ایران در حال تبدیل شدن به مرکز انرژی خاورمیانه
تلاش های ایران و روسیه برای تقویت مناسبات استراتژیک در حوزه انرژی، با هدف انتقال گاز روسیه به ایران و تبدیل تهران به مرکز انرژی منطقه، فصل جدیدی در دستاوردهای اقتصادی این دو کشور به وجود می آورد؛ حرکتی که همچنین می تواند به دور زدن تحریم های غرب کمک کند و موقعیت ایران را در بازار جهانی انرژی ارتقا بخشد.
توافق نامه همکاری جامع میان ایران و روسیه که نخستین بار در سال ۱۳۷۹ به امضا رسید و در سال ۱۴۰۰ به تمدید رسید، بسترساز تغییرات عمده ای در همکاری های دو جانبه این کشورها بوده است. سفر آتی مقامات ایرانی به روسیه و تمرکز بر صادرات گاز روسیه به ایران، نمایانگر تلاش های مشترک برای تقویت روابط در زمینه های استراتژیک، به ویژه در حوزه انرژی، حمل ونقل و تجارت می باشد.
یکی از ستون های مهم این همکاری، تبدیل ایران به مرکز منطقه ای انرژی از طریق انتقال گاز روسیه به این کشور و سپس بازصادرات آن است. این اقدام، نه تنها تنوع بخشی به منابع انرژی ایران را به ارمغان می آورد، بلکه جایگاه این کشور را نیز در بازار جهانی انرژی تقویت می کند.
روسیه به عنوان یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان گاز طبیعی در جهان و ایران به عنوان دومین دارنده بزرگ ترین ذخایر گاز طبیعی، با چالش های ناشی از تحریم های غرب مواجه هستند. این محدودیت ها دو کشور را ترغیب به پیدا کردن راه حل های نوآورانه برای همکاری و بهره برداری از ظرفیت های مشترک نموده است.
در این راستا، طرح انتقال گاز روسیه به ایران از طریق خطوط لوله و همچنین امکان سوآپ گاز با کشورهای دیگر به یک موضوع کلیدی تبدیل شده است. این همکاری می تواند مزایای قابل توجهی به همراه داشته باشد که شامل تبدیل ایران به مرکز انرژی منطقه، تقویت زیرساخت های انرژی و همکاری در مقابل تحریم ها است.
به عبارتی، انتقال گاز روسیه به ایران و سپس صادرات آن به کشورهای هم مرز یا دیگر مناطق، موقعیت ژئوپلیتیک ایران را تقویت می نماید. همچنین، احداث خطوط لوله جدید میان ایران و روسیه و بهبود زیرساخت های فعلی، بستری مناسب برای توسعه شبکه انرژی بین دو کشور فراهم می آورد. این طرح، راهی است برای دور زدن محدودیت های تحریمی و تسهیل دسترسی به بازارهای بین المللی.
در خلال این دیدارها، برنامه ریزی برای پیشرفت همکاری های مشترک در زمینه توسعه میدان های نفت و گاز و اجرای پروژه های سرمایه گذاری مشترک میان ایران و روسیه به بحث و تبادل نظر گذاشته خواهد شد.
وزیر نفت پیش از این سفر بیان کرد: «روابط ایران و روسیه در حوزه انرژی، به دلیل ظرفیت های بسیار زیاد دو کشور، می تواند تأثیرات چشمگیری بر بازارهای بین المللی انرژی داشته باشد. هدف ما بهره برداری از این فرصت ها برای تحقق اهداف مشترک است.
عباس عراقچی وزیر امور خارجه در برنامه تلویزیونی شامگاه سه شنبه به برنامه های رئیس جمهور در سفر به روسیه اشاره کرد و گفت: ما مذاکرات مهمی در چند حوزه دیگر خواهیم داشت که یکی از آن ها صادرات گاز روسیه به ایران و همچنین انتقال گاز روسیه از ایران به کشورهای هم مرز است که می تواند ایران را به یک هاب انرژی و گاز در منطقه تبدیل کند.
سفر مقامات ایرانی به روسیه و تأکید بر گسترش روابط در چارچوب توافق نامه همکاری جامع را می توان نشانه اراده دو کشور برای ارتقای تعاملات دوجانبه دانست. صادرات گاز روسیه به ایران، تکمیل کریدور شمالجنوب و گسترش همکاری ها در زمینه هایی چون کشاورزی و بانکداری، می تواند بنیان های روابط اقتصادی تهران و مسکو را مستحکم تر کند و فرصت های جدیدی برای رشد اقتصادی و مقابله با تحریم ها فراهم آورد.
ایران و روسیه اکنون در آستانه آغاز فصل نوینی از روابط قرار دارند که موفقیت آن بستگی به اجرای دقیق برنامه ها و سرمایه گذاری های مشترک دارد.
