تراژدی ایجاد دیوار سه هزار متری؛ هدف از این سازه چیست و چه نیازی به اقدامات قانونی جدی وجود دارد

الهه جعفرزاده: از تقریباً سه سال پیش، شهرداری کنارک اقدام به شن ریزی و خاک ریزی در ناحیه ۶۰ متری از دریای عمان در این منطقه نمود و سپس تصمیم به احداث یک دیوار ساحلی با طول ۳ هزار متر و عرض تقریبی ۸۰ متر در سواحل شهر بندری کنارک در استان سیستان و بلوچستان گرفت.

اگرچه طرح اولیه این دیوار با هدف «مقابله با سیلاب، طوفان، سونامی و همچنین مبارزه با قاچاق» توجیه شده است، اما متخصصان محیط زیست از همان ابتدا تا به امروز بر این باورند که ساخت این دیوار تاثیرات مخرب غیرقابل جبرانی بر اکوسیستم دریایی کنارک خواهد گذاشت و هیچ یک از ادعاهای مطرح شده در زمینه ی توجیه این ساخت و ساز دلیل محکم و منطقی برای تخریب محیط زیست دریایی این منطقه نیستند.

عباس محمدی، فعال محیط زیست و مدیر گروه دیده بان کوهستان انجمن کوه نوردان ایران، در گفت وگو با خبرآنلاین، هدف و انگیزه از ساخت این دیوار را به این شکل بیان می کند: «یکی از دلایل آن تصاحب زمین است؛ که در این مورد خاص، نه تنها در حریم دریا بلکه به داخل دریا نیز نفوذ کرده اند. به وضوح مشاهده می شود که این زیربنای تصرف شده به زمین های متعلق به شهرداری افزوده خواهد شد؛ آن هم به روشی غیرقانونی و به واقع با تجاوز به طبیعت.»

وی ادامه می دهد: «توجیه دیگری که برای احداث دیوار عنوان می شود، جلوگیری از سیل و سونامی است. در واقع اگر مناطق در خطر سونامی هستند، باید در ساخت و ساز عقب نشینی صورت گیرد نه اینکه به مرکز خطر نزدیک شویم. این همان ادعای نادرست است که وزارت نیرو هم بعضاً در مورد رودخانه ها مطرح می کند؛ مثلاً اینکه هدف از سدسازی یا بتن ریزی در کناره ی رودخانه ها، این است که در صورت بروز سیلاب، خسارات آن کاهش یابد. در حالی که این استدلال منطقی نیست. دست دازی به سرمایه های بین نسلی، نشانه ای از عارضه ای بیمارگونه است و هیچ گونه توجیهی ندارد. همچنین مطرح شده که این اقدام به دنبال رونق گردشگری انجام می شود، اما این پروژه ناپایدار، منجر به تخریب سواحل زیبا و کاهش فعالیت های گردشگری و صیادی خواهد شد.»

هم چنین بخوانید:

غرق کردن آثار تاریخی کشور برای سدسازی؛ ۳.۵ درصد مساحت کشور گرفتار فرونشست شده/«سدسازی، عامل اصلی خشکیدن دریاچه ارومیه است»

عباس محمدی

تجرِّی در خلاف؛ الگوی مخرب کنونی

محمدی اشاره می کند: «متأسفانه به دلیل ناامنی فضای اقتصادی و عدم وجود روش های تولید مناسب و اصولی در کشور ما، سازمان ها و مدیران با بهره گیری از منابع بین نسلی و به قیمت افزایش فقر در میان مردم و تحمیل فشار نامتناسب به طبیعت، دوره حاکمیت خود را سپری می کنند و به قدرت و ثروت دست می یابند. علاوه بر تصاحب و مصرف سرمایه های ملی، با پدیده «تجری در خلاف» هم مواجه هستیم. این پروژه به موجب مصوبه آزادسازی سواحل در دولت سیزدهم، برنامه سوم توسعه، نظرات نمایندگان مجلس، دیدگاه های صدها صیاد، و حتی نظرات اداره بنادر و محیط زیست که می بایست مجوز دسترسی به دریا را صادر کنند، خلاف قانون است. این وضعیت به شدت تراژیک است؛ به این معنا که چندین نهاد که باید مجوزهایی را صادر کنند، با این قضیه مخالفند، اما پروژه در حال پیشرفت است.»

او توضیح می دهد: «طولانی ست که نهادهای مختلف، سازمان ها و برخی افراد در ارتکاب جرم و تخلف جری شده اند و بدون توجه به موازین قانونی به انجام کارهای ناپسند پرداخته اند. در واقع، این مورد مشخص «کنارک» نشانه ای است از پدیده اجتماعی فروپاشی بنیان های قانونی. در صورت عدم برخورد با این تخلفات، دیگران را به الگو قرار خواهد داد؛ به گونه ای که این مورد خاص به طور واضح تبدیل به الگو شده و ما سواحل شمال را به تمامی از دست داده ایم، شاید تنها بخش کمی از ساحل طبیعی در میانکاله باقی مانده باشد.»

