جایگاه دانشجویان برای گذران اوقات فراغت کجاست؟

مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران که تحت نظارت جهاد دانشگاهی فعالیت می‌کند، در اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۳ اقدام به اجرای طرح نظرسنجی در خصوص وضعیت اجتماعی و فرهنگی دانشجویان دانشگاه‌های دولتی همکاری با معاونت فرهنگی و اجتماعی

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نمود.

در این گزارش که با مشارکت دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم به انجام رسیده است، مواردی همچون اوقات فراغت دانشجویان، فراوانی استفاده از پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی، سبک‌های موسیقی مورد علاقه، تماشای فیلم و سریال، منابع پیگیری اخبار و اعتماد اجتماعی به‌عنوان متغیرهای اصلی برای تحلیل استفاده شده است.

در این نظرسنجی، مصاحبه‌های حضوری با ۲ هزار و ۲۵۰ نفر از دانشجویان دانشگاه‌های دولتی در نقاط مختلف کشور انجام شده که ۴۷ درصد آنها مرد و ۵۳ درصد زن بودند.

تقریباً ۴۷ درصد از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی در گروه سنی ۱۸ تا ۲۲ سال قرار داشته، نزدیک به ۳۴ درصد آنها در رده سنی ۲۳ تا ۲۷ سال و حدود ۱۷ درصدشان نیز بالای ۲۸ سال سن دارند.

حدود ۶۱ درصد از دانشجویانی که در این نظرسنجی شرکت کردند، مشغول به تحصیل در مقطع کارشناسی هستند، ۲۹ درصد در مقطع کارشناسی ارشد و ۱۰ درصد در مقطع دکتری به تحصیل ادامه می‌دهند.

براساس نتایج این نظرسنجی، نزدیک به ۹۰ درصد دانشجویان از پیام‌رسان تلگرام بهره‌برداری می‌کنند و تقریباً ۸۶ درصد آنها هم‌اکنون کاربر اینستاگرام هستند. پس از تلگرام و اینستاگرام، واتس‌آپ با ۵۰.۴ درصد، ایتا با ۳۸.۴ درصد، روبیکا با ۲۹.۶ درصد، توئیتر (ایکس) با ۲۳.۵ درصد، بله با ۲۰.۸ درصد، سروش پلاس با ۱۴.۸ درصد، فیسبوک با ۱۰.۹ درصد، تیک‌تاک با ۹.۷ درصد، کلاب‌هاوس با ۵ درصد و تریدز با ۴.۹ درصد در بین دانشجویان ایرانی دیگر گزینه‌های محبوب به لحاظ استفاده از پیام‌رسان و شبکه اجتماعی به شمار می‌روند.

پس از استفاده از پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی مجازی، گوش دادن به موسیقی، بالاترین میزان محبوبیت را در فعالیت‌های اوقات فراغت دانشجویان دارد به طوری که ۶۶ درصد دانشجویان به‌طور روزانه موسیقی گوش می‌دهند.

در میان سبک‌های موسیقی، حدود ۳۷ درصد دانشجویان به موسیقی پاپ داخلی علاقه‌مندند، ۱۹ درصد موسیقی سنتی را می‌پسندند، در حالی که حدود ۱۳ درصد، موسیقی راک و رپ ایرانی را ترجیح می‌دهند. همچنین، سبک‌های پاپ خارجی با ۸.۴ درصد، کلاسیک خارجی با ۶.۸ درصد، راک و رپ خارجی با ۵.۳ درصد، موسیقی محلی با ۴.۴ درصد طرفداران خود را دارند و ۵.۱ درصد از شرکت‌کنندگان در این قسمت به سؤالات پاسخ نداده‌اند و نیم درصد نیز اعلام کرده‌اند که به هیچ عنوان موسیقی گوش نمی‌دهند.

