بیماری‌هایی ناشی از کمبود ویتامین D
ویتامین “د” به عنوان یک ماده مغذی لازم برای استحکام استخوان‌ها و دندان‌ها شناخته شده و نقش مؤثری در حفظ قدرت عضلانی و جذب کلسیم را ایفا می‌کند. در صورتی که بدن با کمبود این ویتامین یا کلسیم مواجه شود، استخوان‌ها ممکن است دچار ترک یا شکستگی شوند. فقدان این ماده می‌تواند عوارض مختلف دیگری نیز به همراه داشته باشد که در ادامه به برخی از این موارد پرداخته خواهد شد…
کمبود ویتامین D و مشکلات استخوانی
راشیتسم
راشیتیسم یا نرمی استخوان بیماری‌ای است که بر اثر کمبود ویتامین D، مربوط به ناتوانی در تأمین کلسیم و فسفر در دوران رشد استخوان‌ها در کودکان، بروز می‌کند. این عارضه‌ها بر روی استخوان‌های بلند و اصلی تاثیر گذاشته و باعث درد و ضعف در عضلات می‌شود. به دلیل داشتن املاح کمتر، استخوان‌ها نمی‌توانند وزن بدن را به درستی تحمل کنند و دچار انحنا می‌شوند. از دیگر عوارض این بیماری می‌توان به برجسته شدن نقاطی مانند ستون فقرات، بزرگ شدن جمجمه و قفسه سینه، و همچنین افزایش قطر مچ دست و پا اشاره کرد که این‌ها از علائم زودهنگام و قابل شناسایی از طریق رادیوگرافی محسوب می‌شوند.
استئومالاسی
در بزرگ ترها، کمبود ویتامین D منجر به بروز عارضه‌ای به نام استئومالاسی می‌شود که تحت تأثیر کاهش چگالی استخوانی قرار دارد و شدیدا باعث درد در نواحی کمر و پاهای می‌شود. به علاوه، در پی این عارضه، شکستگی سریع استخوان‌های طویل و ضعف عضلانی نمایان می‌شود. بهترین راه درمان این حالت، مصرف ویتامین D به همراه کلسیم و فسفر است.
استئوپروز
استئوپروز یا همان پوکی استخوان یکی از مشکلات رایج در میان سالمندان، به ویژه زنان، به شمار می‌رود. در این اختلال، بافت داخلی استخوان تحلیل رفته و املاح آن کاهش می‌یابد. تغییرات هورمونی یکی از عوامل اصلی مؤثر در این بیماری است. در این بیماری سطح ویتامین D نیز کاهش پیدا می‌کند، اما درمان با ویتامین D تاثیر چندانی نخواهد داشت. تنها توصیه می‌شود که از دوران جوانی مکمّل‌هایی حاوی کلسیم، فسفر و ویتامین D به میزان کافی مصرف شود. در بررسی‌های اخیر بر روی زنان مبتلا به پوکی استخوان که به دلیل شکستگی‌های استخوان لگن در بیمارستان بستری بودند، مشخص شد که ۵۰ درصد این زنان با مشکل کمبود ویتامین D مواجه بوده‌اند.
براساس نظرات متخصصان، ویتامین D تعیین‌کننده مقدار کلسیم در خون بوده و همچنین مشخص می‌کند چه مقدار کلسیم به استخوان‌ها و دندان‌ها انتقال یابد.
کمبود ویتامین D و ضعف عضلانی
تحقیقات اخیر نشان داده است که کمبود ویتامین D در بین دختران نوجوان ۱۲ تا ۱۴ ساله تأثیر قابل توجهی بر وضعیت عضلانی آنان دارد.
محققان با انجام بررسی‌هایی بر روی صدها نفر به این نتیجه رسیدند که تقریباً ۷۵ درصد از افرادی که با ضعف عضلانی روبرو بودند، دچار کمبود ویتامین D نیز بودند و این موضوع از طریق آزمایش خون قابل تأیید بود.
