کدام غذاها مشابه اثر اوزمپیک عمل می‌کنند؟ راهنمایی برای کاهش وزن بدون استفاده از دارو
خبر امیدوارکننده این است که علم تغذیه نشان داده است که برخی از مواد غذایی و الگوهای رفتاری می‌توانند تأثیراتی مشابه سماگلوتید در بدن ایجاد کنند، بی‌آنکه نیازی به مصرف دارو باشد.
نحوه عملکرد داروی اوزمپیک
اوزمپیک با افزایش سطح هورمونی به نام GLP-1 (پپتید شبه‌گلوکاگون نوع یک) در بدن عمل می‌کند. این هورمون موجب بروز حس سیری، کاهش اشتها و کند شدن پروسه گوارش می‌شود. در عین حال، این دارو فعالیت آنزیمی به نام DPP-4 را کاهش می‌دهد که به‌طور طبیعی GLP-1 را غیرفعال می‌سازد. بدین ترتیب، هورمونی که معمولاً فقط چند دقیقه در بدن فعال است، می‌تواند برای یک هفته باقی بماند و به‌طور مؤثری میل به غذا خوردن را کاهش دهد.
آیا می‌توان به‌طور طبیعی سطح GLP-1 را افزایش داد؟
پاسخ مثبت است. هرچند که میزان افزایش GLP-1 با مصرف غذا به مراتب کمتر از دارو می‌باشد، اما با رعایت چند نکته تغذیه‌ای و رفتاری، می‌توان سطح این هورمون را به‌طور طبیعی افزایش داد و از مزایای آن در کاهش اشتها و وزن بهره برد.
مواد غذایی مؤثر در افزایش طبیعی GLP-1
۱. فیبر غذایی
فیبر که در منابعی مانند حبوبات، سبزیجات، غلات کامل، دانه‌ها و مغزها موجود است، نقش کلیدی در افزایش ترشح GLP-1 ایفا می‌کند. این فرایند زمانی آغاز می‌شود که فیبر در روده توسط باکتری‌های سودمند تخمیر شده و منجر به تولید اسیدهای چرب زنجیره‌کوتاه می‌گردد؛ این مواد به‌طور مستقیم روی فعال‌سازی GLP-1 تأثیر می‌گذارند.
۲. چربی‌های تک‌غیراشباع
چربی‌های مفید موجود در روغن زیتون و آووکادو نیز می‌توانند منجر به افزایش سطح GLP-1 شوند. تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف نان به همراه روغن زیتون تأثیر بیشتری بر ترشح این هورمون نسبت به مصرف آن با کره دارد. همچنین، مصرف آووکادو یا مغزهایی نظیر پسته، می‌تواند موجب افزایش ترشح GLP-1 گردد.
اهمیت الگوی غذایی
۱. ترتیب مصرف مواد غذایی
خوردن پروتئین یا سبزیجات پیش از کربوهیدرات‌ها می‌تواند به ترشح بیشتر GLP-1 بینجامد. برای نمونه، مصرف گوشت یا ماهی قبل از برنج، نتایج بهتری نسبت به دقت به ترتیب معکوس دارد.
۲. زمان مصرف غذا
GLP-1 دارای ریتم شبانه‌روزی است. وعده‌ای که در ساعت ۸ صبح صنعتی می‌شود، قادر است ترشح این هورمون را بیشتر از همان وعده در ساعت ۵ عصر تحریک کند. این نکته علمی تأکیدی است بر این جمله مشهور که “صبحانه را مانند پادشاه بخورید”.
۳. سرعت غذا خوردن
تحقیقات نشان می‌دهد که غذا خوردن به‌طور آهسته منجر به ترشح بالاتر GLP-1 می‌شود. مثلاً، مصرف بستنی در ۳۰ دقیقه نسبت به ۵ دقیقه، سطح بالاتری از این هورمون را ایجاد می‌کند.
۴. جویدن غذا
حتی میزان جویدن نیز حائز اهمیت است. به‌عنوان مثال، خوردن کلم خردشده به مراتب بیشتر نسبت به نوشیدن پوره آن می‌تواند ترشح GLP-1 را بیشتر نماید.
مقایسه رژیم غذایی و داروی اوزمپیک
اگرچه مصرف برخی غذاها می‌تواند سطح GLP-1 را به‌صورت طبیعی افزایش دهد، اما این مقدار به‌صورت قابل توجهی کمتر از دارو است. به‌عنوان مثال، رژیم غذایی مدیترانه‌ای می‌تواند سطح GLP-1 را به حدود ۵۹ پیکوگرم در هر میلی‌لیتر خون برساند، در حالی که حداقل دوز اوزمپیک این رقم را به ۶۵ نانوگرم (متعادل با هزار پیکوگرم) ارتقا می‌دهد.
با این حال، از منظر سلامت طولانی‌مدت، رژیم مدیترانه‌ای می‌تواند خطر بروز بیماری‌های قلبی را تا ۳۰ درصد کاهش دهد، در حالی که داروهای GLP-1 این کاهش را حدود ۲۰ درصد نشان می‌دهند.
راهنمای کاربردی برای افزایش طبیعی GLP-1
در ادامه، چند راهکار ساده و مؤثر برای افرادی که قصد دارند بدون مصرف دارو وزن خود را کاهش دهند، ارائه شده است:
• صبحانه را حذف نکنید و سعی کنید آن را به مهم‌ترین وعده غذایی روز تبدیل کنید.
• در هر وعده غذایی، از مواد غذایی غنی از فیبر نظیر سبزیجات و غلات کامل استفاده کنید.
• روغن زیتون را به جای چربی‌های ناسالم در پخت‌وپز به کار بگیرید.
• ترتیب مصرف غذا را رعایت کرده و ابتدا پروتئین یا سبزیجات را میل نمایید.
• از مغزهایی مانند پسته، بادام یا گردو به‌عنوان میان‌وعده‌های سالم بهره ببرید.
• غذا را به آرامی بجوید و از خوردن سریع بپرهیزید.
جمع‌بندی
اگرچه روش‌های طبیعی برای افزایش GLP-1 ممکن است به اندازه داروها قوی نباشند، اما می‌توانند به‌عنوان یک راهکار ایمن، پایدار و مؤثر برای کاهش وزن و بهبود سلامت عمومی عمل کنند. ترکیب تغذیه مناسب، سبک زندگی فعال و شناخت نیازهای بدن، مسیر سالم‌تری را به سمت دستیابی به وزن ایده‌آل و زندگی متعادل فراهم می‌آورد.
