خصوصی سازی شهرک های صنعتی ضروری است/ تسهیل حضور کسب وکارهای کوچک و متوسط در فرایند تولید و صادرات

نشست شورای روسای اتاق های کشور با حضور رئیس سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی برگزار شد. در این جلسه که به امضای تفاهم نامه همکاری در برنامه توسعه نظام مبادلات پیمانکاری فرعی ایران (SPX) اختصاص یافته بود، به برخی از چالش های موجود در شهرک های صنعتی اشاره و بر اهمیت پیشرفت به سمت خصوصی سازی این مناطق تأکید شد.

این نشست با حضور رضا انصاری، رئیس سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی و هیات رئیسه اتاق ایران، با هدف امضای تفاهم نامه ای برای همکاری بیشتر بین اتاق ایران و سازمان مذکور در زمینه توسعه نظام مبادلات پیمانکاری فرعی ایران (SPX) برگزار شد. در پایان این جلسه، تفاهم نامه به امضای صمد حسن زاده، رئیس اتاق ایران و علی انصاری، مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران رسید.

صمد حسن زاده در این نشست با تأکید بر اهمیت شهرک های صنعتی در رشد تولید و توسعه اقتصادی کشور، گفت: توجه به بنگاه های کوچک و متوسط برای خروج از رکود اقتصادی به شدت حیاتی است.

وی افزود: هدف اصلی از امضای این تفاهم نامه توانمندسازی بنگاه های کوچک و متوسط، ایجاد ارتباطات ساختاری و شبکه سازی به منظور افزایش رقابت پذیری آنهاست.

حسن زاده در ادامه گفت: بنگاه های کوچک و متوسط در ایران نقش بسیار مهمی در ایجاد شغل دارند و حمایت از آنها ضروری است تا بتوانند ارزش افزوده کافی را برای خود کسب نمایند. در صورتی که برنامه توسعه نظام مبادلات پیمانکاری فرعی ایران به درستی اجرا شود، امکان برقراری ارتباط بنگاه های کوچک تولیدی با کارفرمایان بین المللی فراهم می گردد و این به نوبه خود، آماده سازی این بنگاه ها برای رقابت در بازار جهانی را رقم خواهد زد.

وی همچنین به چالش های موجود در شهرک های صنعتی اشاره کرد و توضیح داد: برخی سرمایه گذاران با ورود به شهرک های صنعتی، به دلیل شرایط اقتصادی دشوار، قادر به آغاز فعالیت نیستند و مدت زمان زیادی در انتظار تأمین زیرساخت های تولید باقی می مانند. در طول این مدت، با توجه به قانونی که اجازه نمی دهد زمین های شهرک بدون استفاده بمانند، ممکن است زمین به فرد دیگری واگذار شود. به نظر می رسد در این شرایط، این قانون نباید اجرایی باشد و بهای واگذاری زمین ها نیز بسیار بالا است.

رئیس اتاق ایران همچنین به این نکته اشاره داشت که اسناد مربوط به شهرک های صنعتی به عنوان وثیقه و ضمانت تأیید نمی شوند و از این رو خواستار فراهم شدن شرایطی برای استفاده از این اسناد به عنوان وثیقه بانکی گردید.

وی همچنین نارضایتی خود را از استاندارد نبودن فضا و زیرساخت های شهرک های صنعتی ابراز کرد و تصریح نمود: کیفیت خدمات ارائه شده در شهرک های صنعتی کشور ما پایین تر از حد انتظار بوده و تأسیسات و زیرساخت ها مطابق با استانداردهای بین المللی نیستند. بنابراین، توقع داریم که این مسائل در اولویت کاری سازمان شهرک ها قرار گیرند.

حسن زاده در ادامه افزود: اعضای اتاق ایران به جد خواستار حل مشکلات موجود در شهرک های صنعتی بوده و تأکید دارند که باید بودجه کافی به این مناطق تخصیص یابد. لذا، ما به همراه سازمان شهرک های صنعتی، از دولت درخواست کمک برای سرمایه گذاری های لازم را داریم.

