نگاهی به روند گسترش سلاح‌های هسته‌ای در سطح جهانی از آغاز تا کنون (+عکس)

سلاح‌های کشتار جمعی اولیه که توسط ایالات متحده در ابتدای دهه ۱۹۴۰ طراحی شدند، به منظور خاتمه جنگ جهانی دوم به وجود آمدند و تأثیرات ویرانگری بر ژاپن داشتند. اگرچه این سلاح‌ها پس از آن هرگز در جنگی دیگر مورد استفاده قرار نگرفتند، اما از سال ۱۹۴۵ به‌طور متناوب توسط ایالات متحده، روسیه، بریتانیا، فرانسه، چین، هند، پاکستان و کره شمالی مورد آزمایش قرار گرفته‌اند.

تجربه هیروشیما و ناگاساکی و همچنین تاریخچه تکامل سلاح‌های هسته‌ای به ما نشان می‌دهد که این نوع سلاح‌ها چقدر می‌توانند ویرانگر و قدرتمند باشند.

آزمایشگاه لوس آلاموس و پروژه منهتن

بر اساس گزارش روزیاتو، آزمایشگاه لوس آلاموس به عنوان یک مرکز تحقیقاتی سری در اواخر سال ۱۹۴۲ تأسیس شد تا برای پروژه منهتن، طراحی و آزمایش اولین بمب‌های اتمی را انجام دهد. این آزمایشگاه که در نزدیکی سانتافه در نیومکزیکو قرار دارد، امروزه به یکی از بزرگترین مؤسسات علمی و فناوری در جهان تبدیل شده است.

پروژه منهتن، نام رمزی برای یک برنامه فوق‌سری در جریان جنگ جهانی دوم بود که به تولید نخستین سلاح‌های هسته‌ای پرداخت. مسئول آزمایشگاه لوس آلاموس در زمان جنگ، رابرت اوپنهایمر، یکی از برجسته‌ترین فیزیکدانان هسته‌ای بود و او به عنوان «پدر بمب اتم» شهرت دارد.

پسر کوچک

پروژه منهتن به طراحی بمب هسته‌ای معروف به «پسر کوچک» اشاره دارد که در ۶ آگوست ۱۹۴۵ توسط بمب‌افکن بی-۲۹ نیروی هوایی ایالات متحده بر فراز هیروشیما پرتاب شد. انرژی این بمب، ۶۴ کیلوگرم ماده حاصل از شکافت هسته‌ای اورانیوم-۲۳۵ بود.

مرد چاق

سه روز بعد، در ۹ آگوست، ناگاساکی هدف بمباران قرار گرفت و بمب اتمی دیگری به نام «مرد چاق» بر آن پرتاب شد. این بمب به مراتب پیچیده‌تر بوده و بر پایه پلوتونیوم طراحی شده بود.

هیروشیما پس از بمباران هسته‌ای

بمب هیروشیما با قدرتی معادل ۱۵ کیلوتن TNT منفجر شد. در لحظه انفجار، دود و آتش به ارتفاعی بالا برآمد و دما به حدود ۴۰۰۰ درجه سانتی‌گراد رسید که شهر را به ویرانه‌ای تبدیل کرد. تعداد کل تلفات به ۱۳۵ هزار نفر رسید که شامل ۶۶ هزار کشته و ۶۹ هزار مجروح بود. اثرات ریزش رادیواکتیو به سال‌های بعد مربوط می‌شود که جان‌های بیشتری را گرفت.

بمباران ناگاساکی

در ناگاساکی، حدود ۳۹ هزار تن جان خود را از دست دادند و ۲۵ هزار نفر دیگر زخمی شدند. تصویر فوق نمایانگر ستونی از دود است که پس از انفجار به ارتفاعی بالاتر از ۱۸۲۸۸ متر رسیده و بر فراز شهر آسیب‌دیده قابل مشاهده است.

