۱۸ خرافه رایج در مورد دیابت

در راستای بزرگداشت هفته دیابت، به بررسی و تصحیح برخی از باورهای نادرست در این زمینه می‌پردازیم:

حقایق دیابت:

واقعیت: در یک سال، دیابت بیشتر از بیماری‌های ایدز و سرطان سینه سبب مرگ و میر می‌شود و همچنین خطر ابتلا به حمله قلبی را دو برابر می‌کند.

خبر خوش این است که با مدیریت صحیح قند خون، می‌توان خطر عوارض ناشی از دیابت را به طور قابل توجهی کاهش داد.

باور غلط ۲: احتمال ابتلای افراد دیابتی به سرماخوردگی و سایر بیماری‌ها بیشتر است.

واقعیت: افراد مبتلا به دیابت به طور عمومی بیشتر در معرض سرماخوردگی یا بیماری‌های دیگر نمی‌باشند، بلکه ابتلا به هر نوع بیماری می‌تواند کنترل دیابت آنها را دشوارتر کند.

باور غلط ۳: افراد دیابتی به محض کاهش قند خون، آن را به وضوح حس می‌کنند.

واقعیت: این موضوع همیشه صحت ندارد. در بسیاری از موارد، افراد دیابتی قادر به احساس نشانه‌های افت قند خون نیستند، و این می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

باور غلط ۴: شاید من فقط نوع خفیفی از دیابت را داشته باشم.

واقعیت: این تصور نادرست است، زیرا هر شخص مبتلا به دیابت در معرض خطر عوارض جدی ناشی از این بیماری قرار دارد.

باور غلط ۵: از آنجایی که در خانواده من کسی دیابت ندارد، من هم مبتلا نخواهم شد.

واقعیت: باید در نظر داشت که سابقه خانوادگی تنها یکی از عوامل متعدد خطر ابتلا به دیابت به شمار می‌رود.

باور غلط ۶: اگر شما به دیابت مبتلا باشید، قطعا به راحتی علائم آن را شناسایی خواهید کرد.

واقعیت: این همیشه صحیح نیست، دیابت نوع ۲ در آغاز تنها با علائم جزئی همراه است یا حتی ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد، و در نتیجه ممکن است سال‌ها بدون تشخیص بماند.

باور غلط ۷: افراد دیابتی نمی‌توانند خون اهدا کنند.

واقعیت: تا زمانی که بیماری شما به خوبی مدیریت شود، اهداکننده خون بودن برای شما مسأله‌ای نخواهد بود.

باور غلط ۸: همه دیابتی‌ها حتما دچار نابینایی یا قطع عضو خواهند شد.

واقعیت: دیابت یکی از علل نابینایی و قطع عضو به شمار می‌رود، اما با کنترل قند خون، فشار خون و وزن، و ترک سیگار، بسیاری از افرادی که دیابت دارند می‌توانند از بروز این عوارض جلوگیری کنند. نابینایی و قطع عضو قابل پیشگیری هستند و بسیاری از افراد مبتلا به دیابت هیچ‌گاه به این عوارض دچار نمی‌شوند، به ویژه اگر به طور منظم و مکرر به پزشک مراجعه نمایند.

باور غلط ۹: دیابت یک بیماری مسری است.

واقعیت: دیابت به عنوان یک بیماری غیرواگیر شناخته می‌شود به این معنی که از طریق سرفه، عطسه یا تماس مستقیم از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود.

موردی که می‌تواند از والدین به فرزندان منتقل شود یک احتمال ژنتیکی است و ارتباطی با انتقال بیماری به شکل مسری ندارد.

باور غلط ۱۰: دیابت ناشی از مصرف زیاد قند است.

واقعیت: در دیابت نوع ۱، عوامل ژنتیکی و عوامل ناشناخته سبب شروع بیماری می‌شوند، در حالی که دیابت نوع ۲ ناشی از ترکیب عوامل ژنتیکی و شیوه زندگی نادرست است. یک رژیم غذایی پرکالری از هر نوع می‌تواند منجر به افزایش وزن شود و اضافه‌وزن و چاقی، خطر ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهند. تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف نوشیدنی‌های شیرین با ابتلا به دیابت ارتباط دارد. بنابراین باید از مصرف این نوشیدنی‌ها که قند خون را بالا می‌برند و در هر بار مصرف صدها کالری به بدن شما وارد می‌کنند، پرهیز کنید. این نوشیدنی‌ها شامل آبمیوه‌های شیرین‌شده، چای شیرین، نوشیدنی‌های انرژی‌زا و گازدار هستند.

