چرا قیمت حبوبات به شدت افزایش یافته؛ آیا علت آن حذف ارز ترجیحی است یا ممنوعیت واردات؟

به گزارش روزنامه ایران: چه تحولی در بازار حبوبات کشور به وقوع پیوسته و علت افزایش قیمتها تا این اندازه چیست؟
طبق آمار ارائه شده، متوسط میزان مصرف حبوبات در ایران برای هر فرد در حدود ۹ کیلوگرم تخمین زده میشود. بنابراین، نیاز سالیانه کشور به این محصولات حدود ۷۹۲ هزار تن برآورد میگردد که ۳۰ تا ۳۵ درصد آن از طریق واردات تامین میشود. به عبارت دیگر، لازم است سالانه حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار تن از این محصول وارد کشور شود تا بازار حبوبات با چالش مواجه نشود.
بر اساس آمارها، در ۱۰ ماه ابتدایی سال گذشته ۹ هزار تن لوبیا قرمز، ۸ هزار تن لوبیا چیتی و ۳ هزار تن لوبیا چشم بلبلی به کشور وارد شده است. با این حال، به نظر میرسد که این مقدار نمیتواند پاسخگوی نیاز کشور باشد؛ زیرا به دلیل کاهش تولید در سال گذشته به خاطر شرایط جوی، نیاز به واردات حدود ۴۰ هزار تن حبوبات وجود داشت تا قیمتها در بازار تثبیت شود.
محدودیت واردات منجر به افزایش قیمت حبوبات شد
رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران، در مصاحبه با روزنامه «ایران» ابراز داشت: «در روزهای اخیر، لوبیا چیتی با قیمت ۲۸۰ هزار تومان در بنکداریها عرضه میشد، اما در حال حاضر قیمت آن به ۳۱۰ هزار تومان افزایش یافته است. به عبارتی، فروشندگان برای مصرفکنندگان نهایی ۱۵ درصد به این قیمت اضافه کردهاند.»
رضا کنگری، دلیل اصلی این افزایش قیمت را محدودیت در ورود مجدد محصولات دانست و خاطرنشان کرد: «کاهش واردات، عرضه و تقاضا را در بازار متعادل نکرده و همین موضوع باعث افزایش قیمت نهایی این محصولات شده است. در حالی که دولت میتواند با اتخاذ تدابیر ساده، از چنین افزایشهای قیمتی جلوگیری کند.»
حذف ارز ترجیحی برای حبوبات
دبیر انجمن حبوبات ایران در مصاحبهای با «ایران» اظهار داشت: «واردات حبوبات دیگر با ارز ترجیحی (ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی) انجام نمیشود و این محصولات اکنون با ارز ۷۰ هزار تومانی وارد میگردند. این تغییر به طور قابل توجهی قیمت تمام شده این کالاها را بالا برده است.»
عبدالفتاح افتخاری ادامه داد: «در حال حاضر حدود ۱۱ هزار تن لوبیا به دلیل مالیات بر ارزش افزوده در گمرکات دپوی شده که دولت باید مشکلات مرتبط با آن را حل کند تا این محصولات سریعتر ترخیص و به بازار منتقل شوند.»
وی تأکید کرد: «با وجود اینکه از آبان ماه بارها در مورد کمبود حبوبات کشور (به ویژه لوبیا چیتی) هشدار دادهایم، وزارتخانه به این موضوع توجه نکرد. و با اینکه در زمستان اقدامات مثبتی برای ثبت سفارش انجام شد، به دلیل بروز مشکلات، این سفارشات به موقع صورت نگرفت. در نتیجه، بازار بخصوص با کمبود لوبیا مواجه شده است.
با توجه به نادیده گرفتن هشدارهای فعالان این حوزه، در ششم اردیبهشت ماه، انجمن حبوبات ایران نامهای به وزارت جهاد کشاورزی ارسال کرد که در آن تأکید شده اگر برخی اقدامات در زمان مناسب انجام میشد، از بروز این شرایط جلوگیری میشد.
بررسی میزان واردات حبوبات
بر اساس آمار منتشر شده توسط گمرک، در سال گذشته مجموع واردات چهار محصول (نخود، لپه، لوبیا چیتی و لوبیا قرمز) به ۹۵ میلیون و ۲۷۴ هزار و ۹۱۵ کیلوگرم (بیش از ۹۵ هزار تن) رسیده که هزینه این واردات ۱۱۳ میلیون و ۵۲۶ هزار و ۷۴ دلار ثبت شده است.
<p طبق این آمار، در سال گذشته ۱۲ میلیون و ۲۶۰ هزار و ۷۰۸ کیلوگرم لوبیا چیتی از ۷ کشور با ارزشی بالغ بر ۱۸ میلیون و ۶۸۵ هزار و ۲۰ دلار به کشور وارد شده که بیشترین مقدار از امارات متحده عربی با میزان ۷ میلیون و ۵۲۷ هزار و ۸۷۹ کیلوگرم بوده است. همچنین، لوبیا چیتی از کشورهایی نظیر اتیوپی، ازبکستان، افغانستان، ترکیه، فدراسیون روسیه و هنگ کنگ نیز وارد شده است.
در طول سال گذشته، ۱۰ میلیون و ۷۰۹ هزار و ۶۰۷ کیلوگرم لوبیا قرمز به ارزش ۱۶ میلیون و ۳۶۴ هزار و ۹۵۵ دلار از ۷ کشور اتیوپی، قرقیزستان، ترکیه، فدراسیون روسیه، افغانستان، امارات متحده عربی و قزاقستان وارد شده که بیش از ۶ میلیون و ۴۸۷ هزار و ۹۳۲ کیلوگرم آن از کشور امارات بوده و هزینه این واردات ۹ میلیون و ۷۵۶ هزار و ۹۳۹ دلار بوده است.
در مورد لپه، به دلیل تأمین نیاز داخلی، کمترین میزان واردات مربوط به این محصول است؛ به گونهای که تنها ۴۰۰ هزار کیلوگرم از فدراسیون روسیه به ارزش ۳۰۶ هزار و ۸۹۱ دلار در سال گذشته وارد شده است.
در این دسته از محصولات، بیشترین حجم مرتبط با واردات نخود است که از ۸ کشور امارات، آلمان، ترکیه، عراق، فدراسیون روسیه، کانادا، هند و هنگ کنگ صورت گرفته است. در این میان، امارات متحده عربی مقام اول را در واردات به خود اختصاص داده است. طبق آمار منتشره از گمرک، در دوازده ماه گذشته ۷۱ میلیون و ۹۹۷ هزار و ۷۰۹ کیلوگرم نخود به ارزش کل ۷۸ میلیون و ۱۶۹ هزار و ۲۰۸ دلار وارد شده که از این میزان، حدود ۴۱ میلیون و ۴۷۸ هزار و ۲۳۳ کیلوگرم به هزینه ۴ میلیون و ۴۵۹ هزار و ۱۷۷ دلار از کشور امارات متحده عربی تأمین گردیده است.
23302