پیشگیری از قطع برق در تابستان 1403

امسال تابستان هم مثل سال‌های گذشته با مشکل قطعی یا نوسانات مداوم جریان برق مواجه هستیم. بسیاری از تجهیزات الکتریکی در اثر این نوسانات آسیب می‌بینند و قطع ناگهانی برق باعث از دست رفتن داده‌ها، اختلال در کارها و افزایش هزینه تعمیرات می‌شود. این موارد تنها بخشی از عواقب ناخوشایند قطع برق هستند ولی خوشبختانه با پیشرفت تکنولوژی، راهکارهای مختلفی برای مقابله با این مشکل ارائه شده است. یکی از موثرترین و کارآمدترین روش‌های مقابله با قطع برق، خرید دستگاه یو پی اس (UPS) است. این مطلب به بررسی راهکارهای موجود برای کاهش آسیب‌های قطع ناگهانی برق یا نوسانات ولتاژ اختصاص دارد.

علل قطع برق در تابستان

مشکلات شبکه برق کشور با رسیدن تابستان به اوج می‌رسد و با قطعی های ناگهانی باعث اختلال در امور روزانه و خسارت به تجهیزات مختلف می‌شود. اما چرا؟

با گرم شدن هوا، استفاده از وسایل سرمایشی مانند کولرهای آبی و گازی و پنکه در منازل و بخش‌های مختلف کاری در کشور به شدت افزایش می‌یابد. این افزایش چشمگیر مصرف و عدم همخوانی آن با میزان تولید، فشار زیادی را به شبکه برق وارد کرده و باعث قطعی‌های مکرر برق و نوسانات شدید می‌شود. از طرفی با افزایش دما، راندمان نیروگاه‌های تولید برق افت می‌کند و خشکسالی و عدم بارش نزولات آسمانی نیز باعث کاهش تولید برق در نیروگاه‌های آبی می‌شود.

همچنین فرسودگی شبکه برق کشور، عدم تعمیر و نگهداری مناسب و حوادث طبیعی نیز می‌توانند باعث ایجاد اختلال در شبکه برق و قطع آن شوند.

خسارت ها و آسیب های ناشی از بی کیفیتی و قطع برق

بی کیفیتی و قطع برق خسارت ها و هزینه های سنگینی برای افراد و تجهیزات به دنبال دارد. از مهمترین این مشکلات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• قطع برق فعالیت‌های روزمره را مختل کرده و باعث کلافگی و سردرگمی مراجعین و کارمندان و متصدیان بخش‌های مختلف می‌شود.
• با قطع برق و توقف سیستم‌های امنیتی، احتمال سرقت از مناطق مسکونی، فروشگاه‌ها و بخش‌های مختلف افزایش می‌یابد.
• قطعی برق در صنایع می‌تواند منجر به توقف تولید، افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری و کاهش بهره‌وری شود.
• تقریبا همه کسب و کارها به نوعی به جریان برق وابسته هستند و قطع برق باعث کاهش درآمد کسب وکارها و تحمیل خسارات مالی قابل توجهی به آنها می‌شوند.
• با توجه به شرایط اقتصادی و قیمت هنگفت تجهیزات الکتریکی پرکاربرد، خصوصا در حوزه های پزشکی، صنایع و IT، تعمیر یا جایگزینی تجهیزات آسیب دیده به دلیل مشکلات شبکه برق، هزینه‌های سنگینی را به افراد و صنایع تحمیل می‌کند.

3 راهکار پیشگیری از قطع برق

شاید این راهکارها مانع قطع برق نشوند ولی اجازه نمی‌دهند که در زمان قطع ناگهانی جریان برق، تجهیزات متوقف شده و بدون برق بمانند.

موتور برق

یکی از راهکارهای حفظ عملکرد تجهیزات در زمان قطع برق، استفاده از موتور برق است که در انواع مختلفی موجود هستند و با قطع برق می‌توانند جایگزین منبع برق ورودی شوند. موتورهای برق از نظر ابعاد و وزن برای جابه جایی راحت‌تر هستند اما معایبی نیز دارند.

چون موتورهای برق توان بالایی ندارند، نمی‌توانند از تجهیزات بزرگ و پرمصرف پشتیبانی کنند. همچنین به دلیل وقفه بین زمان قطع برق و برق رسانی توسط موتور برق، تجهیزات حساس آسیب می‌بینند و داده ها از دست می‌روند.

ژنراتور

ژنراتورها تنوع بسیار بالایی دارند، هم از نظر نوع و هم از نظر توان. ژنراتورها برای مناطقی که به برق شهر دسترسی ندارند، بسیار حیاتی و پرکاربرد هستند. استفاده از ژنراتورها برای تجهیزات پرمصرف و دستگاه‌های بزرگ در بخش‌های صنعتی و تولیدی، بسیار رایج است.

عیب عمده ژنراتورها در کیفیت نامناسب برق تولید شده توسط آنها است. تجهیزات حساس به کوچکترین وقفه یا نوسان در جریان برق حساس هستند و دچار اختلال یا آسیب می‌شوند. به همین دلیل توصیه می‌شود که چنین تجهیزاتی مستقیما به ژنراتور متصل نشوند.