ترینیتی

حملات به هیروشیما و ناگاساکی پس از انفجار آزمایشی با نام رمز «ترینیتی» که توسط آزمایشگاه لوس آلاموس انجام شد، امکان‌پذیر شد. سلاح هسته‌ای به‌کار رفته در این آزمایش به نام «گجت» شناخته می‌شود (تصویر).

اولین انفجار هسته‌ای جهان

گجت در تاریخ ۱۶ جولای ۱۹۴۵ در پایگاه نیروی هوایی هالومن واقع در نیومکزیکو منفجر شد و این واقعه به‌عنوان اولین انفجار بمب هسته‌ای به ثبت رسید. این آزمایش موفقیت‌آمیز، راه را برای به‌کارگیری سلاح‌های هسته‌ای علیه ژاپن در پایان جنگ جهانی دوم هموار کرد.

کلاوس فوکس

کلاوس فوکس، یک فیزیکدان نظری آلمانی بود که در پروژه منهتن فعالیت داشت. وی بعدها به انگلستان مهاجرت کرد و به پروژه تولید بمب اتمی بریتانیا پیوست.

در سال ۱۹۵۰، او دستگیر و بعداً به جاسوسی برای اتحاد جماهیر شوروی اعتراف کرد. فوکس به ۱۴ سال زندان محکوم شد و ۹ سال از آن را گذراند. پس از آزادی به آلمان شرقی رفت و در سال ۱۹۸۸ در آنجا درگذشت.

عملیات تقاطع

در سال‌های پس از جنگ، پروژه منهتن آزمایش‌های تسلیحاتی بیشتری را در آب‌سنگ حلقوی بیکینی در اقیانوس آرام انجام داد.

این آزمایش‌ها شامل ۲۳ انفجار هسته‌ای بود که توسط ایالات متحده بین سال‌های ۱۹۴۶ و ۱۹۵۸ در آب‌سنگ حلقوی بیکینی (بیکینی آتول) به انجام رسید.

اولین صاعقه

در همین حال، روس‌ها به شدت در حال توسعه سلاح‌های هسته‌ای خود بودند. فرض بر این است که این تصویر عواقب «اولین صاعقه» را به تصویر می‌کشد، که اولین آزمایش بمب اتمی شوروی در ۲۹ آگوست ۱۹۴۹ بوده و در یک سایت آزمایشی در قزاقستان انجام شد.

قلعه براوو

قلعه براوو اولین آزمایش از سری آزمایش‌های مربوط به طراحی بمب هیدروژنی پرقدرت بود که توسط ایالات متحده در بیکینی آتول به عنوان بخشی از عملیات قلعه انجام شد. این سلاح که در اول مارس ۱۹۵۴ منفجر شد، قوی‌ترین انفجار مصنوعی تاریخ تا آن زمان را ایجاد کرد.

عملیات رِدوینگ

عملیات ردوینگ (Redwing) به رهبری ایالات متحده شامل مجموعه‌ای از ۱۷ انفجار آزمایش هسته‌ای بود که از می تا جولای ۱۹۵۶ به انجام رسید.

گستردگی آزمایش‌های هسته‌ای در آب‌سنگ حلق وی بیکینی موجب شد تا در اواخر دهه ۱۹۵۰ آن منطقه به‌عنوان زمینی غیرقابل سکونت معرفی شود.

بمب تزار

بمب تزار که در تاریخ ۳۰ اکتبر ۱۹۶۱ توسط شوروی منفجر شد، همچنان قوی‌ترین سلاح هسته‌ای است که ساخته و آزمایش شده است. این انفجار در بالای جزایر دورافتاده نوایا زملیا در شمال روسیه رخ داد و قدرت آن توسط دولت روسیه معادل ۵۰ مگاتن مواد منفجره معمولی اعلام شد.

