۵ علامتی که حاکی از کمبود مواد غذایی در بدن شماست
آیا گهگاه احساس خستگی یا سردرگمی می‌کنید؟ یکی از پزشکان معتبر در حوزه‌ی گوارش، پنج نشانه‌ی ظریف را معرفی کرده که ممکن است نشان‌دهنده‌ی کمبود عناصر مغذی کلیدی مانند ویتامین B12، منیزیم یا اسیدهای چرب امگا-۳ در بدن شما باشد—این علائم را جدی بگیرید!
به گزارش و به نقل از انلی مای هلث؛ حتی افرادی که گمان می‌کنند از یک رژیم غذایی متعادل برخوردارند، ممکن است به‌ناگاه با کمبود مواد مغذی ضروری مواجه شوند. دکتر سوراب ستهی، متخصص گوارش و آندوسکوپی مداخله‌ای، به تازگی در یک پست آموزنده در اینستاگرام به بررسی این مسئله پرداخته و توضیح داده که برخی از علائم به ظاهر ساده یا مبهم، واقعاً می‌توانند نشانه‌ای از کمبود در بدن باشند—از جمله کمبود ویتامین B12، آهن، منیزیم و اسیدهای چرب امگا-۳.
او خاطرنشان می‌کند: «کمبودهای تغذیه‌ای ممکن است شایع‌تر از آنچه که تصور می‌کنید، باشند.» بنابراین، شناسایی این علائم هشداردهنده قبل از اینکه به مسائل جدی‌تر تبدیل شوند، اهمیت زیادی دارد. در اینجا پنج نشانه‌ی کلیدی که دکتر ستهی به آن‌ها اشاره کرده را بررسی می‌کنیم:
۱. گرفتگی مکرر عضلات: به‌عنوان نشانه‌ای از کمبود الکترولیت‌ها
اگر به‌طور مکرر دچار گرفتگی عضلات می‌شوید—به ویژه بعد از تمرینات ورزشی یا در شب—بدن شما ممکن است به شما هشدار دهد. دکتر ستهی بیان می‌کند که این می‌تواند به‌عنوان نشانه‌ای از کمبود منیزیم، پتاسیم یا کلسیم باشد.
این مواد معدنی برای فعالیت صحیح عضلات و انتقال سیگنال‌های عصبی حیاتی هستند. عوامل مانند تعریق زیاد، کم‌آبی و مصرف برخی داروها می‌توانند سطح این عناصر را کاهش دهند. برای جبران این کمبودها، می‌توانید منابع غذایی غنی از آن‌ها مانند موز، سبزیجات با برگ‌های سبز، آجیل و محصولات لبنی را به برنامه غذایی خود بیفزایید.
۲. دندان‌قروچه: فقط به دلیل استرس نیست
بسیاری از افراد دندان‌قروچه‌ی شبانه (یا براکسیسم) را به استرس یا بی‌خوابی مرتبط می‌دانند—اما کمبود مواد مغذی نیز می‌تواند در وقوع این مشکل دخیل باشد. دکتر ستهی اشاره دارد که کمبود منیزیم، کلسیم و ویتامین‌های گروه B می‌تواند منجر به تشدید این وضعیت شود.
او پیشنهاد می‌دهد: «اگر در شب دندان قروچه می‌کنید، بهتر است سطح منیزیم و ویتامین‌های B خود را بررسی کنید.» منابع خوبی از منیزیم شامل اسفناج، بادام و شکلات تلخ هستند.
۳. ریزش موی زیاد: ممکن است ناشی از کمبود مواد غذایی باشد
اگر متوجه افزایش ریزش مو، مثلاً بر روی بالش یا لباس خود شده‌اید، این می‌تواند نشانه‌ای از کمبود مواد مغذی باشد. دکتر ستهی توضیح می‌دهد که کمبود آهن، روی، پروتئین یا اسیدهای چرب امگا-۳، به ویژه در میان خانم‌ها، می‌تواند از دلایل متداول ریزش مو باشد.
این کمبودها می‌توانند چرخه طبیعی رشد مو را مختل کنند. برای تقویت مو، مصرف غذاهایی مانند تخم‌مرغ، ماهی، عدس و دانه‌های چیا پیشنهاد می‌گردد.
۴. گزگز یا بی‌حسی: نشانه‌ی کمبود ویتامین B12
احساس گزگز یا بی‌حسی در انگشتان دست یا پا همیشه ناشی از وضعیت نامناسب بدن یا اختلالات عصبی نیست—این علائم ممکن است جزئی از کمبود ویتامین B12 باشند. دکتر ستهی هشدار می‌دهد که گیاه‌خواران و افراد بالای ۵۰ سال بیشتری در معرض خطر این کمبود قرار دارند.
او تصریح می‌کند: «اگر گیاه‌خوار هستید یا بالای ۵۰ سال سن دارید، گزگز در انگشتان می‌تواند نشانه‌ای از کمبود ویتامین B12 تلقی شود.» به دلیل آنکه منابع اصلی B12 شامل محصولات حیوانی هستند، افرادی که رژیم گیاهی دارند باید از غذاهای غنی‌شده یا مکمل‌ها استفاده کنند.
۵. مه‌ذهنی (Brain Fog): شاید به امگا-۳ بیشتری نیاز دارید
احساس گیجی ذهنی، فراموشی یا فقدان تمرکز ممکن است به کمبود مواد مغذی مربوط باشد. دکتر ستهی یادآوری کرده که کمبود DHA (نوعی اسید چرب امگا-۳) که برای عملکرد بهینه مغز ضروری است، یکی از دلایل اصلی این مشکل بشمار می‌رود.
او تأکید می‌کند: «اگر احساس مه‌ذهنی همواره با شماست، این امکان وجود دارد که بدنتان به DHA بیشتری نیاز داشته باشد.» این ماده در ماهی‌های چرب همچون سالمون، خال‌مخالی و ساردین یافت می‌شود. برای گیاه‌خواران، مکمل‌های DHA اساسی می‌تواند جایگزینی مؤثر باشد.
نتیجه‌گیری: این نشانه‌های کوچک را نادیده نگیرید
نظرات تخصصی دکتر ستهی ما را به این نکته مهم راهنمایی می‌کند: کمبودهای تغذیه‌ای غالباً از طریق نشانه‌های کوچک و روزمره خود را نشان می‌دهند؛ نشانه‌هایی که ممکن است به‌ظاهر بی‌اهمیت به‌نظر برسند. اما واکنش به این علائم به شکل سریع و آگاهانه، همراه با تغذیه متعادل و در صورت نیاز استفاده از مکمل‌های مناسب، می‌تواند از وقوع مشکلات پیچیده‌تر جلوگیری نماید.
شناسایی و جبران این کمبودها نه تنها می‌تواند وضعیت فیزیکی شما را بهبود بخشد، بلکه به افزایش سطح انرژی، شفافیت ذهنی و کیفیت زندگی کلی نیز کمک خواهد کرد.
