چگونه تعیین محل مصرف مالیات می‌تواند بر واکنش مردم تأثیر بگذارد؟
مشارکت شهروندان در تعیین محل هزینه‌کرد مالیات‌ها از طریق طرح نشان‌دار کردن مالیات به معنای هدایت منابع به سمت نواحی کمتر توسعه‌یافته است. این اقدام نه تنها به تقویت سرمایه اجتماعی در حاکمیت کمک می‌کند، بلکه مورد استقبال ساکنان مناطق غیرکلانشهرها قرار گرفته است. اما پرسش اصلی این است که چه جایگاهی برای این طرح در برنامه بودجه سال آینده در نظر گرفته شده است؟
، بهینه‌سازی سیستم مالیاتی می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در افزایش درآمدهای مالیاتی برای دولت و پیشبرد امور در کشور ایفا کند. در سال‌های اخیر، دولت ما اقداماتی را جهت اصلاح نظام مالیاتی و دریافت مالیات به‌صورت عادلانه از تمام اقشار جامعه انجام داده است. این تلاش‌ها منجر به افزایش چشمگیر درآمدهای مالیاتی دولت گردید و زمینه را برای ارائه خدمات بهتر به مردم فراهم کرد.
در دولت چهاردهم، وزارت اقتصاد و سازمان امور مالیاتی با هدف ارتقاء فرهنگ مالیاتی و برقراری ارتباط موثر با مودیان، طرحی را به اجرا گذاشتند که به مشارکت مردم در تعیین محل هزینه‌کرد مالیات‌ها اختصاص دارد. بر پایه این طرح، مالیات‌دهندگان قادرند به‌صورت آنلاین مشخص کنند که ۱ درصد از مالیات پرداختی‌شان در کجا صرف شود.
این طرح در سطح جامعه تأثیرات مثبتی ایجاد کرده و موجب افزایش انگیزه مردم برای پرداخت مالیات شده که در نهایت به تقویت فرهنگ پرداخت مالیات در کشور کمک می‌کند.
در گفت‌وگوی ما با حبیب قاسمی، نماینده شهرضا و دهاقان در مجلس، آثار این طرح و موقعیت آن در بودجه ۱۴۰۴ مورد بحث قرار گرفته است.
بودجه نباید به منابع نفتی تکیه کند
قاسمی درباره مشارکت مردم در تعیین محل هزینه‌کرد مالیات‌ها به ایسنا اشاره کرد: شکی نیست که این طرح از بهترین ایده‌هایی است که تا کنون اجرایی گشته است. با توجه به تلاش‌های ما برای کاهش وابستگی به نفت در بودجه‌ریزی و تمرکز بر درآمدهای مالیاتی دولت، نیاز است تا این‌گونه طرح‌ها را به مرحله عمل درآوریم تا بتوانیم ارتباط مؤثری با مودیان برقرار کرده و انگیزه آن‌ها را در پرداخت مالیات افزایش دهیم.
وی افزود: ما به عنوان نمایندگان مردم بازخوردهای مثبتی از اجرای طرح مشارکت مردم در محل هزینه‌کرد مالیات‌ها دریافت کرده‌ایم که نتایج مطلوبی به همراه داشته است. متأسفانه برخی از عناوین پیشنهادی در بودجه ممکن است مانع از اجرای این طرح گردند.
تبصره‌ای نادرست که تأیید نشد
این نماینده مجلس اظهار داشت: در یک تبصره از لایحه بودجه ۱۴۰۴ که به تعیین مالیات مصرفی هر استان مرتبط بود، لحاظ شده بود که در صورت دریافت بیش از ۱۰۰ درصد از مالیات تعیین‌شده، سهم اضافی در همان استان هزینه شود. این طرح که خوشبختانه تأیید نشد، به نفع مناطق کمتر برخوردار عدالت توزیع درآمدهای مالیاتی را نادیده می‌گرفت.
قاسمی افزود: اینکه در طرح مشارکت مردم در هزینه‌کرد مالیات‌ها به سمت تخصیص منابع به مناطق کمتر برخوردار توجه شده، اقدام به‌جایی است. تأمین منابع برای شهرهای کوچک و محروم باید جزء برنامه‌های اصلی ما باشد. خوشبختانه با پیگیری‌های لازم، تبصره فوق‌الذکر رأی نیاورد و این امکان فراهم شد که درآمدهای مالیاتی استان‌ها و شهرهای برخوردار در مناطق دیگر نیز صرف گردد.
استقبال مردم محلی از طرح نشان‌دار کردن محل هزینه مالیات‌ها
وی در ادامه بیان کرد: مردم و مودیان از طرح مشارکت در تعیین محل هزینه‌کرد مالیات‌ها ابراز رضایت کرده‌اند. مشارکت بیش از ۳۵۰ هزار مودی در این طرح گواه این ادعاست. با این حال باید توجه کرد که تمایل مردم به این طرح عمدتاً محلی است. این مدل تازه از همکاری بین مردم و نظام مالیاتی، اعتماد عمومی را افزایش داده و به تحقق عدالت بیشتر، شفافیت و توسعه مناطق محروم کمک خواهد کرد.
قاسمی در پایان گفت: مالیات به عنوان یکی از منابع درآمدی پایدار برای دولت‌ها شناخته می‌شود. کشورهای مختلف با تکیه بر این منبع مالی، امور کشور را اداره نموده و پروژه‌های زیرساختی را پیش می‌برند. با وجود اینکه ما از منابع نفت و گاز بهره‌مند هستیم، به مدت سال‌ها به درآمدهای مالیاتی توجه چندانی نداشته‌ایم.
وی افزود: با لحاظ مضرات تکیه بر درآمدهای نفتی در بودجه‌ریزی، در حال حرکت به سمت اصلاح نظام مالیاتی کشور هستیم. در این مسیر، اهمیت اجرای طرح‌های مشابه مشارکت مردم در تعیین محل هزینه‌کرد مالیات‌ها دوچندان می‌شود.