یو پی اس

یو پی اس بالاترین تکنولوژی و کارآمدترین عملکرد را در بین این راهکارها دارد و نه تنها یک منبع پشتیبان بدون وقفه برای تجهیزات به شمار می‌رود، بلکه تمام فاکتورهای حفاظتی از تجهیزات حساس را نیز دارد.

در بخش بعدی به بررسی عملکرد یو پی اس در زمان قطع برق می‌پردازیم.

مقابله با قطعی برق به کمک یو پی اس

اصلی‌ترین عملکرد یو پی اس در زمان قطع برق، تامین بک آپ تایم و پشتیبانی از تجهیزات است. همه یو پی اس ها دارای باتری هستند که در زمان اتصال جریان، انرژی الکتریکی را در خود ذخیره می‌کنند و در زمان قطع برق، انرژی ذخیره شده را در اختیار تجهیزات می‌گذارند. ظرفیت و تعداد باتری های یو پی اس، عوامل موثر در تعیین مدت زمان انرژی پشتیبان برای تجهیزات هستند.

راهکارهای مقابله با نوسانات برق

برای ممانعت از ورود نوسانات برق به تجهیزات، دو راهکار رایج وجود دارد که عبارتند از استابلایزر و یو پی اس. در این بخش به تاثیر استابلایزر و یو پی اس آنلاین در تثبیت نوسانات برق اشاره می‌کنیم.

استابلایزر یا تثبیت کننده ولتاژ

استابلایزرها به عنوان محافظ ولتاژ، تثبیت کننده ولتاژ و یا محافظ برق هم شناخته می‌شوند. در صورتی که نوسانات دامنه ولتاژ برق ورودی در یک بازه مشخص باشد، استابلایزرها قادر هستند تا مقدار ولتاژ را به میزان ولتاژ استاندارد تثبیت کنند. این تثبیت دامنه ولتاژ باعث کاهش آسیب به تجهیزات و افزایش طول عمر دستگاه های الکتریکی می‌شود. اما اگر نوسانات ناگهانی ولتاژ رخ دهد و یا میزان نوسان خارج از محدوده توان استابلایزر باشد، برای محافظت از تجهیزات برق ورودی قطع می‌شود و پس از تثبیت نسبی برق، جریان دوباره وصل می‌شود.

یو پی اس آنلاین و لاین اینتراکتیو

انواع یو پی اس آنلاین و یو پی اس های لاین اینتراکتیو این قابلیت را دارند تا نوسانات ولتاژ در یک بازه مشخص را تثبیت کنند و از تجهیزات در برابر بی کیفیتی برق ورودی محافظت کنند.

یو پی اس آنلاین؛ راهکار اصولی مقابله با نوسان برق

مزیت عمده انواع یو پی اس آنلاین و لاین اینتراکتیو به نسبت استابلایزرها این است که دارای باتری هستند و می‌توانند برای مدت مشخصی، از تجهیزات پشتیبانی کنند. در صورتی که نوسان برق خارج از بازه مشخص شده باشد، این نوع یو پی اس ها برق تجهیزات را قطع نمی‌کنند، بلکه توسط باتری‌ها به تجهیزات برق رسانی می‌کنند. تامین بدون وقفه انرژی یک قابلیت کاربردی یو پی اس آنلاین برای بسیاری از تجهیزات حساس به نوسان و قطع برق است. (البته در یو پی اس لاین اینترالکتیو هم این وقفه در حد چند میلی ثانیه است.)

راه حل بلند مدت مشکلات برق کشور

برای کاهش آسیب‌ها و خسارات ناشی از مشکلات شبکه برق، همکاری همه جانبه دولت، صنایع و مردم ضروری است.

با افزایش آگاهی عمومی در مورد مصرف بهینه برق و تشویق مردم به استفاده از وسایل کم مصرف، می‌توان به کاهش فشار بر شبکه برق کمک کرد. امسالBA ENERGY راهکارهایی برای کاهش مصرف و پیشگیری از قطع برق به مردم پیشنهاد می‌دهد. توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی و بادی می‌تواند به افزایش ظرفیت تولید برق و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی کمک کند. همچنین با انجام سرویس و تعمیر و نگهداری به موقع تجهیزات، می‌توان از بروز خرابی‌های ناگهانی جلوگیری کرد.

دولت نیز با ارتقای تجهیزات شبکه، ساخت نیروگاه‌های جدید و توسعه شبکه‌های هوشمند می‌تواند نقش موثری در مقابله با مشکلات شبکه برق ایفا کند. همچنین استفاده از سیستم‌های هوشمند در شبکه برق می‌تواند به نظارت بهتر بر شبکه و تشخیص سریع مشکلات کمک کند.

نکات پایانی

همانطور که ذکر شد، قطع برق ناگهانی و بی‌کیفیتی برق ورودی آسیب‌ها و خسارت‌های زیادی به تجهیزات وارد می‌کند. ضمن معرفی راهکارهای موجود برای کاهش آسیب‌های قطع ناگهانی برق یا نوسانات ولتاژ، لازم به یادآوری است که صرفه جویی و راهکار‌های زیرساختی نیازمند بسیج همگانی در حوزه برق کشور است. وبسایت https://behrad.co مرجع ارائه انواع یو پی اس و سایر تجهیزات برق اضطراری است و اطلاعات کاملی در خصوص کاربردهای این نوع تجهیزات در اختیار شما می‌گذارد.