تسهیل حضور بنگاه های کوچک و متوسط در چرخه تولید و صادرات را دنبال می کنیم

در ادامه این نشست، پیام باقری نایب رئیس اتاق ایران به جزئیات تفاهم صورت گرفته اشاره کرد و اظهار داشت: نظام مبادلات پیمانکاری، یک نرم افزار بین المللی است که برای نخستین بار توسط یونیدو ارائه شد و در حال حاضر در بسیاری از کشورها در حال اجراست. اصل این تفاهم نامه هم گرایی بین عرضه و تقاضا است.

وی اضافه کرد: مرزهای جغرافیایی در حالی که در نظام مبادلات پیمانکاری به حاشیه رانده شده است، تمرکز اصلی بر تقویت شرکت های کوچک و متوسط و صادرات محور کردن این شرکت هاست تا محصولات خود را به سهولت در دسترس مصرف کنندگان قرار دهند.

باقری ادامه داد: اتاق ایران در طول سال های گذشته اقداماتی در راستای ایجاد نظام مبادلات پیمانکاری در کشور انجام داده و امیدوار است که با امضای این تفاهم نامه و استقرار این نظام، شاهد بهبود وضعیت حضور شرکت های کوچک و متوسط در عرصه عرضه محصولات و صادرات باشیم.

پروژه SPX عضویت فراگیر اتاق ها را ممکن می کند

بابک ولی زاده مدیر اجرایی پروژه SPX در اتاق ایران درباره روند اجرای این پروژه که از سال 1396 آغاز شده، بیان کرد: پس از امضای این تفاهم نامه، مراحل اجرایی پروژه به محض آغاز می شود و اتاق ایران این طرح را در تمامی اتاق ها پیاده سازی خواهد کرد. در این سال ها، ما همزمان به دنبال اهداف و برنامه های اتاق نهم و دهم بوده ایم و اهداف پروژه نیز با اهداف اتاق هم راستا است.

او همچنین گفت: یکی از اهداف اصلی و مهم اتاق دهم، ایجاد عضویت فراگیر است و این امر به لحاظ قانونی نیز ضرورت دارد. بر همین اساس، تحقیقات لازم انجام شده و مشخص گردیده برای تحقق این هدف باید به سمت خدمت محوری حرکت کنیم. در حال حاضر اتاق ها خدماتی را ارائه می دهند و می توان خدمات جدیدی همچون SPX را به عنوان بخشی از این تلاش ها معرفی نمود.

ولی زاده ادامه داد: نکته حائز اهمیت این است که باید خدمات غیرملموس اتاق را در برابر اعضا به نحو مطلوبی معرفی کنیم و توجه داشته باشیم که پروژه SPX به عنوان یکی از خدمات ملموس اتاق ها به اعضا تلقی می شود. این طرح کمک خواهد کرد تا به سوی جذب عضویت فراگیر بر اساس بنگاه های کوچک و متوسط حرکت کنیم. این بنگاه ها همچنین بخشی از جامعه هدف پروژه محسوب می شوند. این برنامه خلاقانه و نوآورانه با محوریت بنگاه های کوچک و متوسط طراحی شده است، که صدای این کسب وکارها کمتر شنیده می شود.

مأموریت اصلی پروژه SPX تسهیل و تقویت روابط پیمانکاری با ایجاد سکوی هوشمند همکاری هاست

طهمورث لاهوتی معاون سازمان صنایع کوچک نیز در ادامه جزئیات پروژه SPX را توضیح داد و گفت: سازمان صنایع کوچک از سال ۱۳۸۶ به این حوزه وارد شده و پروژه را در ۱۰ استان آغاز کرده و سعی داشته همواره اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی را در کنار خود داشته باشد. این پروژه در طول سالیان اخیر به روزرسانی شده و اکنون با تشکیل شورای راهبری و ساختار اجرایی، فرآیند کار آغاز خواهد شد و در گام نخست، تمدید تفاهم نامه ها بین اتاق ایران و سازمان ضروری است.

او از تشکیل نخستین کمیته تخصصی در حوزه نفت و نیرو خبر داد و گفت: اولین نشست این کمیته با حضور مدیران دولتی و خصوصی برگزار گردید. مأموریت اصلی این پروژه تسهیل و تقویت روابط پیمانکاری با ایجاد سکوی هوشمند همکاری ها است. تقویت زنجیره ارزش نیز یکی دیگر از اهداف پیگیری شده در این پروژه خواهد بود.