باور غلط ۱۱: برای کنترل دیابت خود باید وزن زیادی را کاهش دهید.

واقعیت: تنها کاهش ۷ درصد از وزن بدن می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر بهبود وضعیت قند خون شما داشته باشد.

باور غلط ۱۲: میوه‌ها غذایی سالم هستند، بنابراین می‌توانم هر مقدار می‌خواهم میوه بخورم.

واقعیت: میوه‌ها حاوی مقدار زیادی فیبر، ویتامین و مواد معدنی هستند، اما همچنین حاوی قند و کربوهیدرات نیز هستند و می‌توانند قند خون شما را افزایش دهند. بنابراین باید در مصرف میوه‌ها دقت کنید و با پزشک خود درباره نوع میوه‌های قابل مصرف، مقدار و دفعات آن مشورت کنید.

باور غلط ۱۳: افراد مبتلا به دیابت نمی‌توانند شکلات یا شیرینی مصرف کنند.

نکته کلیدی این است که سهم این نوع غذاها در برنامه غذایی شما باید محدود و نادر باشد و بیشتر تمرکز شما بر روی غذاهای سالم‌تر باشد.

باور غلط ۱۴: اگر شما دچار اضافه وزن یا چاقی باشید، حتماً به دیابت نوع ۲ مبتلا خواهید شد.

واقعیت: اضافه‌وزن یک عامل خطر برای دیابت نوع ۲ به شمار می‌رود، اما عوامل دیگری نظیر سابقه خانوادگی، نژاد و سن نیز نقش مهمی دارند. متأسفانه بسیاری از مردم اهمیت سایر عوامل را نادیده می‌گیرند و تنها به وزن بالا به عنوان عامل خطر فکر می‌کنند.

بسیاری از افرادی که اضافه وزن دارند هرگز به دیابت نوع ۲ مبتلا نمی‌شوند و همچنین خیلی از بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ دارای وزن نرمال یا متوسط هستند.

باور غلط ۱۵: اگر شما دچار دیابت هستید، باید فقط مقدار کمی از غذاهای نشاسته‌دار مانند نان، سیب‌زمینی و پاستا بخورید.

واقعیت: غذاهای نشاسته‌دار می‌توانند بخشی از یک برنامه غذایی سالم باشند، اما نکته کلیدی میزان آن‌هاست. تمامی نان‌های غلات کامل، حبوبات، برنج و سبزیجات نشاسته‌ای مانند سیب‌زمینی و ذرت می‌توانند در وعده‌ها و میان‌وعده‌های غذایی‌تان لحاظ شوند. به علاوه، غذاهای نشاسته‌ای، میوه‌ها، لوبیا، شیر و ماست نیز منابع کربوهیدرات در وعده‌های روزانه شما هستند.

میزان کربوهیدراتی که می‌توانید مصرف کنید به عوامل مختلفی وابسته است و با کمک پزشک معالج خود می‌توانید مقدار مناسب کربوهیدرات را در برنامه غذایی روزانه‌تان تعیین کنید.

باور غلط ۱۶: زنان مبتلا به دیابت نباید باردار شوند.

واقعیت: زنانی که دیابت خود را به خوبی کنترل می‌کنند، می‌توانند بارداری سالم و طبیعی داشته باشند.

باور غلط ۱۷: دیابت بارداری نباید جدی گرفته شود، زیرا پس از زایمان دیگر وجود نخواهد داشت.

واقعیت: این درست نیست، دیابت بارداری می‌تواند خطر ابتلا به دیابت را هم برای مادر و هم برای جنین در آینده ایجاد کند.

باور غلط ۱۸: اگر شما دیابت دارید و پزشک‌تان توصیه می‌کند که نیاز به مصرف انسولین دارید، به این معنی است که در مدیریت قند خون خود ناکام بوده‌اید.

واقعیت: دیابت نوع ۲ یک بیماری پیشرونده است و در نهایت بیشتر بیماران نیاز به انسولین پیدا می‌کنند. در آغاز، بسیاری از افراد با مصرف داروهای خوراکی می‌توانند قند خون خود را در محدوده طبیعی نگه دارند. با گذشت زمان، تولید انسولین در بدن کم‌تر می‌شود و در نهایت داروهای خوراکی ممکن است برای کنترل قند خون کافی نباشند. با استفاده از انسولین، می‌توانید قند خون خود را در محدوده نرمال نگه داشته و از بروز عوارض دیابت جلوگیری کنید و زندگی سالمی داشته باشید.