علت اصلی افزایش ۲۵۰۰ درصدی تعرفه خودروهای برقی چه می باشد؟

 در یک تصمیم جنجالی، نرخ تعرفه واردات خودروهای خارجی برای سال آینده به ۱۰۰ درصد افزایش یافته است؛ تصمیمی که به طرز شگفت انگیزی شامل خودروهای برقی و هیبریدی نیز می شود!

این در حالی است که پیشتر، نرخ تعرفه برای واردات خودروهای برقی تنها ۴ درصد و برای خودروهای هیبریدی ۱۵ درصد تعیین شده بود.

این افزایش شدید تعرفه بر خودروهای برقی در کشوری که با سرعت جهانی به سمت برقی سازی صنعت خودرو حرکت می کند، بسیار نگران کننده به نظر می رسد؛ کشورهای پیشرو هر ساله با ارائه مشوق های مالی و بهبود زیرساخت های شارژ، برای انتقال از خودروهای فسیلی به خودروهای برقی اقدام می کنند.

این رویکرد نه تنها با روندهای جهانی در کاهش آلودگی و وابستگی به سوخت های فسیلی در تضاد است، بلکه امیدها برای گسترش خودروهای پاک در ایران را به ناامیدی تبدیل می کند.

انتظار می رفت که در سال ۱۴۰۴، ایران با اتخاذ سیاست های حمایتی از خودروهای برقی، به بهبود حمل ونقل پاک و کاهش آلودگی هوا کمک کند، اما این تصمیم دقیقاً برعکس عمل می کند و موجب می شود که خودروهای برقی و هیبریدی از دسترس مصرف کنندگان ایرانی دور شوند!

یکی از جنبه های کلیدی این تصمیم غیرمنطقی، تضاد آن با ماده ۹ قانون هوای پاک است که اهمیت حضور خودروهای برقی و هیبریدی در کاهش آلودگی هوا را شناسایی کرده و تأکید می کند که این خودروها از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند.

این قانون دولت را ملزم می کند تا مشوق هایی برای تولید، واردات و توسعه زیرساخت های خودروهای برقی و هیبریدی فراهم کند، اما افزایش ۱۰۰ درصدی تعرفه واردات نه تنها از این سیاست حمایت نمی کند، بلکه به عنوان یک مانع جدی برای تحقق آن عمل خواهد کرد.

در سطح جهانی، کشورهایی مانند چین، اتحادیه اروپا و ایالات متحده با ارائه یارانه، معافیت های مالیاتی و تسهیلات خاص، شهروندان را به خرید خودروهای پاک تشویق می کنند. حتی برخی از کشورها مانند نروژ و هلند اعلام کرده اند که قصد دارند تا سال های آتی فروش خودروهای با موتور احتراق داخلی را به طور کامل متوقف کنند!

در چنین شرایطی، ایران با اتخاذ سیاست هایی که به طور جدی قیمت خودروهای برقی را افزایش می دهد، در مسیری مخالف با روندهای جهانی در حال حرکت است.

پیامدهای اقتصادی و زیست محیطی

افزایش تعرفه خودروهای برقی و هیبریدی، اثرات منفی وسیع تری خواهد داشت که به طور جدی بر بخش اقتصادی و محیط زیست کشور تأثیر می گذارد:

۱. افزایش وابستگی به بنزین، ناترازی در تأمین بنزین و افزایش آلودگی هوا

با این تصمیم، مصرف کنندگان به دلیل افزایش قیمت خودروهای برقی و هیبریدی بیشتر به طرف خودروهای بنزینی و دیزلی سوق پیدا خواهند کرد. این امر به افزایش مصرف بنزین و در نتیجه افزایش آلودگی هوا در کلان شهرهایی مانند تهران، مشهد و اصفهان منجر خواهد شد.

در حالی که کلان شهرهای ایران هم اکنون با بحران آلودگی هوا و پدیده های زیست محیطی مانند ریزگردها و وارونگی دما مواجه هستند، افزایش تعداد خودروهای بنزینی وضعیت را وخیم تر خواهد ساخت.

علاوه بر این، کشور ما در این سال ها به طور جدی با ناترازی بنزین روبه رو بوده و از مجموع مصرف روزانه حدود ۱۲۰ میلیون لیتر بنزین، مجبور به واردات روزانه حدود ۲۰ تا ۳۰ هزار لیتر بنزین بوده ایم.

در صورت اجرای تعرفه ۱۰۰ درصدی بر خودروهای برقی و هیبریدی، قطعاً این امر تأثیرات مخربی در تشدید ناترازی بنزین و افزایش شدید واردات آن خواهد داشت.

۲. افزایش هزینه های درمانی و آسیب به سلامت عمومی

طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، آلودگی هوا یکی از عوامل اصلی مرگ ومیر زودرس در بسیاری از کشورها، از جمله ایران است. ورود خودروهای برقی و هیبریدی می توانست تأثیر زیادی در کاهش انتشار گازهای آلاینده و بهبود کیفیت هوا داشته باشد، اما افزایش تعرفه ها باعث خواهد شد که این فرآیند کندتر شود. در نتیجه، هزینه های درمانی ناشی از بیماری های تنفسی و قلبی بیشتر خواهد شد.

این تصمیم خطرناک و مخرب در افزایش تعرفه ۲۵ برابری خودروهای برقی و هیبریدی چه دلیلی دارد؟

مسئولان کشور تاکنون توضیحات شفافی درباره این افزایش ناگهانی تعرفه ها ارائه نکرده اند، اما برخی تحلیلگران بر این باورند که دولت با هدف افزایش درآمدهای گمرکی به دنبال جبران کسری بودجه خود است! اما این استدلال در بلندمدت می تواند آسیب های جدی تری به اقتصاد کشور وارد کند، زیرا حذف یا کاهش خودروهای برقی و هیبریدی از بازار، موجب افزایش وابستگی به سوخت های فسیلی خواهد شد و در نهایت به افزایش هزینه های یارانه های سوخت برای دولت منجر می شود.

لزوم ورود مجلس

تصمیم به افزایش ۱۰۰ درصدی تعرفه واردات خودروهای برقی و هیبریدی در تضاد با سیاست های جهانی و داخلی در زمینه کاهش آلودگی هوا و مصرف سوخت های فسیلی است. این سیاست نه تنها سبب افزایش وابستگی کشور به سوخت های آلاینده خواهد شد، بلکه تأثیرات منفی بر سلامت عمومی، هزینه های اقتصادی و توسعه فناوری خودروهای پاک در کشور نیز خواهد گذاشت.

در شرایطی که بسیاری از کشورها به سمت حذف خودروهای بنزینی و جایگزینی آنها با مدل های برقی حرکت می کنند، ایران باید به جای اتخاذ سیاست های محدودکننده، سیاست های تشویقی را به کار گیرد تا از کاهش آلودگی هوا و بهره مندی از فرصت های اقتصادی و فناوری در این حوزه بهره برداری کند.

در این وضعیت، مجلس شورای اسلامی باید به سرعت با ارائه یک اصلاحیه یا تبصره به این موضوع ورود کند و مانع از اجرای چنین تصمیمی شود که به طور مستقیم با منافع مردم و حق آن ها برای داشتن هوای پاک در تضاد است. تعرفه ۱۰۰ درصدی بر خودروهای برقی و هیبریدی به هیچ وجه قابل قبول نیست و باید به تعرفه های قبلی یا حتی کمتر از آن برگشت داده شود.