عذرخواهی می کنم، برای ایجاد یک سریال کمدی موفق، تنها داشتن چند ایده عالی کافی نیست

در حال حاضر، برنامه طنز «با عرض معذرت» از شبکه نسیم به روی آنتن می رود که به باور تعدادی از تحلیلگران و بینندگان، یادآور سریالی به نام «خنده بازار» است که چند سال پیش در تلویزیون نمایش داده می شد. کارگردان این مجموعه، در اظهاراتی اعلام کرده است که در این برنامه به سراغ موضوعات متنوع تری رفته ایم و نویسندگان با دیدی تازه به طراحی فرم پرداخته اند. طبیعتاً برخی از موضوعات ممکن است تکراری به نظر برسند و در این میان، تعدادی از بخش ها به سلیقه بینندگان نزدیک بوده و برخی دیگر از این نظر فاصله دارند.

محمدرضا حاجی غلامی، کارگردان مجموعه طنز «با عرض معذرت» در گفت وگویی با در رابطه با شوخی با مشاغل و اهداف آن توضیحاتی ارائه داد: به طور کلی، پس از طراحی داستان ها، کارگردان فعالیت خود را آغاز می کند. به همین دلیل، سناریو و ساختار اصلی توسط نویسنده و تهیه کننده تهیه شده تا موضوعات نوآورانه بیشتری در این مجموعه مطرح شود. یکی از محورهای اصلی شامل فضای مجازی و انتقادات به مسئولان، مدیران و ورزش فوتبال است که در این کار لحاظ گردیده است. همچنین، مشاغل مختلفی چون تراپیست ها، مشاوران املاک، فروشندگان پوشاک و داروخانه ها نیز در این مجموعه مورد توجه قرار گرفته اند.

ساخت سریال های طنز با هدف شناسایی استعدادها و تحقق عدالت فرهنگی

او در پاسخ به این سؤال که آیا مشابه چنین طنزهایی پیش تر وجود داشته و چقدر تلاش شده که کار با ویژگی های نوآورانه و خلاقانه همراه باشد، گفت: «با عرض معذرت» یکی از تولیدات استان هاست و تمرکز مرکز سیمرغ بر این است که تعدادی از تولیدات را خارج از تهران انجام دهد. البته این موضوع گاهی تنها به تغییر محل و لهجه محدود نمی شود و ممکن است تولیدات در تهران باشد اما در مشهد ساخته شود. هدف اصلی این پروژه شناسایی استعدادهای موجود در مشهد و خراسان و انتقال تمرکز تولید از تهران به شهرستان ها بوده است. از نیروهای بومی خراسان استفاده شده تا با این تجربیات اولیه، انتظارات از نوآوری و ریسک پذیری کمتر باشد. بدین ترتیب، ابتدا باید به سطحی برسند که یک تولید با کیفیت ملی را به نمایش بگذارند. این فرآیند طولانی است و در این مسیر، فقط رعایت استانداردهای اولیه مدنظر قرار دارد.

نقد نیاز به جسارت و آزادی دارد

حاجی غلامی مهم ترین ویژگی طنزهای آیتمی را وجود جسارت و فضایی باز برای نقد دانست و تأکید کرد: هرچه این فضا گشوده تر باشد و آزادی عمل بیشتر برای بیان انتقادات وجود داشته باشد، آیتم های پربارتری تولید خواهد شد. نمونه هایی موفق از این نوع آثار، مانند «خنده بازار» وجود دارند که در آن، خود رسانه و برنامه هایش به صورت آزاد مورد نقد قرار می گرفتند.

او افزود: به هر حال این تنها آغاز کار است و مجموعه «با عرض معذرت» در یک استان تولید شده و برای رسیدن به سطح مطلوب به تلاش و همت زیادی نیاز دارد. مسلم است که اگر به این افراد فضایی بیشتر برای خلاقیت داده شود، می توانند ایده های نو و ابتکار جدیدتری را ارائه کنند. تا به امروز نیز کیفیت کار قابل قبول بوده و نویسندگان و طراحان سعی کرده اند نقدهای اجتماعی مؤثری داشته باشند و نظرات قوی تری را منتقل کنند. البته برخی بخش ها با سلیقه بینندگان هم خوانی دارد و برخی دیگر اینگونه نیستند. ما هم در گروه کارگردانی از آن زمان که به تیم ملحق شدیم، اقداماتی کوچک انجام داده ایم و سعی کردیم از نظر تکنیکال، زیبایی و دکوپاژ و همچنین استفاده از بازیگران شناخته شده تر، کیفیت ملی را در این اثر به نمایش بگذاریم.

