عراقچی : آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران، می‌تواند یکی از گام‌های اولیه امریکا باشد
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، وزیر خارجه ایران که به منظور دیدار با مقام های ارشد حماس و رایزنی با نخست وزیر و وزیر خارجه قطر روز پنجشنبه ۱۱ بهمن ماه ۱۴۰۳ به دوحه سفر کرده بود در مدت زمان کوتاه حضور در پایتخت قطر با شبکه الجزیره گفت و گوی تفصیلی درباره احتمال مذاکره ایران با دولت جدید ایالات متحده، رویکرد تهران نسبت به دولت جدید در سوریه و همچنین تاثیر تحولات منطقه ای پس از هفت اکتبر بر قدرت و نفوذ ایران به عنوان یک بازیگر مهم منطقه ای انجام داد. عراقچی در بخش هایی از این گفت‌وگو تاکید کرد که ایران کماکان یک بازیگر اصلی و مهم در منطقه است و به نقش خود برای برقراری صلح، ثبات و آرامش در منطقه ادامه خواهد داد. مشروح این گفت‌وگو را در زیر بخوانید:
بی اعتمادی میان ایران و آمریکا با یک کلمه از میان نمی رود
وزیر خارجه در پاسخ به پرسشی درباره رویکرد ایران نسبت به مذاکره با دولت جدید آمریکا گفت: ما رابطه طولانی با آمریکا داریم و متاسفانه این تاریخ پر از وقایع و مواضع بسیار بد و منفی در حد خصومت و دشمنی با جمهوری اسلامی ایران توسط امریکا است. از بدو انقلاب اسلامی و از شروع جمهوری اسلامی ایران، ما مرتب با این خصومت ها و حرکات آمریکا علیه ایران مواجه بودیم. شما به مثال آخر اشاره کردید که بحث خروج آمریکا از توافق هسته‌ای بود و موارد دیگر مانند به شهادت رساندن سردار سلیمانی و حملات دیگری که انجام شد، همه این رخدادها یک تاریخ پر از خصومت و از همه مهم تر یک تاریخ پر از بی اعتمادی میان ایران و آمریکا ایجاد کرد. مسلماً همه اینها با یک کلمه جبران نمی شود.
ما در حین مذاکرات برجام به طرف‌های آمریکایی، اروپایی و به جامعه بین‌الملل علناً و به صراحت گفتیم که اگر مذاکرات هسته‌ای به یک تجربه خوب تبدیل بشود امکان اینکه ما در موضوعات دیگر هم وارد گفت‌وگو بشویم، وجود دارد ولی متاسفانه آن مذاکرات به یک تجربه خوب تبدیل نشد.
دولت بایدن هم مواضع خصمانه ای علیه ایران داشت
عراقچی با اشاره به اینکه ما از نزدیک مواضع دولت جدید آمریکا را دنبال می‌کنیم، گفت: دولت قبلی آمریکا هم نه تنها مواضع خوبی نسبت به ایران نداشت بلکه مواضع بسیار خصمانه ای داشت، سیاست فشار بر ایران و تحریم‌های شدید علیه ایران در دولت گذشته آمریکا به مراتب بیشتر شد. ما از نزدیک مواضع دولت جدید آمریکا و اینکه چه سیاستی را در خصوص ایران، توافق هسته‌ای یا برنامه هسته ای ایران اتخاذ می‌کنند، دنبال و آنها بررسی می کنیم. ما براساس مواضع آنها تصمیم می گیریم و مواضع خودمان را براین اساس هماهنگ می کنیم.
