بیماران، صرع با درمان دارویی درمان نمی شود.

وی تأکید کرد که ۷۰ تا ۸۰ درصد بیماران مبتلا به صرع با یک نوع دارو قابل کنترل هستند، اما ۲۰ تا ۳۰ درصد آن ها ممکن است نیاز به درمان های بیشتری داشته باشند که به این افراد، «بیماران مقاوم به درمان» نامیده می شود و جراحی نیز می تواند به عنوان یک گزینه درمانی برای آنها به کار گرفته شود.

این پزشک متخصص با بیان اینکه اصفهان یکی از مراکز پیشرفته در کشور برای جراحی صرع است، گفت: تاکنون بیش از ۵۵۰ عمل جراحی مرتبط با صرع در این استان انجام شده، اما با توجه به برآورد تعداد بالای بیش از هفت هزار بیمار مقاوم به درمان در استان، تحقیقات بیشتری می تواند به بهبود شرایط درمان و شناسایی بیماران برای انجام عمل جراحی کمک کند.

در حال حاضر، بیمارستان های آیت الله کاشانی و میلاد اصفهان در زمینه جراحی صرع فعال هستند.

اقدامات اولیه در مواجهه با بیماران مصروع چیست؟

یک متخصص مغز و اعصاب در اصفهان در رابطه با اقداماتی که باید در زمان برخورد با بیماران مصروع انجام شود، گفت: برخورد صحیح با بیمار در لحظات اولیه شروع حمله صرع بسیار حیاتی است و خواباندن بیمار به پهلو یکی از مهم ترین اقدامات اولیه ای است که باید در نظر گرفته شود.

مسعود اعتمادی فر توضیح داد که خواباندن فرد مصروع به پهلو از ورود استفراغ به ریه های بیماران جلوگیری می کند و معمولاً پس از ۳۰ ثانیه وضعیت بیمار بهبود می یابد.

وی ادامه داد که اگر حمله تشنج بیش از یک دقیقه به طول انجامید، باید فوراً با اورژانس تماس بگیرید تا بیمار به بیمارستان منتقل و اقدام های درمانی لازم انجام شود.

نایب رئیس انجمن خیریه صرع اصفهان نیز افزود که احتمال ابتلای هر فردی به صرع وجود دارد و این بیماری به ویژه در کودکان و افراد بالای پنجاه سال مشاهده می شود.

احمد شریعتی با اشاره به روش های درمان صرع، تاکید کرد که بیشتر بیماران مبتلا به این بیماری محدودیتی در زمینه اشتغال، ازدواج و حتی رانندگی ندارند و می توانند به زندگی عادی خود ادامه دهند.

حمایت از سه هزار بیمار توسط انجمن خیریه صرع اصفهان

او همچنین به فعالیت های انجمن خیریه صرع اصفهان که از سال ۱۳۸۰ آغاز به کار کرده است، اشاره کرد و گفت: این انجمن در همکاری با شرکت های داروسازی، به ویژه در تأمین داروهای مورد نیاز بیماران صرعی، نقش مؤثری ایفا کرده و از سه هزار بیمار تحت پوشش خود حمایت می نماید.

شریعتی افزود که این انجمن در زمینه های متعددی از جمله درمان، حمایت های معیشتی، فراهم کردن فرصت های شغلی و آموزش به بیماران صرع فعالیت دارد و همچنین خدمات دندانپزشکی تحت نظارت استادان و پزشکان متخصص به بیماران ارائه می شود.

وی ابراز امیدواری کرد که همکاری های سازمانی و بین بخشی به بهبود کیفیت خدمات خیریه ها، از جمله انجمن صرع اصفهان کمک کند.

سالیانه، دومین دوشنبه ماه فوریه که مصادف با بهمن ماه است، به عنوان روز جهانی صرع شناخته می شود و فرصت مناسبی برای افزایش آگاهی درباره این بیماری فراهم می آید.

امسال نیز به همین مناسبت، همایشی شامل پیاده روی و دوچرخه سواری در روز جمعه ۲۶ بهمن در گذر چهارباغ عباسی اصفهان برگزار خواهد شد.