معاشرت با دوستان

حدود ۵۸ درصد از دانشجویان شرکت‌کننده در این نظرسنجی هر روز با دوستان خود معاشرت دارند، تقریباً ۳۰ درصد آنها یک یا چند بار در هفته، نزدیک به ۱۰ درصد ماهی یک یا چند بار، و حدود دو درصد نیز فقط یک یا چند بار در سال وقت خود را به معاشرت با دوستان اختصاص می‌دهند و حدود یک درصد نیز عنوان کرده‌اند که با هیچ دوستی معاشرت نمی‌کنند.

ورزش

۲۱ درصد از دانشجویان روزانه به فعالیت‌های ورزشی می‌پردازند، حدود ۳۵ درصد آنها هم هفته‌ای یک یا چند بار ورزش می‌کنند. تقریباً ۲۴ درصد به طور ماهانه یک یا چند بار ورزش را انجام می‌دهند و نزدیک به ۱۰ درصدشان تنها سالی یک یا چند بار فعالیت ورزشی دارند، در حالی که حدود ۱۰ درصد هم اعلام کرده‌اند که هیچ گونه ورزشی نمی‌کنند.

گوش دادن به پادکست

حدود ۱۹.۴ درصد از دانشجویانی که در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند، به‌طور روزانه به پادکست گوش می‌دهند و ۲۹.۴ درصد دیگر هم هفته‌ای یک یا چند بار پادکست‌ها را مورد توجه قرار می‌دهند. همچنین، ۲۳ درصد به‌طور ماهانه و ۱۰.۸ درصد هم سالی یک یا چند بار پادکست می‌شنوند و ۱۶.۹ درصد اعلام کرده‌اند که هیچ علاقه‌ای به گوش دادن به پادکست ندارند.

تماشای فیلم و سریال

۱۸.۱ درصد از دانشجویان به‌طور روزانه به تماشای فیلم و سریال می‌پردازند، ۳۷.۲ درصد آنها یک یا چند بار در هفته این کار را انجام می‌دهند، در حالی که ۳۰ درصد نیز یک یا چند بار در ماه و ۱۰.۲ درصد هم تنها یک یا چند بار در سال فیلم و سریال می‌بینند. همچنین ۳.۸ درصد از دانشجویان هیچ علاقه‌ای به تماشای فیلم و سریال‌ها ندارند.

مجموعاً ۳۹.۴ درصد از دانشجویان شرکت‌کننده در این نظرسنجی گفته‌اند که فیلم‌ها و سریال‌های محبوبشان را با دانلود از سایت‌های اینترنتی مشاهده می‌کنند. ۱۸.۷ درصد از طریق پلتفرم‌های نمایش خانگی داخلی، ۱۱.۶ درصد از پلتفرم‌های نمایش فیلم خارجی، ۱۱.۵ درصد از تلویزیون٬ ۱۰.۱ درصد از شبکه‌های ماهواره‌ای و ۱.۶ درصد نیز از طریق سینما به تماشای فیلم و سریال می‌پردازند و ۱.۷ درصد هم بیان کرده‌اند که هیچ فیلم یا سریالی مشاهده نمی‌کنند.

منبع پیگیری اخبار

<p۲۵.۲ درصد از دانشجویانی که در این مطالعه شرکت کرده‌اند، برای پیگیری اخبار به وب‌سایت‌ها، خبرگزاری‌ها و شبکه‌های اجتماعی داخلی مراجعه می‌کنند و ۲۰.۴ درصد از آنها نیز اخبار خود را از منابع خارجی دریافت می‌کنند. همچنین ۱۲.۵ درصد از دانشجویان از صدا و سیما به عنوان منبع خبری استفاده می‌کنند و ۸.۱ درصد دیگر اخبارشان را از شبکه‌های ماهواره‌ای تأمین می‌نمایند. ۴.۹ درصد نیز اخبار را از زبان دوستان و آشنایان خود می‌شنوند و ۰.۸ درصد اخبار مورد نظرشان را از روزنامه‌ها دنبال می‌کنند. در نهایت، ۲۰.۱ درصد نیز اعلام کردند که هیچ علاقه‌ای به پیگیری اخبار ندارند.