بستری برای گشودن صفحه جدید در رابطه با امریکا فعلا وجود ندارد
عراقچی در پاسخ به این پرسش که آیا ایران حاضر است فصل جدیدی از گفت و گو را با دولت جدید امریکا به ریاست جمهوری ترامپ باز کند، گفت: باید دلیلی برای این کار وجود داشته باشه که صفحه جدیدی باز شود، من در حال حاضر فکر نمی کنم زمینه ای برای این کار وجود داشته باشد اما باید ببینیم که طرف مقابل چه سیاست های اتخاذ میکند و آیا در نتیجه این سیاستها، زمینه جدیدی ایجاد خواهد شد که بر مبنای آن گفت و گوهایی صورت بگیرد.
وزیر خارجه با اشاره به گفت و گوهای منتهی به حصول برجام در سال ۲۰۱۵ میلادی گفت: ما پیش از این هم با دولت آمریکا مذاکره کردیم؛ مذاکرات مستقیم و مستمری هم صورت گرفته و در نتیجه آن توانستیم به یک توافق در خصوص برنامه هسته‌ای ایران که روند بسیار پیچیده ای هم بود برسیم. همه دنیا این توافق را جشن گرفتند چرا که نشان دهنده کارکرد دیپلماسی و موفقیت بزرگی برای آن بود. نتیجه چه شد؟ دولت آمریکا تصمیم گرفت که از این توافق خارج شود. این بی اعتمادی ها بر روی هم انباشته شده و خروج از این فضای بی اعتمادی به این آسانی نیست، من نمی گویم غیرممکن است ولی بسیار سخت است و این منوط به دولت آمریکا است که چگونه می‌خواهد اعتماد ایران را برای ورود به یک تعامل سازنده جلب کند.
آزادسازی پول های بلوکه شده ایران می تواند یکی از گام های اولیه امریکا باشد
وزیر خارجه در پاسخ به این پرسش که آمریکا باید چه گام هایی بردارد که این اعتماد جلب شود، گفت: من قبول دارم که این کار آسانی نخواهد بود چرا که این بی اعتمادی ها بر روی هم انباشته شده است. گام های زیادی می توانند بردارند. پول های ایران که در جاهای مختلف توسط آمریکا مسدود شده در حالی که در مورد آنها توافقی وجود داشته و ایران به تعهدات خود طبق آن توافق عمل کرده و دولت آمریکا برخلاف تعهداتش رفتار کرده، نمونه هایی از گام هایی است که می توان برداشت و اعتماد ایران را جلب کرد. من نمی گویم که با یک یا دو حرکت اعتماد ایران جلب خواهد شد چرا که ما واقعا یک مسیر بسیار طولانی و سخت را با آمریکایی‌ها بعد از انقلاب گذراندیم. این احتیاج به ممارست و تغییر مواضع از طرف دولت آمریکا و احتیاج به اتخاذ گام های مثبت از سوی طرف آمریکایی دارد، فکر می کنم خود آنها بهتر از هر کسی میدانند که چه گام هایی می توانند بردارند.
اگر به تاسیسات هسته‌ای ایران حمله ای صورت بگیرد واکنش ایران فوری و قاطع خواهد بود. آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها میدانند که ما چه اهدافی را می توانیم مورد هدف قرار دهیم.تصور من این است که در این صورت ما وارد یک جنگ فراگیر در منطقه خواهیم شد.مذاکره برای احیای برجام به مسائل هسته ای محدود خواهد بود
سیدعباس عراقچی در پاسخ به سوال الجزیره درباره موضوعات مورد بحث احتمالی در این توافق اعم از هسته ای و شاید هم پرونده های منطقه ای مانند سوریه گفت: ما بار گذشته که با آمریکایی ها و سه کشور اروپایی، چین و روسیه در قالب ۱+۵ مذاکره کردیم، تصمیم گرفتیم که مذاکره محدود به موضوع هسته‌ای باشد. این تصمیم درست بود چرا که اضافه کردن هر موضوع دیگری به پیچیده‌تر شدن و طولانی تر شدن مذاکرات و به کم شدن احتمال رسیدن به موفقیت در مذاکرات منتهی می شد. آن تجربه موفقی بود، ما در حین مذاکرات قبلی به طرف‌های آمریکایی و اروپایی و به جامعه بین‌الملل علناً و به صراحت گفتیم که اگر مذاکرات هسته‌ای به یک تجربه خوب تبدیل بشود امکان اینکه ما در موضوعات دیگر هم وارد مذاکره و گفت و گو بشویم وجود دارد ولی متاسفانه آن مذاکرات به یک تجربه خوب تبدیل نشد. از این جهت که به یک توافق رسیدیم موفق بود ولی غربی ها در اجرای آن توافق مشکلات بسیار زیادی به وجود آوردند و نهایتاً هم آمریکا از این توافق خارج شد. بنابراین ما تجربه خوبی از مذاکرات قبلی نداریم اگر این بار تجربه خوبی از مذاکرات (احتمالی) شکل بگیرد طبیعتاً بر اعتماد ایران اثر خواهد گذاشت و در چنین شرایطی تصور گام های دیگر هم ممکن خواهد بود.