آندره ساخاروف

آندره ساخاروف، فیزیکدان هسته‌ای شوروی، آر‌دی‌اس-۳۷، نخستین بمب هیدروژنی دو مرحله‌ای اتحاد جماهیر شوروی را طراحی کرد که برای اولین بار در تاریخ ۲۲ نوامبر ۱۹۵۵ آزمایش شد. وی سپس به دلیل عذاب وجدان به یک مدافع سرسخت حقوق بشر و آزادی‌های مدنی در شوروی تبدیل شد و در نهایت در سال ۱۹۷۵ جایزه صلح نوبل را به دلیل تعهدش به صلح و خلع سلاح دریافت کرد.

ایگور کورچاتوف

ایگور کورچاتوف نیز یک فیزیکدان هسته‌ای شوروی بود که سرپرست پروژه بمب اتمی شوروی به شمار می‌رفت. او آزمایش «اولین صاعقه» را در سال ۱۹۴۹ مدیریت کرده و به همراه گئورگی فلیوروف و آندره ساخاروف به عنوان «پدر بمب اتم شوروی» شناخته می‌شود.

بحران موشکی کوبا

بحران موشکی کوبا در اکتبر ۱۹۶۲، که به عنوان یک آزمایش خطرناک برای نمایش قدرت میان ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی در دوران جنگ سرد تلقی می‌شود، به عنوان لحظه‌ای تاریخ‌ساز شناخته می‌شود که این دو ابرقدرت به مرز درگیری هسته‌ای نزدیک شدند.

عملیات طوفان

اولین آزمایش هسته‌ای بریتانیا در تاریخ ۳ اکتبر ۱۹۵۲ در جزایر مونتبلو در غرب استرالیا و به عنوان بخشی از عملیات طوفان اجرا شد. این رویداد باعث شد که بریتانیا به سومین کشور در جهان تبدیل شود که زرادخانه هسته‌ای خود را توسعه می‌دهد.

Gerboise Bleue

در تاریخ ۱۳ فوریه ۱۹۶۰، فرانسه اولین آزمایش هسته‌ای خود را با نام رمز Gerboise Bleue در جنوب الجزایر برگزار کرد. در این تلاش، ژنرال پیر ماری گالوآ نقش کلیدی ایفا کرد و در حال دریافت نشان افتخار از رئیس‌جمهور وقت فرانسه، شارل دوگل، به تصویر کشیده شده است.

موروروآ

فرانسه به طور جنجالی به آزمایش توانایی هسته‌ای خود در منطقه اقیانوس آرام ادامه داد و از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۹۶، این آب‌سنگ حلقوی محل آزمایش ۱۹۳ بمب این کشور بود که ابتدا به صورت هوایی و سپس به صورت زیرزمینی منفجر شدند.

چین

جمهوری خلق چین در ۱۶ اکتبر ۱۹۶۴ اولین آزمایش تسلیحات هسته‌ای خود را در ناحیه‌ای دورافتاده در آسیای مرکزی و در کنار دریاچه لوب نور در بیابان تاکلا ماکان انجام داد. این آزمایش باعث شد که چین به پنجمین قدرت هسته‌ای جهان و نخستین کشور آسیایی شود که به سلاح هسته‌ای دست یافته است.

هند

تصویر زیر یک حفره بزرگ را نشان می‌دهد که محل اولین آزمایش هسته‌ای زیرزمینی هند در ۱۸ مه ۱۹۷۴ در ایالت راجستان است.

پاکستان

پاکستان، که رقیب تاریخی هند به شمار می‌آید، در ۲۸ مه ۱۹۹۸، پنج آزمایش هسته‌ای زیرزمینی همزمان را در تپه‌های راس کوه (تصویر) در ناحیه چاگای انجام داد. آزمایش دوم Chagai-II نیز در تاریخ ۳۰ می انجام شد.

کره شمالی

کره شمالی تنها کشوری است که کماکان به آزمایش سلاح‌های هسته‌ای ادامه می‌دهد. نخستین آزمایش این کشور در سال ۲۰۰۶ انجام گرفت و از آن زمان، پیونگ یانگ پنج آزمایش دیگر در سال‌های ۲۰۰۹، ۲۰۱۳، دو بار در سال ۲۰۱۶ و یک بار در سال ۲۰۱۷ انجام داده است.