متخصصان این مشکل را به ارتباط ویتامین D با جذب کلسیم نسبت می‌دهند و اعتقاد دارند که کمبود ویتامین D باعث اختلال در جذب کلسیم می‌شود که این نیز می‌تواند عوارض گوناگونی مانند ضعف در سیستم اسکلتی و عضلانی را به همراه داشته باشد.
کمبود ویتامین D و بیماری پارکینسون
دانشمندان آمریکایی در یک بررسی جدید کشف کرده‌اند که بیماران مبتلا به پارکینسون در مراحل ابتدایی این بیماری با کمبود شدیدی از ویتامین D مواجه هستند، اما مصرف این ویتامین نمی‌تواند مانع از پیشرفت بیماری گردد.
تیم تحقیقاتی با آزمایش وضعیت ویتامین D در نمونه‌های خونی بیماران به این نتیجه دست یافتند که در مراحل ابتدایی ابتلا به پارکینسون، افرادی که به این بیماری دچارند، با کمبود شدید ویتامین D همراه هستند. در واقع، آنها دریافتند که ۶۹ درصد از این بیماران دچار کمبود ویتامین D و ۲۶ درصد نیز فاقد این ویتامین هستند.
کمبود ویتامین D و سخت شدن عروق
پزشکان قلب و عروق در یک مطالعه جدید اعلام کرده‌اند که نبود ویتامین “د” می‌تواند به سخت شدن و سفت شدن عروق منجر شود.
تحقیقات نشان داده است که کمبود ویتامین “د” می‌تواند دو برابر خطر بروز بیماری‌های قلبی و عروقی را افزایش دهد. افرادی که سطح ویتامین “د” در بدنشان پایین است، بیشتر در معرض دیابت، چاقی و بیماری‌های قلبی قرار دارند.
طبق این گزارش، در یک مطالعه قلبی که بر روی ۱۵ هزار نفر انجام شد، مشخص گردید افرادی که سنشان بیشتر است و سطح ویتامین “د” آنها کم بوده، بیشتر در معرض بیماری‌های قلبی و عروقی قرار دارند و افرادی که مصرف این ویتامین را کاهش داده‌اند، در معرض خطر بالاتری هستند.
مطالعه‌ای اخیر که بر روی ۵۵۰ کارمند این انستیتو انجام شده است نشان می‌دهد که مصرف مناسب ویتامین “د” می‌تواند به بهبود سلامت عروق کمک کند.
کمبود ویتامین D و چاقی و کوتاهی دختران
براساس نتایج مطالعه‌های اخیر، نقص در جذب ویتامین D در دوران بلوغ می‌تواند باعث توقف رشد و همچنین افزایش شیوع چاقی در این دوران، به خصوص در بین دختران شود. بر اساس یافته‌های این تحقیق، کمبود ویتامین D در اوج رشد دختران، موجب ایجاد توده بدنی بالا و کاهش قد آنها می‌گردد.
در این مطالعے، محققان برای اندازه‌گیری سطح ویتامین D دختران جوان ۱۶ تا ۲۲ ساله از آزمایش خون استفاده کردند.
آنها همچنین با هدف بررسی تأثیر کمبود ویتامین D بر روی سلامت زنان جوان، میزان چربی و قد افراد مورد مطالعه را اندازه‌گیری نمودند. نتایج نشان داد شیوع کمبود ویتامین D در میان جوانان مورد بررسی، با وجود زندگی در منطقه‌ای با تابش خوب آفتاب، حیرت‌انگیز بود.
این مطالعه شاخص توده بدنی و همچنین چربی ناحیه شکمی را در افرادی که با کمبود ویتامین D مواجه بودند، نسبت به زنانی که دارای سطح طبیعی ویتامین D بودند، بالاتر نشان داد و به عبارت دیگر، در دختران جوانی که دچار کمبود ویتامین D بودند، شیوع چاقی، به ویژه چاقی شکمی بیشتر مشاهده شد.
