رازهای ناگفته یک کارگردان درباره کوشش‌های برخی فیلمسازان مهاجر
کارگردان فیلم سینمایی «شهر خاموش» که در حال حاضر در هنر و تجربه به نمایش درآمده، در آخرین اظهاراتش به بررسی حضور بین‌المللی این فیلم پرداخت و نکاتی را بیان کرد.
این کارگردان درخصوص دلایل ایستادگی پای رای خویش به دکتر پزشکیان گفت: “به امید تغییر” پای این رای ایستادم و جانمایه‌ای از این دیدگاه را به تصویر می‌کشم. سه پوستر این فیلم به دلیل تصویر باران کوثری حذف شدند و به همین ترتیب، تحت فشار برخی فیلمسازان ساکن خارج از کشور، حضور این اثر در جشنواره‌های بین‌المللی نیز دچار لغو شد.
به نقل از روابط عمومی اکران، جلسه نقد و بررسی فیلم “شهر خاموش” با حضور احمد بهرامی، کارگردان این فیلم، و با میزبانی روزبه رحیمی نژاد و احسان طهماسبی، منتقد و نویسنده سینما، در اکران مدیا برگزار شد.
احمد بهرامی در این نشست گفت: قبل از “شهر خاموش”، “دشت خاموش” را ساخته‌ام و در واقع، سه‌گانه‌ای به نام “خاموش” در سینما دارم که آخرین بخش آن “مرد خاموش” است. داستان “شهر خاموش” در حین تولید “دشت خاموش” شکل گرفت و در مجموع این فیلم در ۲۱ جلسه فیلمبرداری انجام شد.
او افزود: در راستای این سه‌گانه، ساختار سیاه و سفید و اصول کلاسیک را رعایت کرده‌ام و به این نتیجه رسیدیم که برای وفاداری به حال و هوای کارگردان، از قاب عریض پرهیز کنیم تا فشار روی کاراکران نیز در قاب ۴ به ۳ منعکس شود.
این کارگردان سینما ادامه داد: “شهر خاموش” در سال ۱۴۰۱ به جشنواره‌ها ارسال شد و در جشنواره تالین موفق به کسب جایزه بهترین کارگردانی گشت. در همان سال، باران کوثری به عنوان بازیگر در شرایط ممنوع‌الخروجی بود. برخی همکاران فیلمساز در خارج از ایران گرد هم جمع شدند و به چندین جشنواره ایمیل زدند که از ایران فیلمی پذیرفته نشود، که این کار باعث از دست رفتن حضور “شهر خاموش” در بسیاری از جشنواره‌ها، از جمله جشنواره‌های هندی گردید.
بهرامی خاطرنشان کرد: پس از جمع‌بندی، به این نتیجه رسیدیم که مخاطب خاص‌تری باید “شهر خاموش” را ببیند و به همین دلیل تصمیم بر اکران آن در گروه هنر و تجربه گرفتیم. با این که در سینمای عمومی فقط فیلم‌های کمدی فروش خوبی دارند و در هنر و تجربه شاهد آمار پایین‌تری هستیم، “شهر خاموش” استقبال بهتری نسبت به سایر آثار هنر و تجربه داشته است.
وی در مورد فروش فیلم‌های کمدی اشاره کرد: وقتی می‌خواهم با خانواده وقتم را بگذرانم، معمولاً به تماشای یک فیلم کمدی می‌نشینم، هرچند برای من فقط کارهای خوب اهمیت دارد. این مساله در تمام دنیا دیده می‌شود و نمی‌توان از مردم انتظار داشت که دو ساعت فیلمی را ببیند که آن‌ها را به تفکر عمیق سوق دهد.
احسان طهماسبی در این نشست گفت: اکران “شهر خاموش” رویداد مثبتی است و سه‌گانه “خاموش” و “احمد بهرامی” مسیری را طی می‌کند که در بین اندیشه‌های سینمای ایران مُد نظر برخی فیلمسازان پیشین هستند و این نمایش دلیلی برای دلگرمی است که سینماگران بزرگ جهانی، به آثار ایرانی توجه دارند.
وی ادامه داد: “شهر خاموش” دنباله‌ای برای “دشت خاموش” است و در شرایطی به نمایش درمی‌آید که بحث زنان در سینمای دنیا مطرح و در این فیلم مسئله به‌صورت طبیعی وجود دارد و به زور به آن سنجاق نشده است.
