«زباله‌های بابل»، آواره در کوچه‌های پشتی

سال‌هاست که معضل پسماند در استان‌های شمالی به عنوان یک چالش مهم در سطح کشور مطرح شده است. موضوعاتی نظیر ساخت نیروگاه‌های زباله‌سوز در برخی مناطق و اجرای طرح‌های تصفیه فاضلاب و شیرابه از جمله مواردی هستند که بعداً از سوی مسئولان مطرح شده‌اند.

با این حال، مساله زباله در دهه ۹۰ تا ورود به قرن جدید (۱۴۰۰) به شدت بر سر زبان‌هاست و به‌عنوان یکی از مسائل اصلی استان مازندران مطرح است. همچنین نیروگاه زباله‌سوز به‌عنوان یکی از پروژه‌های ناتمام بشمار می‌آید که هزاران میلیارد تومان اعتبار صرف آن شده اما تا کنون راه به جایی نبرده است.

تنها زباله‌سوزی که به‌طور نیمه‌فعال در شهرستان نوشهر فعالیت می‌کند، به‌نظر استاندار مازندران، اشتباه اولیه بوده و اکنون خود به یک معضل محیط زیستی تبدیل شده است. زیرا شیرابه‌های این زباله‌سوز به سمت دریا روانه می‌شوند.

بدیهی است که مسئله اصلی هر شهر از مازندران را پسماند تشکیل می‌دهد؛ چرا که به دلیل کمبود زمین به‌منظور دفن و دپوی زباله، بروز مشکل در این زمینه به مساله‌ای فرابخشی تبدیل شده است.

شاهد انتشار گزارش‌های متعددی درباره معضل پسماند در بابل از همین رسانه هستیم، اما ضروری است در اینجا به فقدان تدبیر در مدیریت زباله‌هایی که از منازل شهروندان خارج می‌شود و در گوشه و کنار خیابان‌ها باقی می‌ماند، بپردازیم.

بابل، به‌عنوان بزرگ‌ترین شهرستان استان مازندران، به‌عنوان تنها شهری در کشور شناخته می‌شود که فاقد مکان مناسب برای دفن زباله است. بسته شدن سایت انجیلیسی (محل موقت دفن زباله) و خلف وعده مسئولان باعث شد که این ناحیه سال‌ها به محلی برای انباشت زباله مبدل شود و طبق آخرین آزمایشات، شیرابه‌های زباله به سفره‌های زیرزمینی و زمین‌های زراعی نفوذ کرده‌اند.

در این وضعیت، نگرانی اصلی مدیریت شهری بابل این است که زباله‌ها بر دوش شهرداری سنگینی کرده و همچنان معلوم نیست چه سرنوشتی در انتظار این زباله‌های نامطلوب در روزهای پایانی سال ۱۴۰۳ خواهد بود.

برای بررسی این موضوع، ما مصاحبه‌ای با مسئولان برگزار کردیم تا از آخرین پیشرفت‌ها در این حوزه باخبر شویم.

با ترک فعل‌ها برخورد قانونی خواهیم کرد.

دادستان بابل در خصوص معضل زباله در این شهرستان گفته است: دپوی ۱۸۰۰ تن زباله در یکی از میادین اصلی شهر باعث شده که ساکنان و شهروندان منطقه شبانه‌روز از بوی بد زباله‌ها رنج ببرند؛ زیرا تکالیفی که به وزارت کشور، استانداری و نهادهای مربوطه محول شده، به درستی اجرا نمی‌شود.

حجت‌الاسلام اسماعیل ملاکریمی با ابراز قدردانی از دغدغه استاندار مازندران برای حل مشکل زباله، بیان کرد: صرفاً برگزاری جلسات برای حل معضلات زباله کافی نیست و لازم است توجهی ویژه به مشکلات بابل انجام گیرد تا این شهر از بحران خارج شود.

ملاکریمی افزود: با اینکه شهرداری تمام همت خود را بر مدیریت زباله‌ها گذاشته، اما هنوز مکان مناسبی برای دفن آن‌ها در اختیار ندارد.

او همچنین به عدم وجود مکان مناسب برای فاضلاب خانگی در بابل اشاره کرده و گفت: فاضلاب خانگی در کانال‌ها تخلیه می‌شود و در زمان بارش‌های کوچک، سیلاب‌هایی به وجود می‌آید.

دادستان بابل بیان کرد: بستن سایت زباله انجیلیسی اقدام درستی بوده است، اما باید به جای آن مکان دیگری تعیین شود، زیرا بسته شدن سایت بدون وجود جایگزین، مشکل‌زا است.

او ادامه داد: لازم است از طریق گفت‌وگوی مناسب با ساکنان منطقه، مشکلات را حل کرد و با مدیریت شیرابه و تولید کمپوست شرایطی فراهم کرد تا مردم دیگر با مشکلات گذشته آن سایت مواجه نشوند.

ملاکریمی تصریح کرد: دو نماینده مردم بابل در مجلس، نمایندگانی برای بیش از ۶۰۰ هزار نفر از این شهرستان هستند که باید از حق مردم دفاع کنند و در این شرایط بحرانی نیاز شهرداری به کمک را درک کنند.

وی همچنین خواستار توجه ویژه شهرداری درخصوص جمع‌آوری و مدیریت زباله‌های بیمارستانی با بار عفونی شد.

وعده‌های مدیریت پسماند به شعار تبدیل شده‌اند.

نماینده بابل در مجلس شورای اسلامی ضمن تقدیر از توجه استاندار مازندران به موضوع پسماند اظهار داشت: اراده‌ای برای حل این معضل به‌نظر نمی‌رسد.

