عوامل اساسی تهدیدکننده سلامت قلب در زنان

 

بسیاری از افراد تصور می‌کنند که بیماری‌های قلبی تنها مختص مردان است، اما واقعیت این است که این بیماری به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین علل مرگ‌ومیر در بین زنان در سراسر دنیا به شمار می‌رود. با این حال، تعداد زیادی از زنان زمانی که علائم بیماری‌شان در وضعیت بحرانی قرار می‌گیرد، متوجه خطر وجود بیماری قلبی در خود می‌شوند. این امر می‌تواند شانس تشخیص و درمان زودهنگام را به‌طور قابل توجهی کاهش دهد.

 

«زنان در برابر بیماری‌های قلبی‌عروقی (CVD) با چالش‌های ویژه‌ای مواجه هستند که دلایل آن، می‌تواند شامل سبک زندگی، تفاوت‌های بیولوژیکی یا هورمونی باشد. بر خلاف مردان، زنان ممکن است در زمان سکته قلبی نشانه‌های متفاوتی را تجربه کنند، از جمله تنگی نفس، خستگی، تهوع، سرگیجه، احساس ناراحتی در فک یا گردن و نیز اضطراب یا عرق کردن بی‌دلیل. این نشانه‌ها که معمولاً غیرمعمول تلقی می‌شوند، می‌توانند منجر به تشخیص نادرست یا تأخیر در دریافت خدمات پزشکی گردند.»

 

علاوه بر این، زنان نسبت به مردان بیشتر در معرض بیماری‌های میکروواسکولار هستند؛ بیماری‌هایی که به رگ‌های خونی ریز قلب آسیب می‌زنند و تشخیص و درمان آن‌ها پیچیده‌تر است. همچنین کاهش سطح استروژن، به‌ویژه در دوران یائسگی، به طور محسوسی خطر تصلب شرایین، افزایش کلسترول و لخته شدن خون را افزایش می‌دهد.

 

عوامل کلیدی خطر برای بیماری قلبی در زنان

 

عوامل مختلفی در ایجاد بیماری قلبی در زنان تاثیرگذارند، برخی از آنها خاص زنان بوده و یا تأثیر بیشتری بر روی آن‌ها دارند:

• فشار خون بالا و کلسترول بالا: این عوامل در هر دو جنس یعنی مردان و زنان، از دلایل عمده بیماری‌های قلبی به شمار می‌روند، اما تأثیرات آن‌ها بعد از سن ۶۰ سالگی در زنان ممکن است تفاوتی داشته باشد.

• دیابت: زنانی که دچار دیابت هستند، در مقایسه با مردان دیابتی، دو تا چهار برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی قرار دارند.

• تغییرات هورمونی: حذف تخمدان‌ها یا کاهش سطح استروژن پس از یائسگی، خطر بروز بیماری قلبی را افزایش می‌دهد.

• عوارض بارداری: مشکلاتی همچون پره‌اکلامپسی و دیابت بارداری، احتمال ابتلا به فشار خون بالا، دیابت، سکته مغزی و بیماری قلبی را در طول عمر زنان بالا می‌برد.

• چاقی و زندگی کم‌تحرک: پس از یائسگی، زنان بیش از پیش به اضافه‌وزن مبتلا می‌شوند – به‌خصوص چربی‌های شکمی – که به‌طور قابل توجهی خطر بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. عدم فعالیت بدنی کافی نیز یکی از عوامل مهم به شمار می‌آید، چرا که بسیاری از زنان از لحاظ فیزیکی نتواسته‌اند به‌خوبی از قلب خود محافظت کنند.

• سیگار کشیدن: زنان سیگاری به طور چشمگیری بیشتر از مردان سیگاری در معرض خطر بیماری قلبی و حملات قلبی قرار دارند.

• بیماری‌های خودایمنی: زنان بیشتر از مردان به بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید مبتلا می‌شوند که این بیماری‌ها خطر مشکلات قلبی‌عروقی را افزایش می‌دهند.

 

چرا باید سلامت قلب در اولویت قرار گیرد؟

 

بیماری‌های قلبی‌عروقی تقریباً ۳۰ درصد از مرگ‌ومیر زنان در سطح جهانی را تشکیل می‌دهند که بیشتر از مجموع مرگ‌ومیر ناشی از تمامی انواع سرطان‌ها است. با این وجود، آگاهی در این حوزه بسیار اندک است؛ به طوری که کمتر از یک زن از هر ده زن، بیماری قلبی را به‌عنوان بزرگ‌ترین تهدید برای سلامت خود می‌داند.

این نقصان در آگاهی، به همراه تشخیص دیرهنگام و عدم مراقبت‌های مناسب، زنان را در معرض پیامدهای مرگبار بیشتری قرار می‌دهد.

 

با این حال، اکثر بیماری‌های قلبی قابل پیشگیری‌اند. تغییرات در سبک زندگی – نظیر پیروی از رژیم غذایی مغذی برای قلب (سرشار از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و فیبر محلول)، انجام فعالیت بدنی منظم، ترک عادات سیگار کشیدن و کاهش میزان مصرف الکل – می‌تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش دهد. علاوه بر این، پایش منظم فشار خون، کلسترول و قند خون، برای شناسایی زودتر و مدیریت بیماری‌ها ضروری است.

 

دعوت به اقدام برای زنان

 

باید به منظور برآورده کردن نیازهای خاص قلبی‌عروقی زنان، متخصصان حوزه سلامت آگاهی‌بخشی بیشتری انجام داده و خدمات مراقبتی ویژه‌تری ارائه دهند.

 

زنان، به ویژه در نقش مادر و مراقبت از خانواده، معمولاً سلامت خانواده را نسبت به سلامت خود ارجحیت می‌دهند. در حالی که قلب مادر، اساس سلامت خانواده محسوب می‌شود. توجه به سلامت قلب نه تنها یک ضرورت فردی بلکه یک گام حیاتی برای تضمین قدرت و پایداری نسل‌های آینده است.

 

با پذیرش عادات سالم برای قلب و ترویج آگاهی و مراقبت بهتر، زنان می‌توانند بر بیماری قلبی فائق آیند و در کنار داشتن قلبی سالم، خانواده‌ی خود را با عشق و قدرت به پیش ببرند.