حاکمیت بر سرزمین در حال از بین رفتن است/ نیاز به برخورد قاطع قضایی

محمدی می افزاید: «یکی از علل تجری در تخلفات، واکنش های ضعیف و کوتاهی قوه قضاییه است. مدیرکل محیط زیست استان سیستان و بلوچستان یک بار نکته ای مهم گفت؛ وی بیان داشت: ما به دستگاه قضایی شکایت کردیم و به اداره بنادر گفتیم ما نمی توانیم جلوی شهرداری را بگیریم، دستگاه قضا باید این کار را انجام دهد. ما اعلام کردیم که آن ها برای ساخت دیوار ساحلی مجوز محیط زیست ندارند و این کار خلاف است ولی خودمان نمی توانیم جلوی آن را بگیریم. این بررسی منطقی و درست است. بدین معنا که نهادهای دیگر، به ویژه قوه قضاییه، باید با جدیت و قاطعیت با تخلفات محیط زیستی مواجه شوند، اما متأسفانه به نظر می رسد در دستگاه قضایی تجاوز به طبیعت و دارایی های عمومی به عنوان یک مشکل جدی تلقی نمی شود و با متخلفان به آرامی رفتار می شود. اگر واکنش قاطعی نشان داده شود، این سازه به طور کامل تخریب خواهد شد و مقامات مجرم به زندان خواهند رفت و مجازات واقعی برای آن ها برقرار خواهد شد، بدین ترتیب این دست کارها دیگر تکرار نخواهد شد.

امّا متأسفانه این تخلفات به یک امر عادی تبدیل شده و انسجام اجتماعی را مورد تهدید قرار داده است؛ به گونه ای که به نظر می رسد حاکمیت بر سرزمین در حال ناپدید شدن است. ما با یک معضل اجتماعی مواجه هستیم، یعنی تبدیل حکومت به دولت بی اقتدار است. ما دولتی داریم که نتوانسته بر سرزمین حاکمیت کند و این وضعیت بسیار خطرناکی است. حاکمیت صحیح به این معنا است که بتوانیم قوانین را به درستی پیاده کنیم.

*نامه و جوابیه اداره بنادر به شهرداری؛ که می گوید ساخت وساز در این منطقه نباید انجام شود*

*پیگیری فراکسیون محیط زیست مجلس*

نابودی زیست بوم ساحل کنارک؛ خطری نزدیک

با ادامه ی ساخت این دیوار و پیشرفت این پروژه، بدون شک اکوسیستم منطقه دچار آسیب ها و چالش هایی جدی خواهد شد. عباس محمدی در همین راستا به مشکلات این روند اشاره می کند و می گوید: «صد متر نخست دریا، ۹۰ درصد تنوع زیستی را دربردارد و اکثر زاد و ولدها در این ناحیه اتفاق می افتد. با ادامه دار شدن این ساخت و ساز، جمعیت آبزیان شامل ماهی ها، پستانداران دریایی مانند وال ها، و تمامی موجوداتی که برای تخم ریزی و زاد و ولد به سواحل نزدیک می شوند، کاهش خواهد یافت. به بیان دیگر، ساخت یک دیوار به این ابعاد، وضعیت طبیعی سواحل را مختل می کند و به تدریج محیط زیست دریایی به کلی از بین خواهد رفت. به وضوح می دانیم که نسل بسیاری از ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ناامیدکننده شده است، به طور مثال، دیگر ماهی حلوای قرمز را در آب های جنوبی نمی بینیم؛ که یکی از دلایل مهم آن نیز تجاوز به حریم دریا و سواحل و آلودگی وابسته به آن است.»

وی همچنین تصریح می کند: «مشکل دیگری که این دیوار در دریا ایجاد خواهد کرد، انباشت فاضلاب، پسماند، و زباله ها در آب ها است.»

*وضعیت نابسامان ساحل در پی ساخت وسازهای غیرقانونی*

*تبدیل ماسه طلایی ساحل کنارک به لجن زار*

دیواره ساحلی؛ یک تهدید اجتماعی و اقتصادی جدی

پروژه ساخت دیواره ساحلی در کنارک نه تنها مشکلات زیست محیطی به همراه دارد، بلکه آسیب های جدی نیز به معیشت و اقتصاد صیادان وارد خواهد آورد، زیرا در طول این سال ها، صیادان بسیاری مخالفت خود را به زبان آورده اند و این نارضایتی ها را با امضا و نامه های متعدد ابراز داشته اند.

*امضای جمعی از صیادان مخالف این پروژه*

محمدی در این رابطه اشاره می کند: «وجود این دیوار بلند نظیر مانعی است که به طور کامل تردد آسان قایق ها را در ساحل و دریا محدود می سازد. هنگامی که قایق می خواهد به ساحل یا آب ورود کند، در پشت این دیوار محبوس می شود و زمانیکه افراد می خواهند از ساحل به قایق بروند، باید از روی دیوار بپرند. این وضعیت اختلال شدیدی در عبور و مرور ایجاد کرده و جنبه اجتماعی نیز دارد.

مسأله دیگری که به طور جدی تأثیر منفی بر اقتصاد منطقه خواهد داشت، آسیب به معیشت صیادان است. کاهش جمعیت آبزیان به طور حتم به زندگانی صیادانی که از طریق صید معیشت می کنند، لطمه می زند. همچنین با احداث در سواحل، این منطقه برای آبزیان ناامن و آلوده خواهد گردید و دیگر زاد و ولدی در آن اتفاق نخواهد افتاد. این رویداد، ضربه ای سنگین به اقتصاد محلی وارد خواهد کرد.»

بیشتر بخوانید:

سکوت دولت و نمایندگان؛ تداوم ساخت وساز یک سد غیرقانونی در اصفهان/ عکس

وزارت نیرو، بزرگترین متخلف محیط زیستی/ «سدِ “ماندگان”، زاینده رود را پرآب نخواهد کرد»/ کم آبی استان اصفهان چگونه برطرف می شود؟

بحث های محیط زیستی پزشکیان ناکافی است/ محیط زیست در حاشیه دولت مدنظر جلیلی/ هنوز نپذیرفته اند مهم ترین مسئله کشور در حال حاضر محیط زیست است

مهاجرت بزرگ در راه؛ خشکی کامل آبخوان های کشور تا ۱۵ سال آینده/ این سه استان در بدترین وضعیت فرونشست

۴۷۲۳۲