اهمیت تولید گاز در مصر نسبت به انرژی‌های تجدیدپذیر افزایش یافته است

مصر به عنوان یک تولیدکننده بزرگ نفت و گاز و نقطه کلیدی برای انتقال محصولات انرژی، در طول چند دهه گذشته، نقشی اساسی در بازار جهانی انرژی ایفا کرده است. علی‌رغم چالش‌های موجود ناشی از ناآرامی‌های سیاسی داخلی و مسائل ژئوپلیتیکی، این کشور در سال‌های اخیر به یک قدرت انرژی نیرومند در قاره آفریقا تبدیل شده است.

مصر، به عنوان یکی از تولیدکنندگان بزرگ سوخت فسیلی در قاره آفریقا، پس از آنگولا، در سال ۲۰۲۳ دومین بزرگ‌ترین تولیدکننده سوخت‌های مایع در بین کشورهای غیراوپک بوده است. این کشور در سال ۲۰۲۲ پس از الجزایر، به عنوان دومین تولیدکننده بزرگ گاز طبیعی در آفریقا شناخته می‌شود. آغاز فعالیت‌های میادین بزرگ فراساحلی در یک دهه گذشته، از جمله میدان زهر، به رشد تولید گاز مصر کمک کرده است. با این حال، پیش‌بینی می‌شود تولید گاز در مصر در سال‌های آینده به دلیل فرسوده شدن میدان زهر و چالش‌های متعددی که در اکتشافات اخیر وجود دارد، کاهش یابد.

این کشور در شمال آفریقا به عنوان یک بازیگر کلیدی در عرصه انرژی بین‌المللی به دلیل نقش محوری‌اش در انتقال انرژی، باقی مانده است. این کشور همچنین مسئولیت اداره کانال سوئز و خط لوله سوئز-مدیترانه (SUMED) را بر عهده دارد که برای اتصال بازارهای انرژی جهانی، بسیار مهم هستند و عمدتاً خلیج فارس را به اروپا و آمریکای شمالی متصل می‌کنند. مصر، به‌عنوان تنها کشوری در منطقه مدیترانه شرقی با ظرفیت صادرات فعال ال‌ان‌جی، همچنین قابلیت واردات گاز طبیعی از کشورهای دیگر را دارد و این موضوع به شهرتش به عنوان یک مرکز ال‌ان‌جی کمک کرده است.

در زمینه گذار به انرژی‌های سبز، مصر در کنفرانس اقلیمی COP۲۷ که در سال ۲۰۲۲ در این کشور برگزار شد، هدف خود را برای دستیابی به انرژی تجدیدپذیر ۴۲ درصد اعلام کرد. این هدف در ژوئن ۲۰۲۴ به ۵۸ درصد تا سال ۲۰۴۰ افزایش یافت. اما کریم بداوی، وزیر نفت مصر، در اکتبر سال جاری، اعلام کرد که برنامه‌های جدیدی به اجرا گذاشته شده که تحت آن، هدف انرژی تجدیدپذیر ۲۰۴۰ این کشور از ۵۸ درصد به ۴۰ درصد کاهش می‌یابد و در عوض بر توسعه بخش گاز طبیعی متمرکز خواهد شد.

در سال‌های اخیر، بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی نفت و گاز، به دلیل کمبود ارز خارجی و بدهی میلیارد دلاری مصر به آن‌ها، فعالیت‌های خود را در این کشور متوقف کرده‌اند. اما حالا بداوی قصد دارد این ارتباطات را دوباره برقرار کند و از زمان انتصابش به‌عنوان وزیر نفت در ماه ژوئیه، ملاقات‌های متعددی با فعالان بزرگ صنعت نفت و گاز برپا کرده است. شرکت اِنی ایتالیا نیز اعلام کرده که قصد دارد حفاری چاه‌های جدید در میدان «زهر» را در اوایل سال ۲۰۲۵ آغاز کند تا تولید گاز را افزایش دهد.

با این وجود، چندین پروژه انرژی تجدیدپذیر در مصر در جریان است که اشاره به تنوع بیشتر سبد انرژی این کشور در دهه‌های آینده دارد. همچنین مصر به تولید هیدروژن سبز نیز توجه دارد. دولت مصر در ماه مارس امسال، هدف‌گذاری برای جذب سرمایه‌گذاری ۴۰ میلیارد دلاری در بخش‌های هیدروژن سبز و فناوری‌های پاک را طی ۱۰ سال آینده اعلام کرد و با چندین بازیگر بین‌المللی بزرگ، هفت تفاهمنامه امضا نمود. این پروژه‌ها در منطقه اقتصادی کانال سوئز اجرا خواهند شد و به گفته هالا السعید، وزیر برنامه‌ریزی مصر، ۱۲ میلیارد دلار برای مرحله آزمایشی و ۲۹ میلیارد دلار برای حمایت از فعالیت‌ها اختصاص خواهد یافت.

مصر با هدف بهره‌برداری از موقعیت استراتژیک خود که میان آسیا، آفریقا و اروپا قرار دارد، در نظر دارد به‌عنوان یک هاب هیدروژن سبز و انرژی تجدیدپذیر شناخته شود. کشورهای مختلفی که به دنبال استفاده از سوخت‌های پاک به‌عنوان جایگزینی برای سوخت‌های فسیلی هستند، سرمایه‌گذاری زیادی در توسعه پروژه‌های هیدروژن سبز انجام داده‌اند. بسیاری از کشورها که ظرفیت تولید هیدروژن سبز را ندارند، احتمالاً در دهه‌های آینده تمایل به واردات این سوخت خواهند داشت تا به کربن‌زدایی صنایع خود کمک کنند. مصر، با پتانسیل بالای نیروی خورشیدی خود، می‌تواند به یکی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان برجسته این سوخت پاک تبدیل شود.

براساس گزارش اویل پرایس، وزیر نفت مصر پیش‌بینی کرده است که این کشور با حمایت سرمایه‌گذاری‌های دولتی و خصوصی، فعالیت‌های اکتشافی گاز طبیعی را در سال‌های آتی توسعه خواهد داد. این وضعیت موجب کاهش اهداف کشور در زمینه انرژی خورشیدی شده است. به این حال، با وجود پتانسیل فراوان برای توسعه ظرفیت انرژی سبز و وجود چندین پروژه در دست اقدام، انتظار می‌رود سبد انرژی مصر در دهه‌های آینده به‌طور قابل توجهی متنوع شود.