باید عنصر خنداندن تقویت شود

وی ادامه داد که محتوای اصلی «با عرض معذرت» بر نقد متمرکز است اما هدف دیگری نیز خنداندن تماشاگران است. او بیان کرد: به اعتقاد من، خندیدن برای مخاطب ایرانی دارای اهمیت ویژه ای است. در این تجربه سعی شده تا در کنار خلق لحظات خنده آور، محتوای غنی و پیامی نیز وجود داشته باشد و این دغدغه بیشتر در مرحله طراحی به خوبی آشکار شده است. اما اینکه این تلاش ها برای خنداندن چقدر مؤثر خواهند بود، باید منتظر نتایج ماند و مشاهده کرد. با استفاده از روش های به کار رفته، تلاش بر این است که بعد کمدی تقویت شود و در این راستا در بازنویسی های مجدد سعی شده تا جنبه سرگرمی اثر بروز بیشتری یابد. در نهایت، مخاطب ایرانی برخی انواع کمدی را شاید نپذیرد.

فیلمنامه، کلید موفقیت در کمدی است

کارگردان «با عرض معذرت» با تأکید بر اهمیت فیلمنامه در کمدی و طنز تلویزیونی، تصریح کرد: این مسئله به مهندسی مناسب و استعدادهایی نو نیاز دارد. پس از فیلمنامه، بازیگران توانمند در حوزه کمدی تأثیر زیادی دارند و تولید یک اثر کمدی به راحتی انجام نمی شود. یکی از مشکلات کنونی این است که در بازیگران کمدی به تکرار دچار شده ایم. ما در حال تلاش هستیم تا بازیگران جدیدی را به تیم اضافه کنیم و این روند در این اثر نیز ادامه دارد.

این کارگردان بر این باور است که تلویزیون باید فضایی برای نقد فراهم آورد تا نوآوری شکل گیرد. در گذشته، استعدادها در محیط های دانشگاهی با هم پیوند می خوردند و بهترین ها شکوفا می شدند و همچنان آثار طنز تلویزیونی از این شرایط بهره مند می شوند. در حال حاضر، به نظر می رسد که روند به شناسایی استعدادها تغییر یافته و نیاز به تحول در روش ها احساس می شود.

او در پاسخ به این سؤال که موضوعات «با عرض معذرت» چگونه شده اند، توضیح داد: تلویزیون مجموعه ای از موضوعات را از کارگروه ها جمع آوری کرده و این مسائل در اختیار گروه های طراح و نویسندگان قرار می گیرد تا بر اساس آن نقدها را نوآوری کرده و به متن تبدیل کنند. در این راستا، سعی شده موضوعات تازه تری شوند. ممکن است برخی فضاها تکراری به نظر برسند و لزوم طراحی فضاهای جدید احساس شود، اما در واقع فضای کمدی پرچالش است. در مقایسه با فضای مجازی و سرعت به روزرسانی آن، فعالیت ما با دشواری مواجه است و نیازمند جرقه ای بزرگ برای ایجاد انقلاب است. امیدواریم با تلاش هایی که سیمرغ آغاز کرده، به ساختارهای جدیدی دست یابیم یا به سوی الگوهای دیگری مانند سیتکام برویم.

این کارگردان در پایان درباره همکاری با برخی بازیگران مشهور در مجموعه طنز «با عرض معذرت» گفت: در این کار از ترکیب بازیگران معروف و بازیگران بومی مشهد استفاده کرده ایم. بازیگران بااستعدادی چون آقای میرطاهر مظلومی و خانم شهین تسلیمی و سایر بازیگران شناخته شده به ما کمک کرده و در این آیتم ها حضور داشته اند. در شرایط کنونی، جلب اعتماد بازیگران کار پیچیده ای است، اما این دوستان به ما یاری رسانده اند تا در نهایت این همکاری منجر به دیده شدن و شکوفایی استعدادهای محلی نیز شود.