حمله به تاسیسات هسته ای ایران به جنگ فراگیر منطقه ای منتهی خواهد شد
وزیر خارجه در پاسخ به پرسشی درباره تهدیدهای نخست وزیر رژیم اسرائیل مبنی بر حمله به تاسیسات هسته ای ایران و احتمال همراهی امریکا با این رژیم و توانایی ایران در واکنش نظامی به چنین اقدامی گفت: ایران حتما قادر به پاسخگویی خواهد بود. من فکر میکنم که اگر آمریکایی ها دست به چنین کاری بزنند، یکی از بزرگترین اشتباهات تاریخی خواهد بود. در این خصوص چند نکته قابل ذکر است: اولا برنامه هسته‌ای ایران یک برنامه هسته ای بومی است و در داخل ایران به این توانمندی و تکنولوژی رسیدیم، در حقیقت برنامه هسته‌ای ایران در مغز و فکر دانشمندان ایران است و نه در روی زمین. این توانمندی و برنامه با بمباران یا حملات هوایی از بین نخواهد رفت و این تکنولوژی وجود دارد. دوم اینکه تاسیسات هسته‌ای ایران در یک نقطه یا دو نقطه نیست بلکه در نقاط بسیار متعددی پراکنده است و از یک پدافند بسیار خوب برخوردار است، این تاسیسات در مکانهایی هستند که دسترسی به آنها حتی توسط حملات هوایی هم بسیار مشکل و حتی غیرممکن است. از همه اینها مهم‌تر اینکه ایران واکنش فوری نشون خواهد داد، برخلاف دفعات گذشته، اگر به تاسیسات هسته‌ای ایران حمله ای صورت بگیرد واکنش ایران فوری و قاطع خواهد بود. آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها میدانند که ما چه اهدافی را می توانیم مورد هدف قرار دهیم. تصور من این است که در این صورت ما وارد یک جنگ فراگیر در منطقه خواهیم شد، یک فاجعه که هیچکس نه در منطقه و نه در خارج از منطقه، طالب آن نیست. بعید می‌دانم که آمریکایی‌ها مرتکب چنین اشتباه محاسباتی بزرگی بشوند.
سلاح هسته ای در دکترین نظامی ایران جایی ندارد
وزیر خارجه در پاسخ به پرسشی درباره احتمال حرکت ایران به سمت تولید سلاح هسته ای و اینکه آیا ایران اکنون چنین سلاحی را در اختیار دارد یا خیر، گفت: ایران الان سلاح هسته‌ای ندارد. سلاح‌های هسته‌ای جز دکترین نظامی ایران نیستند. امنیت ما با شیوه‌های دیگری تأمین می‌شود و سلاح‌های هسته‌ای از نظر حرام ما هستند. فتوای صریح مقام معظم رهبری در این خصوص وجود دارد که تولید، نگهداری و استفاده از همه سلاح‌های کشتار جمعی از جمله سلاح هسته‌ای حرام است و شما معنای حرام را به خوبی متوجه می شوید. اینکه آیا ما توانایی ساخت سلاح هسته ای را داریم، بله این توانایی وجود دارد و قبلاً هم به آن اشاره شده است. ولی آیا اراده‌ای برای ساخت سلاح هسته‌ای داریم، نه چنین اراده‌ای وجود نداشته و الان هم وجود ندارد و ما چنین قصدی نداریم.