علاوه بر این، نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که دختران در دوره بلوغ با سطح طبیعی ویتامین D به نسبت همسن‌های خود که با کمبود این ویتامین مواجه هستند، قد بلندتری دارند.
ویتامین D
کمبود ویتامین D و افزایش فشار خون
تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که سطح پایین ویتامین D در خون ممکن است با افزایش فشار خون در افراد سفید پوست ارتباط داشته باشد.
دکتر “تانگپریچا” و همکارانش از دانشگاه آتلانتا به بررسی ارتباط بین فشار خون سیستولیک و سطح ویتامین D در میان هفت هزار و ۶۹۹ فرد بدون فشار خون بالا پرداختند. این تحقیق شامل ۴۷ درصد مرد و ۶۱ درصد سفید پوست و ۳۹ درصد سیاه پوست بود.
این مطالعه نشان داد که ۶۱ درصد افراد سفید پوست و ۹۲ درصد از افراد سیاه پوست با کمبود ویتامین D مواجه هستند. محققان متوجه شدند که افرادی که سطح ویتامین D آنها به حد خوبی رسیده، به طرز قابل توجهی ۲۰ درصد کمتر از دیگران در معرض افزایش فشار خون سیستولیک قرار دارند، اما این ارتباط در میان افراد سیاه پوست مشاهده نشد.
کمبود ویتامین D و عفونت در زنان
تحقیقات محققان دانشگاه پترزبورگ نشان داده که بین کمبود ویتامین D و بروز عفونت‌های خاص در زنان رابطه وجود دارد. در این مطالعه مشخص شد زنانی که از نظر ویتامین D کمبود دارند، به خصوص زنان سیاه‌پوست، بیشتر در معرض ابتلا به این عفونت‌ها هستند. در این تحقیق، ۴۶۹ زن باردار از نظر سطح ویتامین D مورد آزمایش قرار گرفتند و نتایج نشان داد آن دسته از زنانی که سطح ویتامین D پایین‌تری دارند، بیشتر به عفونت‌های مهبلی گرفتار می‌شوند.
کمبود ویتامین D و ارتباطش با سرطان‌ها
سرطان سینه
یافته‌های اخیر نشان می‌دهد که کمبود ویتامین D ممکن است خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد. بر اساس بررسی‌های انجام شده در این مطالعه اپیدمیولوژیک، میزان بروز سرطان با کمبود ویتامین D در بیماران مرتبط بوده و بالاترین همبستگی را در خصوص بروز سرطان سینه نشان می‌دهد.
سرطان پانکراس و پروستات
محققان آمریکایی به تازگی دریافته‌اند که ریسک ابتلا به سرطان پانکراس در افرادی که از مکمل‌های ویتامین “د” استفاده می‌کنند، نصف افرادی است که این مکمل‌ها را مصرف نمی‌کنند. آنها هم اکنون در حال تحقیق بر روی مواد غذایی حاوی ویتامین “د” و تأثیر آنها بر کاهش ریسک ابتلا به این نوع سرطان هستند.
این مطالعات نشان داده‌اند که ویتامین “د” دارای پتانسیل قابل توجهی برای جلوگیری یا درمان سرطان پروستات نیز می‌باشد.
کمبود ویتامین D و خطر ابتلا به بیماری‌های ریوی
متخصصان علوم پزشکی در دانشگاه سینسیناتی تأکید کرده‌اند که کمبود یا فقدان ویتامین D در بدن می‌تواند خطر بروز برخی بیماری‌های ریوی که سیستم ایمنی بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد، افزایش دهد. در این تحقیق، ۱۱۸ بیمار از نظر سطح ویتامین D در سرم خون بررسی شدند و رابطه بین سطح این ویتامین و بروز مشکلات و بیماری‌های مختلف در آنان مورد ارزیابی قرار گرفت. با بررسی‌های متنوع، مشخص شد که در این گروه از بیماران، هرچه سطح ویتامین D در سرم کاهش یابد، عملکرد ریه‌ها نیز ضعیف‌تر می‌گردد.
