داروی معمول ضدافسردگی، نویدبخش روش جدیدی در درمان سرطان
تحقیقات تازه‌ای نشان می‌دهد که داروهای SSRI ممکن است در درمان سرطان نیز کاربرد داشته باشند.
به گزارش و به نقل از gizmodo، گروهی از داروهای ضدافسردگی متداول می‌توانند بسیار اثرگذارتر از آنچه که پیش‌تر تصور می‌شد، باشند. بر اساس مطالعه‌ای که به تازگی منتشر شده، مهارکننده‌های بازجذب سروتونین یا SSRIs ممکن است در جهت مبارزه با سرطان مفید واقع شده و سیستم ایمنی بدن را در دفاع از آن تقویت نمایند.
این تحقیق توسط دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس (UCLA) صورت گرفته و نتایج آن در مجله معتبر Cell چاپ شده است. در آزمایش‌هایی که روی موش‌ها و مدل‌های آزمایشگاهی دیگر انجام شده، مشخص شده است که SSRIs می‌توانند اندازه‌ی انواع متنوعی از تومورها را کاهش دهند، توان سیستم ایمنی در نابودی سلول‌های سرطانی را ارتقا دهند و اثر بخشی ایمنی‌درمانی را تقویت نمایند. پژوهشگران حالا امیدوار هستند که بتوانند آزمایش‌های بالینی این داروها را در بیماران مبتلا به سرطان آغاز کنند.
سروتونین، که هورمونی با عملکردهای متنوع است، در ارتباطی پیچیده با سرطان قرار دارد. در حالی که به نظر می‌رسد سروتونین ممکن است رشد برخی انواع تومورها را تحریک کند، اما در عین حال که ممکن است پاسخ ایمنی بدن را به سرطان نیز افزایش دهد. به همین دلیل، دانشمندان امید داشته‌اند که داروهای موجود که با سروتونین واکنش نشان می‌دهند—از جمله بسیاری از داروهای ضدافسردگی—به عنوان درمان‌های سودمند در زمینه سرطان نیز قابل استفاده باشند.
چند سال پیش، همین تیم UCLA در یک مطالعه دیگر به اثرات ضدسرطانی داروهای مهارکننده‌ی MAO (نسل قدیمی‌تری از داروهای ضدافسردگی که با محدود کردن آنزیم MAO سطح سروتونین را بالا می‌برند) روی موش‌ها پی برد. اما به دلیل عوارض جانبی خطرناک این داروها و تداخل آنها با بسیاری از داروها و غذاها، پژوهشگران تصمیم به هدف‌گذاری پروتئین دیگری به نام SERT گرفتند که با سروتونین تعامل دارد—خوشبختانه داروهای ایمن‌تر و دردسترس برای مهار SERT نیز شامل SSRIs وجود دارد.
در این تحقیق، SSRIs برای درمان مدل‌های انسانی و موش‌هایی از انواع مختلف سرطان‌ها (از جمله ملانوما، سرطان سینه، پروستات، روده بزرگ و مثانه) مورد استفاده قرار گرفت. به‌طور میانگین، این درمان منجر به کاهش اندازه‌ی تومورها بیش از 50 درصد شد. تحقیقات دقیق‌تر نشان داد که SSRIs توانایی سلول‌های کشنده T—که از سلول‌های حیاتی سیستم ایمنی هستند—را برای شناسایی و انهدام سلول‌های سرطانی به شکل چشمگیری افزایش می‌دهند.
دکتر لی‌لی یانگ، استاد میکروبیولوژی، ایمونولوژی و ژنتیک مولکولی در UCLA و نویسنده‌ی اصلی این تحقیق، در بیانیه‌ای گفت:
«به نظر می‌رسد SSRIs نه تنها موجب شادی مغز ما می‌شوند، بلکه آرامش و نشاط را برای سلول‌های T هم به ارمغان می‌آورند—حتی در زمان نبرد با تومورها. این داروها با بهبود دسترسی این سلول‌ها به سیگنال‌های سروتونین در محیط سرکوبگر تومور، قدرتی مضاعف به آنها می‌بخشند تا به نبرد علیه سرطان ادامه دهند و آنها را از بین ببرند.»
یانگ و تیم او سپس SSRIs را به همراه درمان دیگری به نام ایمنی‌درمانی مبتنی بر مهار نقاط کنترلی ایمنی (ICB) ترکیب کردند؛ داروهایی که با مسدود کردن برخی پروتئین‌های بازدارنده، به سلول‌های ایمنی اجازه می‌دهند تا به تومورها حمله کنند. در آزمایشاتی با موش‌ها، این ترکیب منجر به کاهش بیشتر اندازه تومورهای ملانوما و روده بزرگ شد و در بعضی موارد حتی منجر به از بین رفتن کامل سرطان گردید.
البته تا کنون، تمامی یافته‌ها تنها از طریق آزمایش‌های حیوانی و آزمایشگاهی حاصل شده و هنوز مسیر طولانی‌ای برای استفاده بالینی از SSRIs به عنوان درمان سرطان در انسان وجود دارد. با این حال، پژوهشگران می‌گویند این واقعیت که SSRIs قبلاً برای درمان افسردگی تأیید شده‌اند، مزیت مهمی به شمار می‌آید. در مقایسه با درمان‌هایی که کاملاً تجربی هستند، روند توسعه و تأیید این داروها برای درمان سرطان از هزینه و زمان کمتری برخوردار خواهد بود.
دانشگاه UCLA به نمایندگی از پژوهشگران اصلی این مطالعه، درخواست ثبت اختراع برای این رویکرد ترکیبی را ارائه کرده است. مرحله بعدی آنها آغاز کارآزمایی بالینی بر روی بیماران واقعی خواهد بود.
یانگ می‌گوید:
«هدف ما طراحی کارآزمایی بالینی است تا بتوانیم نتایج درمانی بیماران مبتلا به سرطان که این داروها را دریافت می‌کنند با کسانی که این داروها را دریافت نمی‌کنند، مقایسه کنیم.»
اگر شانس با ما یاری کند، داروهایی که به مقابله با افسردگی کمک می‌کنند، ممکن است به سلاحی نوین در مبارزه با سرطان تبدیل شوند.