عراقچی خطاب به خبرنگار الجزیره: آیا شما فقیه هستید که فتوا می‌دهید؟
در ادامه این گفت‌وگو، خبرنگار الجزیره خطاب به وزیر خارجه ایران گفت: شما که اهل حلال و حرام هستید، کمک به دولت بشار اسد حرام بود چرا این کار را انجام دادید؟ وزیر خارجه ایران در پاسخ با طرح پرسشی گفت: آیا شما قاضی یا فقیه هستید که فتوای حلال و حرام صادر می کنید؟ تشخیص حلال و حرام با من و شما نیست. این یک حکم فقهی است. ما در خصوص سوریه نمی‌توانیم به این آسانی قضاوت کنیم، سوریه یک ماجرای بسیار طولانی دارد. سوریه بخش مهمی از محور مقاومت علیه رژیم صهیونیستی بوده و توطئه هایی که با آنها مواجه شد توطئه های بود که توسط رژیم صهیونیستی طراحی شده بود. اینکه آیا دولت سوریه و آقای بشار اسد اشتباهاتی داشت یا نداشت من اصلاً وارد این بحث نمی‌شم، حتماً اشتباهاتی داشت و اگر به گونه دیگری رفتار کرده بود شاید به این شکل عاقبت کار تمام نمی‌شد. اینکه مردم سوریه مشکلات بسیار زیادی پیدا کردند، همه اینها درست است. اما نگاه به سوریه از زاویه فقط یک مشکل داخلی بین دولت و مثلاً مردم، یک نگاه ساده انگارانه است. از دید ما دخالت صهیونیست‌ها، دخالت نیروهای خارجی، دخالت آمریکایی ها بود که سوریه را به این به این عرصه رساند و هدف آنها خارج کردن سوریه از جبهه مقاومت و از جبهه حمایت از فلسطینیان در مبارزه بر حق علیه اشغالگری صهیونیست ها بود.
اینکه آیا دولت سوریه و شخص بشار اسد اشتباهاتی داشت یا نداشت، حتماً اشتباهاتی داشت و اگر به گونه دیگری رفتار کرده بود شاید به این شکل عاقبت کار تمام نمی‌شد. اینکه مردم سوریه مشکلات بسیار زیادی پیدا کردند،همه اینها درست است اما نباید تحولات سوریه را از تنها یک زاویه دید.ما خواهان ثبات، آرامش و حفظ تمامیت ارضی سوریه هستیم
وزیر خارجه در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره اینکه رویکرد ایران نسبت به وضعیت جدید سیاسی در سوریه چیست؟ گفت: ما از هر دولتی و از هر حکومتی که مورد تایید مردم سوریه باشد حمایت خواهیم، ما ثبات و آرامش در سوریه را بسیار مهم و حیاتی برای ثبات و آرامش منطقه میدانیم. ما نمی خواهیم که سوریه به محلی برای بی ثباتی، برای تنش های مدام یا جنگ داخلی، جنگ بین قومیت‌ها تبدیل شود. این باعث خواهد شد که سوریه دوباره به محلی برای تروریست‌ها تبدیل بشود. این بی‌ثباتی به بقیه کشورهای همسایه و کشورهای منطقه تسری پیدا خواهدکرد. مسلماً ما خواهان ثبات، آرامش و حفظ تمامیت ارضی و عدم اشغال خاک سوریه توسط هر قدرتی به خصوص توسط رژیم صهیونیستی هستیم. ما مخالف تجزیه سوریه هستیم و حفظ حاکمیت سرزمینی سوریه بسیار از نظر ما اهمیت دارد. نهایتاً تشکیل یک دولت فراگیر که مورد پذیرش عموم مردم سوریه باشد از جمله مواردی است که ما از سوریه انتظار داریم. امیدوار هستیم که به سمت خیر پیش بریم.