لاهوتی با اشاره به اسناد بالادستی مانند قانون برنامه هفتم بیان داشت: موضوع تحرک صادرات، کاهش خام فروشی و تقویت زنجیره ارزش که از اهداف این پروژه نیز به شمار می رود، تحت پیگیری قانون برنامه هفتم قرار دارد. همچنین تقویت ارتباطات بین بنگاه های بزرگ و کوچک از دیگر اقداماتی است که در برنامه ریزی ها لحاظ شده است. بایستی تا پایان سال جاری، ساختار اجرایی این پروژه نهایی شود و برنامه تا پایان سال ۱۳۹۷ تنظیم گردد.

انتظارات روسای اتاق های استانی از شهرک های صنعتی

محمدصادق حمیدیان، رئیس اتاق شیراز از دخالت های نابجای صورت گرفته در شهرک های صنعتی انتقاد کرد و گفت: ما دارای 6 شهرک صنعتی هستیم که هیچ کدام به زیرمجموعه ها واگذار نشده اند. از این رو، از مسئولین درخواست داریم در فرآیند تغییر مدیران از افراد متخصص و با تجربه استفاده شود تا آنها با تسلط کافی اقدام به مدیریت نمایند.

او همچنین در مورد کمک های فنی و اعتباری سازمان صنایع کوچک اظهار داشت که این کمک ها باید متناسب با سهم آن ها در توسعه منطقه ای صورت پذیرد. برای تأمین زیرساخت ها در شهرک های صنعتی باید به انرژی پاک توجه ویژه داشته باشیم و قادریم شهرک ها را به تولید انرژی پاک مجهز نماییم. بدون شک بخش خصوصی در اجرای این طرح همکاری لازم را خواهد داشت.

محمد خاکی، رئیس اتاق خرم آباد، نظام مبادلات پیمانکاری و پروژه SPX را بسیار مؤثر ارزیابی کرد و بیان داشت: این فرآیند ۱۷ سال پیش آغاز گردید، اما همچنان به مرحله نهایی نرسیده که خود نشان دهنده وجود چالش هاست. اگرچه این پروژه اهداف خوبی را دنبال می کند، اما باید دید که آیا در ایران قابلیت پیاده سازی دارد یا خیر. به نظر می رسد در اجرای آزمایشی پروژه در چند استان دچار چالش خواهیم بود و باید این پروژه در سطح کل کشور اجرا شود، زیرا این پروژه بر یک زنجیره ارزش تمرکز دارد.

یونس ژائله، رئیس اتاق تبریز نیز از اثرگذاری این پروژه سخن گفت و افزود: از ۱۷ سال گذشته تا به امروز تأثیرات خاصی را مشاهده کرده ایم و باید آسیب های موجود را شناسایی و برطرف کنیم.

این فعال اقتصادی تأکید کرد: قرار بود بخشی از مالیات ارزش افزوده برای تجهیز شهرک های صنعتی اختصاص یابد، اما در عمل، اقدام موثری مشاهده نکرده ایم. سطح زیرساخت های خدمات رسانی در شهرک ها به هیچ وجه قابل دفاع نیست.

محمد ایرانی رئیس اتاق قم فلسفه تأسیس شهرک های صنعتی را حمایت از بنگاه های کوچک و متوسط دانست و افزود: قیمت زمین در این شهرک ها به طور مداوم در حال افزایش است و این امر سرمایه گذاری در واحدهای کوچک و متوسط را با دشواری مواجه کرده است. به نظر می رسد که از اهداف اولیه خود فاصله گرفته ایم و شهرک های صنعتی به رقیبی برای این واحدها بدل شده اند. باید متوجه باشیم که واحدهای کوچک نقش کلیدی در حفظ اقتصاد کشور داشته اند و باید به حمایت از آنها توجه کرد.

مهدی طبیب زاده رئیس اتاق کرمان نیز با اعتراض نسبت به بی توجهی به شرایط موجود در شهرک های صنعتی گفت: ضرورت دارد که مأموریت ویژه ای تعریف شود و امکاناتی متناسب با آن مأموریت ها در شهرک های صنعتی فراهم گردد. صنایع کوچک در کشور از دستور کار خارج شده اند و تنها درصد کمی از آنها در مسیر رشد قرار دارند.