حسن حسن‌نتاج افزود: برگزاری چهار جلسه در یادداشت دو ماه اخیر برای حل موضوع پسماند نشان‌دهنده دغدغه استاندار در این زمینه است.

او تأکید کرد: صرف گفت‌وگو و برگزاری جلسه در مورد پسماند، به‌تنهایی مشکل را حل نخواهد کرد و با توجه به نتیجه این جلسات، هیچ نشانه‌ای از اراده جدی برای حل بحران زباله وجود ندارد.

نماینده مردم بابل در مجلس خاطرنشان کرد: وضعیت زباله در بابل نگران‌کننده است و این که زباله‌ها تنها دو یا سه بار در هفته جمع‌آوری می‌شوند، نشان‌دهنده تهدید سلامت بیش از ۳۳۰ هزار شهروند بابلی است.

حسن‌نتاج همچنین به آمار معاونت عمرانی استانداری اشاره کرد و گفت: از سال ۹۵ تا کنون، یک هزار میلیارد تومان اعتبار برای این موضوع در نظر گرفته شده که در حال حاضر به ارزش ۱۰ هزار میلیارد تومان تخمین می‌خورد. پس می‌بایست مشخص شود که مشکل از کجا ناشی شده است؟

نماینده مردم بابل تأکید کرد: چرا نظارت‌ها و اقدامات امنیتی در این خصوص انجام نشده‌اند؟ ما نمایندگان مردم در قبال جامعه مسئولیم و باید پاسخگو باشیم و به این موضوع اعتراض داریم.

طرح و ایده‌ای مؤثر برای حل مشکل پسماند وجود ندارد.

دیگر نماینده بابل نیز با اشاره به مخالفت خود با بازگشایی سایت انجیلیسی، گفت: باید مکان مناسبی برای دفن زباله بابل مشخص شود.

احمد فاطمی تصریح کرد: صحبت از بازگشایی سایت انجیلیسی در حالی انجام می‌شود که معضلات ناشی از انباشت زباله در این مکان طی ۲۷ سال گذشته و آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی مورد توجه قرار نگرفته است.

وی همچنین به تهدیداتی که انواع بیماری‌ها مردم این منطقه را تهدید می‌کند اشاره کرد و گفت: به‌جای ارائه راهکار، نباید سخن از بازگشایی این سایت به‌میان بیاید، زیرا در صورت بازگشایی سایت، چه بر سر هزاران تن زباله و شیرابه‌های آن خواهد آمد؟

فاطمی بیان کرد: طبق ماده ۱۲، محل دفن پسماند باید از سوی وزارت کشور با هماهنگی سازمان‌ها و وزارت جهاد کشاورزی مشخص شود و وزارت کشور موظف است که تسهیلات و امکانات لازم را برای بهره‌وری از محل دفن پسماند فراهم کند.

وی افزود: به‌جای عمل به وظایف خود، نباید راهکار شما صرفا بازگشایی سایت انجیلیسی باشد.

وی همچنین تأکید کرد: معضل زباله در واقع یکی از اصلی‌ترین مشکلات بابل به شمار می‌رود و برای ساماندهی هزاران تن زباله انباشته در سایت انجیلیسی، به حدود ۱۰ سال زمان نیاز است. انتظار داریم همه نهادها به وظایف قانونی خود عمل کنند، اما متأسفانه هنوز هیچ طرح یا ایده مؤثری برای حل این مشکل ارائه نشده است.

 بابل، تنها شهری که محل دفن زباله‌ای ندارد.

فرماندار ویژه شهرستان بابل نیز تأکید کرد: در حال حاضر مشکل عمده شهرستان بابل شامل جمع آوری، تفکیک و دفن زباله است و طی هر روز، من درگیر این موضوع هستم.

سیدمصطفی میرتبار افزود: در روزهای اخیر به دلیل عدم جمع‌آوری زباله‌ها، شهروندان با مشکلات زیادی مواجه شده‌اند، که با پیگیری ما و همکاری استاندار، به‌طور موقت این مشکل حل شده و زباله‌های سطح شهر جمع‌آوری شدند.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به این که شهرداری بابل قابلیت جمع‌آوری زباله از نقاط دیگر شهرستان را ندارد، ما در حال مذاکره برای تأمین زمینی به‌منظور جمع آوری زباله‌های بابل و اجرای مراحل تفکیک و تولید کمپوست در آن هستیم.

میرتبار همچنین به بخشداران و دهیاران دستور اکید برای پاکسازی راه‌های مواصلاتی شهرستان از زباله و ضایعات رها شده داده است.

مشکل زباله بابل ناشی از عدم انجام وظایف نهادهای مسئول است.

رئیس شورای شهر بابل نیز با اشاره به لزوم ورود وزارت کشور به مقوله معضل زباله بابل، گفت: نهادهای مسئول در قبال تعیین محل مناسب برای زباله در بابل، پس از بسته شدن سایت انجیلیسی، به وظایف قانونی خود عمل نکردند.

«زباله‌های بابل»، در انتظار سرنوشت.

مرتضی کارگر یادآور شد: با وجود پیگیری‌های انجام شده و تأکید بر اقدامات لازم و برگزاری جلسات متعدد، متأسفانه هنوز شاهد اقدام مؤثری در این زمینه نیستیم.

او تصریح کرد: در ۱۲ ماه گذشته، شهرداری بیش از ۱۲ میلیارد تومان صرف هزینه انتقال زباله شده است که می‌توانست صرف امور عمرانی و اجرایی گردد.

تجارب گذشته نشان می‌دهد مسئولان اجرایی استان علی‌رغم اقدامات و جلسات متعدد، تا کنون در عمل اقدامی مؤثر برای حل مشکل زباله در این استان سرسبز شمالی انجام نداده‌اند و این موضوع همچنان خود سوالی باقی مانده است!