گفت و گوهای مفصل و طولانی با نخست وزیر و وزیرخارجه قطر داشتم
سیدعباس عراقچی در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره دلایل سفر به قطر و دیدار با مقام های این کشور گفت: ما با دولت قطر روابط بسیار خوب و نزدیک داریم و روابط دو جانبه ما در سطح بسیار خوبی قرار دارد. پروژه‌های مهمی بین دو کشور وجود دارد که یا در حال بررسی هستند یا در حال اجرا. ما همواره مشورت های نزدیکی با دولت قطر در خصوص مسائل منطقه‌ای به شمول سوریه، لبنان، غزه و فلسطین داشتیم. ما قدردان قطر بابت نقشی که در موضوع آتش بس ایفا کرد، هستیم. یک هدف اصلی من در این سفر ادامه مشورت‌ها با همکار بسیار خوبم نخست وزیر و وزیر امور خارجه محترم قطر بود. ما یک جلسه طولانی داشتیم و در خصوص همه مسائل منطقه و مسائل دو جانبه تبادل نظر کردیم. من مجدداً تاز نقش مثبتی که قطر در برقراری آتش بس در غزه ایفا کرد، تشکر کردم. امیدوار هستیم که بقیه مشکلات هم حل بشود و این آتش بس به مسیر خودش ادامه بدهد.
نتیجه نبرد در غزه در مذاکره با حماس معلوم شد نه در روی زمین
وزیر خارجه درباره یکی دیگر از اهداف خود از سفر به دوحه گفت: یکی دیگر از اهداف سفر من، ملاقات با دوستان ما در شورای اجرایی حماس بود که در دوحه مستقر هستند. ملاقات بسیار خوبی هم با آنها داشتیم. من پیروزی مردم غزه را تبریک گفتم. این واقعاً نقطه عطفی در تاریخ است، ۱۶ ماه یک ملت در مقابل نسل کشی، بمباران های هر روزه و ویرانی های کامل سرزمین خود مقاومت کرد و همچنان استوار و بر اهداف خود پایدار ماند. این جای تبریک دارد. من با دوستان در حماس این موضوع را مطرح کردم. به نظر من یک پیروزی برای حماس اتفاق افتاده است. دشمن صهیونیستی به دنبال نابودی حماس و آزادی اسرای خودش بود اما در نهایت مجبور شد با همان حماس به مذاکره بنشیند و این یعنی نتیجه نبرد در مذاکره با حماس معلوم شد نه در روی زمین. در این دیدار با مقام های ارشد حماس مشورت‌های بسیار خوبی داشتیم، من از طرف رهبری و دولت و ملت ایران به دوستان در حماس تبریک گفتم. من در این دیدار تاکید کردم که جمهوری اسلامی ایران برای کمک به مردم غزه و ارسال کمک های بشردوستانه آمادگی دارد البته مسیر برای این کار مسیر سختی است اما من می‌دانم که بقیه ملت‌ها و کشورهای اسلامی هم آماده کمک کردن در این مسیر هستند.
شهادت سید حسن نصرالله و سایر نیروهای حماس و حزب الله صدمه کمی نبود
سیدعباس عراقچی در پاسخ به پرسش دیگر الجزیره درباره تبعات هفت اکتبر و جنگ غزه برای منطقه و جمهوری اسلامی ایران گفت: حادثه هفت اکتبر هزینه بسیار سنگینی برای مردم فلسطین، برای مردم لبنان و هم برای کل منطقه داشت. مقاومت نیز متحمل ضرباتی شد و صدمات مهمی را به اصطلاح تحمل کرد. شهادت سید حسن نصرالله صدمه کمی نبود، شهادت بقیه فرماندهان و به اصطلاح نیروهای حزب الله و حماس هزینه‌های سنگینی بود که پرداخته شد اما همه اینها به معنی از بین رفتن مقاومت یا حتی به نظر من تضعیف مقاومت نبود. همه اینها تجربیات بسیار مهمی بود که مقاومت فرا گرفت و من مطمئنم که در آینده به کار خواهند آمد.