او بیان داشت: ۷۰ درصد واحدهای کوچک به بلوغ سازمانی لازم نرسیده اند تا بتوانند در عرصه جهانی رقابت کنند و ارتقای سطح تکنولوژی در این واحدها، هنوز تحقق نیافته است.

شهرک های صنعتی باید خصوصی شوند

در واکنش به این سخنان، رضا انصاری مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران تأکید کرد: برای ورود به زنجیره ارزش جهانی و رقابت در بازارهای بین المللی، چاره ای جز قرار دادن تکنولوژی در رأس فعالیت های بنگاهی نداریم. در حال حاضر تمام بنگاه های برتر جهانی بر اساس تکنولوژی فعالیت می کنند؛ یعنی پارادایم های توسعه صنعتی دگرگون شده و اقتصاد دانش بنیان به عنوان معیار اصلی در نظر گرفته شده است.

او خاطرنشان کرد: در دنیای امروزی تکنولوژی ها نقش بسیار کلیدی و جدی دارند و واحدهایی که بر پایه تکنولوژی فعالیت می کنند به آسانی وارد زنجیره ارزش جهانی شده و توانایی رقابت را پیدا می کنند.

مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی ادامه داد: برای ورود به زنجیره ارزش جهانی، می بایست به تکنولوژی، فاینانس و بازار توجه کنیم. این سه بخش الزامات اساسی برای عملیات در سطح جهانی هستند. تمرکز بیش از حد بر روی سیاست گذاری ها بدون در نظر گرفتن استراتژی های مرتبط، منجر به نتایج نامطلوب خواهد شد و بنابراین باید یک راهبرد کارآمد تدوین کنیم.

وی در مورد مشکلات موجود در شهرک های صنعتی اظهار داشت: بیش از ۹۰ درصد از شهرک های فعال در کشور تحت مدیریت دولت هستند؛ با این حال، شهرک های غیردولتی از بهره وری بیشتری برخوردارند، بنابراین لازم است که به سمت خصوصی سازی این شهرک ها حرکت کنیم. استان ها نیز می توانند در این راستا فعال شوند چرا که این رویکرد سازمان ما است. البته در این زمینه موانع ذهنی و رویکردی وجود دارد که باید اصلاح شوند.

انصاری جدیت در مسیر خصوصی سازی شهرک ها را ضروری خواند و افزود: برای رسیدن به یک الگوی مدیریتی مناسب در زمینه شهرک ها باید مدل هایی شبیه به شهرداری ها را پیاده سازی کنیم. این تغییر نیازمند اصلاحات قانونی است و باید از طریق گفتگو و تعامل به این اصلاحات دست یابیم. اتاق ها نیز باید به یاری سازمان آمده و در این مسیر همکاری کنند.

مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی ادامه داد: زیرساخت های موجود در شهرک های صنعتی با توجه به قیمت های روز، ۴۸۰ هزار میلیارد تومان ارزش دارد که از این مقدار، ۳۴ هزار میلیارد تومان به زیرساخت های فرسوده تعلق دارد و ما در تلاش هستیم با استفاده از قانون بودجه، این مشکل را حل نمائیم.

او در پایان با اشاره به نیاز به یک نهاد فراگیر برای سیاست گذاری در این بخش، گفت: در ایران باید واقعیت ها را مورد توجه قرار داده و بنا بر آن ها اقدام کنیم. مشکلات و نواقص وجود دارد و برای حل این مسائل، لازم است که واقعیت ها را به دقت درک کنیم و بر اساس آنها برنامه ریزی کنیم. قطعاً نسل های آینده، عملکرد ما را قضاوت خواهند کرد و بنابراین در تلاشیم تا راهکارهای مناسبی برای فائق آمدن بر چالش ها بیابیم.

انصاری همچنین در مورد هزینه های زمین در شهرک های صنعتی بیان کرد: این موضوع را با دقت بررسی خواهیم کرد و نباید از اهداف اصلی خود دور شویم. آنچه برای ما بسیار حیاتی است، توجه به تکنولوژی به عنوان اولویت اصلی است؛ زیرا برای ساخت یک صنعت رقابت پذیر، تکنولوژی حرف نخست را می زند.