بهرامی نیز توضیح داد: تولید این سه‌گانه از اهداف تیم سازی بوده و بدون حضور مسعود امینی تیرانی، ساخت این فیلم‌ها ممکن نبود.
او ادامه داد: سعی کردیم که موضوعی به فیلم افزوده نشود و مسئله‌ای جهانی را معرفی کنیم و بر این باور هستم که نگاه فیلم باید وسیع‌تر باشد. زمانی که کاراکترها صحبت می‌کنند به یک جغرافیای خاص مرتبط می‌شوند، اما ما بر جهانی بودن دیالوگ‌ها تمرکز داشتیم.
طهماسبی بر اهمیت قصه‌گویی در سینمای ایران تأکید کرد و اشاره کرد که در این سه‌گانه نشانه‌هایی از فیلمسازان برجسته سینما همچون بلاتار دیده می‌شود؛ اما این بدان معنا نیست که “دشت خاموش” و “شهر خاموش” ایرانیزه شده‌اند و در دل مسائل مربوط به کارگری و زنان، داستانی با الگوهای فرعی وجود دارد.
کارگردان “شهر خاموش” در مورد سیاه و سفید بودن این اثر گفت: آغاز سه‌گانه خاموش سیاه و سفید بوده و به خوبی پاسخگو بوده است؛ لذا نمی‌توانیم به رنگ فکر کنیم و آرزو داشتم “شهر خاموش” نیز مانند “دشت خاموش” به مخاطب منتقل کند که این اثر به زمان حال مربوط نیست.
طهماسبی همچنین اظهار داشت: مخاطبان برای خود معیارهایی دارند که مجبور می‌شوند در فاصله میان دو رویداد، درگیر تفکرات شوند و باران کوثری در این فیلم تجسمی از مرگ‌آگاهی را به نمایش می‌گذارد و ابعاد جدیدی از یک زن جست‌وجوگر را ارائه می‌دهد که با تصویر سنتی زن در سینمای ایران تفاوت دارد.
بهرامی یادآور شد: در فیلم صحنه‌ای وجود دارد که جرات ضبط آن را نداشتم و نگران بدلکار بودم؛ اما باران با شجاعت در آن موقعیت ایستاد و ما دوباره آن صحنه را تکرار کردیم.
او خاطرنشان کرد: متأسفانه امروز باران کوثری فقط ممنوع‌الکار نیست، بلکه به من اعلام کردند که او ممنوع‌الحضور است. به امید تغییر به دکتر پزشکیان رای دادم و پای رأی خود ایستاده‌ام. ما سه پوستر طراحی کردیم که وزارت ارشاد حذف کرد و در نهایت به یک پوستر دیگر رسیدیم و بیلبوردها را از دست دادیم. این برای اولین بار بود که با بازیگری در این سطح همکاری کردم و او حدود یک ساعت قبل از من در صحنه حاضر بود.
طهماسبی با اشاره به بازی خوب باران کوثری در “شهر خاموش” گفت: حضور باران کوثری در این اثر یکی از نقاط قوت او به حساب می‌آید. او چهره‌ای آشنا برای مخاطب محسوب می‌شود و می‌تواند شیفتگان بیشتری را به تماشای چنین آثاری جذب کند. حتی ممکن است حضور چنین چهره‌هایی در این گونه آثار از حضورشان در تئاتر برای مخاطب اهمیت بیشتری پیدا کند. بسیاری از سینماگران فیلم خود را براساس بازیگران انتخاب می‌کنند.
نیما مظاهری، کارگردان فیلم کوتاه “مصائب خورده کاراکترهای جامانده” نیز گفت: نام فیلم در جریان نگارش فیلمنامه به وجود آمد و وقتی مخاطب به تماشای فیلم می‌نشیند و نام فیلم را می‌بیند، بیشتر به چرایی این انتخاب پی می‌برد. این اثر نسخه‌ای کاملاً آزاد از یک داستان کوتاه ژاپنی است و سعی کردم از آن ایده بگیرم تا قصه خود را روایت نمایم. این فیلم در ۸ جلسه فیلمبرداری انجام شد و تمام تلاش ما بر این بود که خروجی کار، با کیفیت و آبرومند باشد. محتوا و فرم برای من برتر از جوایز است و تلاش کردیم که به طور مستقیم چیزی اظهار ننماییم و در صورت وجود نمادی، در لایه‌ای دیگر باشد.
در ادامه این برنامه همچنین سریال “آپلود” به مناسب پخش از اکران مدیا بررسی شد.
