هشت عارضه جانبی غیرمعمول ویتامین دی

بدن انسان عمدتاً از ویتامین دی به منظور جذب کلسیم جهت ساخت و استحکام استخوان ها بهره برداری می کند، اما این ماده مغذی برای عملکردها و سیستم های متعددی نیز حیاتی است.

استفاده از مکمل های ویتامین دی می تواند مزایای قابل توجهی به همراه داشته باشد و به مبارزه با بیماری ها، بهبود وضعیت روحی و سلامتی روان، تنظیم قند خون، کاهش فشار خون، تقویت سلامت قلب و حفظ وزن مناسب کمک می کند. با این حال، ویتامین دی قادر است عوارض جانبی گوناگونی هم به وجود آورد که بر چندین سیستم از بدن تأثیر می گذارد، به ویژه اگر در مقادیر بیش از ۴۰۰۰ واحد بین المللی در روز مصرف شود که از حد ایمن فراتر رفته باشد. به گفته متخصصان پزشکی، در این مقاله به هشت عارضه جانبی غیرمنتظره ویتامین دی که باید مورد توجه قرار گیرد، پرداخته شده است.

۱. حالت تهوع یا اختلالات گوارشی

یکی از شایع ترین عوارض جانبی ناشی از استفاده از ویتامین دی، ناراحتی معده، حالت تهوع، استفراغ یا حتی یبوست است. ویتامین دی موجب افزایش جذب کلسیم می شود و در صورتی که سطح کلسیم بیش از حد در خون شما (که به آن هایپرکلسمی می گویند) افزایش یابد، می تواند در سیستم گوارش مشکلاتی ایجاد کند. اگر این علائم را تجربه کردید، توصیه می شود با پزشک خود مشورت کرده و در صورت لزوم مقدار مصرفی خود را کاهش دهید. هرچند این وضعیت نادر است، اما ممکن است خطرناک باشد.

۲. سنگ کلیه

مصرف مکمل های ویتامین دی می تواند موجب افزایش میزان کلسیم جذب شده از روده و در نتیجه افزایش سطح کلسیم در خون گردد. در حالی که این می تواند برای افرادی که سطح کلسیم پایینی دارند مفید باشد، اما ممکن است برای برخی افراد پیامدهایی ناخوشایند به بار آورد: تشکیل سنگ کلیه. در حالی که ویتامین دی به تقویت استخوان ها کمک می کند، مصرف بیش از حد آن می تواند سطح کلسیم را به حدی بالا ببرد که کلیه ها دچار تشکیل سنگ شوند. این موضوع به ویژه برای افرادی که پیشتر مستعد ابتلا به سنگ های کلیه هستند، نگران کننده است. مصرف آب کافی و رعایت دوزهای پیشنهادی می تواند به پیشگیری از بروز این مشکل یاری رساند.

۳. کم آبی بدن، تشنگی زیاد و تکرر ادرار

مقدار زیاد ویتامین دی همچنین می تواند به کم آبی بدن منجر شود، زیرا افزایش جذب کلسیم اثراتی بر سطح کلسیم خون می گذارد. این وضعیت می تواند به بروز علائمی همچون تشنگی مفرط و تکرر ادرار منجر شود، چرا که بدن سعی در دفع کلسیم اضافی دارد. حفظ سطح مناسب آب و پایش مصرف ویتامین دی می تواند به جلوگیری از بروز این عارضه کمک کند، زیرا ویتامین دی یک ویتامین محلول در چربی است که در بدن ذخیره می شود.

۴. نوسانات خلقی یا تحریک پذیری

تأمین ویتامین دی می تواند به بهبود خلق و خو و پیشگیری از علائم افسردگی کمک کند. با این حال، برخی از افرادی که دوزهای بالایی از ویتامین دی را مصرف می کنند ممکن است دچار تغییرات خلقی یا تحریک پذیری شوند. هرچند که معمولاً ویتامین دی با افزایش حالت روحی مرتبط است، اما مصرف بیش از حد آن ممکن است تأثیری معکوس داشته باشد. سطوح بالای کلسیم ناشی از مصرف زیاد ویتامین دی می تواند توازن مواد شیمیایی مغز را بر هم بزند و موجب تحریک پذیری، اضطراب یا حتی بی حالی در برخی افراد گردد. اگر پس از شروع به مصرف مکمل، تغییراتی در خلق و خوی شما ایجاد شد، بهتر است مقدار مصرفی خود را مورد بررسی قرار دهید.

۵. کم اشتهایی و کاهش وزن

اگر در حال مصرف ویتامین دی هستید و متوجه شده اید که وزن یا اشتهای شما دچار تغییر شده است، بهتر است این نگرانی را با پزشک خود در میان بگذارید. سطوح بالای ویتامین دی ممکن است منجر به کاهش میزان اشتها شده و در نتیجه به کاهش وزن غیر ارادی به سبب هیپرکلسمی منجر شود. افزایش سطح کلسیم همچنین می تواند به ایجاد اختلال در عملکرد سیستم گوارش منجر گردد و علائمی همچون ناراحتی یا حالت تهوع را به دنبال داشته باشد.

۶. درد استخوان یا ضعف استخوان ها

ویتامین دی معمولاً به منظور پیشگیری یا درمان پوکی استخوان در افراد مسن مورد استفاده قرار می گیرد. اما دوزهای بیش از حد می توانند با گذشت زمان به سلامت استخوان ها آسیب برسانند. ممکن است این امر عجیب به نظر برسد، اما بیش از مقدار لازم ویتامین دی می تواند به تضعیف استخوان ها منجر شود. مقادیر بالای ویتامین دی می تواند تولید استئوکلاست ها را افزایش داده و در نتیجه استخوان ها را تجزیه کند. این وضعیت می تواند موجب تخلیه مواد معدنی کلسیم اضافی از خون شود و موجب شکنندگی استخوان ها گردد.

۷. تپش قلب یا ضربان نامنظم

کاهش سطح ویتامین دی می تواند منجر به تپش قلب یا ضربان غیرطبیعی آن شود، اما افزایش سطح کلسیم نیز ممکن است دلیل وقوع این عارضه باشد. این مورد می تواند ناشی از مصرف بیش از حد ویتامین دی باشد. کلسیم در تنظیم ضربان قلب نقشی اساسی ایفا می کند، لذا مقادیر زیاد آن می تواند باعث بروز این مشکل گردد. اگر بعد از شروع مصرف ویتامین دی، دچار تپش قلب شدید، بهتر است به سرعت با پزشک خود مشورت کنید.

۸. احساس خستگی و ضعف

ویتامین دی در تنظیم دوپامین و سروتونین نقش دارد و از این رو، کمبود ویتامین دی ممکن است منجر به احساس خستگی یا ضعف شود. اما مصرف بیش از حد آن نیز می تواند اینگونه احساست را به وجود آورد. این امر به ویژه به دلیل عدم توازن بیوشیمیایی ناشی از سطوح بالای کلسیم است. این عارضه می تواند بر روی عملکرد عضلات و سطح کلی انرژی تأثیر بگذارد و فعالیت های روزمره را دشوارتر سازد. اگر در حال مصرف ویتامین دی هستید و عوارض جانبی مشاهده کردید، حتماً آنها را با پزشک خود در میان بگذارید. تحقیقات پیش از آغاز مصرف هر مکمل اضافی جهت سنجش سطح ویتامین دی خون شما اهمیت دارد. همیشه بیشتر بودن به معنی بهتر بودن نیست.