۱۶ ماه یک ملت در مقابل نسل کشی، بمباران های هر روزه و ویرانی های کامل سرزمین خود مقاومت کرد و همچنان استوار و بر اهداف خود پایدار ماند. این جای تبریک دارد. دشمن صهیونیستی به دنبال نابودی حماس و آزادی اسرای خود بود اما در نهایت مجبور شد با همان حماس به مذاکره بنشیند.مردم غزه با خون خود، آرمان فلسطین را زنده‌تر از گذشته کردند
وزیر خارجه در ادامه افزود: این بار اول نیست که حزب الله رهبر خود را از دست میدهد، بار قبل نیز زمانی که شهید موسوی توسط صهیونیست ها به شهادت رسید حزب الله صدمه زیادی خورد ولی خود را بازسازی کرد و دیدیم که حزب الله بزرگتر، قوی تر و تاثیرگذارتر شده است. اکنون هم من معتقدم که موضوع فلسطین اتفاقاً از همیشه زنده تره است. پیش از طوفان الاقصی همه تصور می‌کردند که فلسطین فراموش شده است، روند عادی سازی (رابطه رژیم صهیونیستی با کشورهای عربی و اسلامی) شروع شده بود و صهیونیست‌ها نقشه‌های بزرگی برای منطقه داشتند اما مردم فلسطین و غزه دوباره موضوع فلسطین را زنده و به موضوع اول منطقه و جهان تبدیل کردند. این روند متاسفانه با خون های بسیار زیاد ممکن شد. اکنون ماهیت جنایتکارانه رژیم صهیونیستی که دست به نسل کشی زده بیش از گذشته بر همه دنیا روشن شده است. من فکر میکنم که مقاومت با تجربیاتی که در این عرصه بسیار سخا به دست آورده حتماً به حضور و تاثیرگذاری خود در منطقه ادامه خواهد داد. من امروز بیش از گذشته امیدوار و مطمئن هستم که مردم فلسطین به آرمان خود دست پیدا خواهند کرد.
ایران همچنان یک بازیگر اصلی و مهم در منطقه است
سیدعباس عراقچی در پاسخ به پرسشی درباره تاثیر ضربه های وارد شده به حزب الله لبنان و تغییر نظام سیاسی در سوریه بر قدرت منطقه ای ایران گفت: به هر حال هر ضربه ای تاثیرات خود را دارد ولی قدرت ایران به افراد و سازمان‌ها وابسته نیست. اولاً قدرت ما از مردم ما ناشی می شود. ثانیاً قدرت اصلی ایران، قدرت گفتمان سازی و گفتمان مقاومت است. من معتقدم امروز این گفتمان و مکتب مقاومت بیش از همیشه زنده است. قدرت دفاعی ما همچنان بسیار قوی پابرجا است، قدرت واکنش ما به هر حمله‌ای همچنان وجود دارد. در عملیاتهای اخیر، همه تاثیر موشک‌های ایران را دیدند. این موشک ها الان با توجه به اینکه در صحنه نبرد قدرت خود را نشان دادند در وضعیت بهتری هستند، برخی ایرادات آنها رفع شده و تنظیمات بهتری پیدا کردند. من فکر میکنم که ایران کماکان یک بازیگر اصلی و مهم در منطقه است و ما به نقش خود برای برقراری صلح، ثبات و آرامش در منطقه ادامه خواهیم داد.
