روسیه، پاداش های امنیتی اسرائیل در مواجهه با خطرات ایران و ترکیه

اسرائیل و روسیه با همکاری های استراتژیک خود در سوریه به روشنی نشان داده اند که تحولات سیاسی بشار اسد بر تعاملات آن ها تأثیری ندارد. بخصوص، اسرائیل همچنان در حال بحث و تبادل نظر با ایالات متحده است تا فرایند نظامی روسیه در سوریه تداوم یابد. اما این پرسش باقی می ماند که هدف از این هم افزایی میان روسیه و اسرائیل چیست؟

با وجود اینکه مدت زمان زیادی از سقوط بشار اسد نگذشته است، روابط عمیق روسیه و اسرائیل در سوریه به مرحله جدیدی وارد شده است. از انجام عملیات های بسیار دقیق بمبارانی اسرائیل که به سادگی از دید رادارهای روسیه پنهان می ماند تا کوشش های تل آویو در حفظ امنیت پایگاه های مسکو در برابر نفوذ روزافزون ترکیه، این دو قدرت به خوبی مشخص کرده اند که منافع آن ها به طور معناداری در سوریه به یکدیگر وابسته است.

سوریه به عنوان عرصه ای که هر دو کشور در آن منافع خود را پیگیری می کنند، محسوب می شود. به گزارش تایمز آو اسرائیل در دوم مارس، یکی از دیپلمات ها بیان کرده است: «اسرائیل پایگاه های روسی را به عنوان سپری علیه تهدیدات ترکیه و ایران تلقی می کند.» این هم افزایی به وضوح نشان دهنده این است که مسکو و تل آویو هر دو از اوضاع ناپایدار دمشق بهره برداری می کنند، اما برای تداوم این وضعیت به همکاری مؤثری نیاز دارند که نفوذ ترکیه را محدود کند.

تعاملات روسیه و اسرائیل در زمان بشار اسد

در دوران ریاست جمهوری بشار اسد، آسمان سوریه به میدان فعالیت های بمبارانی اسرائیل تبدیل شده بود، در حالی که رادارهای روسیه به صورت غیرفعال تنها نظاره گر این اقدامات بودند. بی بی سی در تاریخ ۵ مارس گزارش داده است که از سال ۲۰۱۵، مکانیزم «تفکیک درگیری» میان مسکو و تل آویو به هماهنگی بیش از ۳۰۰ حمله اسرائیل به اهداف ایرانی پرداخته است. این توافق نانوشته نه تنها به حفظ حیات بشار اسد یاری رساند، بلکه بیانگر چشم پوشی روسیه از عملیات های اسرائیل به منظور نظارت بر محور مقاومت بود.

در سپتامبر ۲۰۱۸، یک هواپیمای روسی به طور تصادفی توسط سامانه پدافند سوریه سرنگون شد، اما کرملین با حفظ آرامش، از نشان دادن واکنش خشم آلود خودداری کرد. ینت نیوز در تحلیلی از این سکوت نوشت: «پس از این حادثه، روسیه صرفاً به هشدارگویی اقدام کرد و هیچ عکس العمل جدی دیگری از خود نشان نداد!» این تعاملات همچنان ادامه یافت، چرا که هر دو طرف از وجود بشار اسد منتفع بودند: روسیه زیرساخت های خود را حفظ کرد و اسرائیل به هدف قرار دادن حزب الله ادامه داد، زیرا هر یک نیاز به حفظ منافع خود در سوریه داشتند.

تعاملات روسیه و اسرائیل پس از اسد

پس از سقوط بشار اسد، اسرائیل اکنون به کمک ایالات متحده مراجعه کرده است تا از پایگاه های روسیه در سوریه محافظت کند. رویترز به طور خاص گزارش داده است: «اسرائیل بر دولت آمریکا فشار می آورد تا اوضاع سوریه به گونه ای باقی بماند که ضعیف باشد و روسیه به عنوان سپری در برابر تهدیدات ترکیه عمل کند.» این تلاش برای حفظ تعادل نشان از نگرانی تل آویو نسبت به نفوذ ترکیه در دمشق دارد.

تحلیلگران سیاسی بر این اعتقادند که «اسرائیل خواستار باقی ماندن مسکو در لاذقیه و طرطوس است تا از نفوذ ترکیه جلوگیری کند. این استراتژی به عنوان حفاظی در برابر رقیب اجرا شده و می تواند به توافقی کلیدی منجر شود، توافقی که در آن روسیه از جانب اسرائیل حمایت می کند تا ایران را خنثی کند. همچنین، یک مقام اسرائیلی به رسانه ها گفت: «ما به آمریکا اعلام کرده ایم که پایگاه های روسیه باید حفظ شوند.» وضعیت سوریه نشان می دهد که این لابی گری به خاطر نگرانی از قدرت گیری گروه های شبه نظامی مانند حیات تحریرالشام (HTS) که از ترکیه حمایت می شوند، بیش از پیش شتاب گرفته است.

تعاملات اسرائیل و روسیه در تمامی زمان ها

این پیوستگی مانند درختی است که همواره در حال باردهی است. از سال ۲۰۱۵، اسرائیل صدها عملیات هوایی در سوریه برنامه ریزی کرده است و در این راستا رادارهای روسی هنوز به حالت غیرفعال باقی مانده اند. تایمز آو اسرائیل در این خصوص به این نکته اشاره کرده است: «روسیه رادارهای خود را برای جلوگیری از حملات ما خاموش نگه داشته است.» به گونه ای که در دسامبر ۲۰۲۴، اسرائیل بیش از ۲۰۰ هدف نظامی را بمباران کرد و رادارهای روسیه همچنان در سکوت به سر می بردند.

پیش بینی آینده تعاملات اسرائیل و روسیه در سوریه

کارشناسان بر این باورند که این ارتباط به عنوان پلی برای ادامه دار بودن همکاری ها باقی خواهد ماند. اسرائیل قادر است به مسکو تضمین های امنیتی ارائه دهد تا پایگاه ها تحت حفاظت باقی بمانند. چنین معاملاتی می تواند به کاهش نفوذ ایران منجر شود. </strongتحلیلگران سیاسی تصریح کردند که اگر تحریرالشام قدرت را در کنترل خود بگیرد، همکاری میان روسیه و اسرائیل همچنان ادامه خواهد یافت. چرا که هر دو طرف از یک سوریه تضعیف شده سود می برند. این نقشه ای جمعی است که نمایانگر این است که همکاری آن ها فراتر از بشار اسد پیش می رود و در همه فصول پابرجا خواهد ماند.