چای‌های مناسب و نامناسب برای بهبود سلامت کبد
برای بسیاری از افراد، چای تنها یک نوشیدنی نیست؛ بلکه یک عادت روزانه، روشی آرامش‌بخش و حتی مسیری برای دستیابی به سلامتی بهتر است. اما در پشت عطر خوشایند و گرمای مطبوع آن، حقیقتی نهفته است که کمتر به گوش‌مان می‌رسد: همه نوع چای برای کبد یکسان نیست و ممکن است برخی از آن‌ها ضررهای خاصی به همراه داشته باشند.
به نقل از انخاب و به گفته دکتر سیریاک ابی فیلیپس، متخصص کبد که در فضای مجازی به عنوان «پزشک کبد» شناخته می‌شود، به تازگی درباره چای‌هایی که برای کبد مفید هستند و آن‌هایی که می‌توانند آسیب‌زا باشند، توضیحات مهمی ارائه کرده است. پیش از اینکه جرعه‌ای دیگر بنوشید، به این نکات توجه کنید.
بهترین چای‌ها برای تقویت سلامت کبد
چای سبز (مصرف متعادل)
چای سبز به عنوان یک نوشیدنی سالم شناخته می‌شود. دکتر فیلیپس توصیه می‌کند که مصرف روزانه ۲ تا ۳ فنجان چای سبز می‌تواند به کاهش التهاب و بهبود تعادل آنزیم‌های کبدی کمک کند. با این حال، باید مراقب باشید؛ مصرف زیاد یا استفاده از عصاره‌های غلیظ‌شده می‌تواند این چای مفید را به یک عنصر آسیب‌زا تبدیل کند.
چای سیاه: محافظ همیشگی کبد
چای سیاه حاوی فلاونوئیدهایی است که خاصیت محافظتی برای کبد دارند. تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف بیش از ۷۵۰ میلی‌لیتر چای سیاه در یک روز می‌تواند خطر ابتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی را تا ۲۴ درصد کاهش دهد. این چای، هم ایمن است و هم بر پایه‌ی شواهد علمی قرار دارد.
چای اولانگ: سنتی و مؤثر
چای اولانگ نه تنها میان چای سبز و سیاه قرار دارد، بلکه به عنوان یک نوشیدنی قوی برای بهبود سلامت کبد شناخته می‌شود. مطالعات حیوانی در سال ۲۰۲۴ نشان داده‌اند که چای اولانگ می‌تواند به کاهش چربی کبد، کنترل سطح چربی خون و بهبود بافت کبد در موش‌هایی که رژیم غذایی پرچرب داشتند، کمک کند. نتایج این تحقیقات بسیار امیدوارکننده هستند.
چای پوئر: تخمیری و کارآمد
چای پوئر، یک چای چینی کهنه و تخمیرشده، شاید به اندازه نوع‌های دیگر رایج نباشد، اما برای کبد بسیار مفید است. تحقیقات نشان می‌دهد که این چای می‌تواند به معکوس کردن بیماری کبد چرب ناشی از تغذیه کمک کرده و در مدیریت چربی و التهاب کبد مؤثر باشد.
چای سفید: غول خاموش و سودمند
چای سفید به عنوان کم‌فرآوری‌شده‌ترین نوع چای شناخته می‌شود و حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قوی است. تحقیقات جدید نشان می‌دهند که این چای می‌تواند به کاهش استرس اکسیداتیو، تجمع چربی و التهاب کبد کمک کند. طعمی ملایم دارد اما اثرات درمانی قابل توجهی ارائه می‌دهد.
چای هیبیسکوس: ترش و بهبوددهنده
نتایج یک کارآزمایی بالینی در سال ۲۰۲۵ نشان داد که عصاره‌ی چای هیبیسکوس قادر است به طور قابل‌توجهی سطح تری‌گلیسیرید و آنزیم ALT (از نشانگرهای مهم سلامت کبد) را در بیماران مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی کاهش دهد. این چای نه تنها خوش‌طعم است، بلکه برای بازسازی کبد نیز مفید است.
چای‌هایی که ممکن است برای کبد مضر باشند
عصاره‌ی چای سبز: زیاده‌روی در چیز خوب هم دشوار است
اگرچه نوشیدن چای سبز مفید است، اما مکمل‌ها و محصولات دتوکس که حاوی سطوح بالایی از EGCG (اپی‌گالوکتشین گالات) هستند، می‌توانند برای کبد سمی باشند. مصرف روزانه بیش از ۸۰۰ میلی‌گرم از این ترکیب به آسیب‌های کبدی مرتبط است.
چای ریشه‌ی کاوا: آرامش با عواقب وخیم
با وجود ادعای آرامش‌بخشی، چای کاوا می‌تواند خطرات جدی به همراه داشته باشد. صدها مورد از آسیب‌های کبدی، از جمله موارد مرگبار، به این چای نسبت داده شده‌اند. سازمان‌های بهداشتی در مورد مصرف این چای هشدارهای جدی صادر کرده‌اند.
چای پنی‌رویال: خطر پنهان در دارویی گیاهی
این چای که از گیاهی با سابقه‌ی استفاده‌ی سنتی تهیه می‌شود، دارای ترکیبی به نام پولگون است. حتی مقدار جزئی از آن می‌تواند باعث نارسایی کبدی شود. بنابراین بهتر است به طور کامل از آن دوری کنید.
چای برگ کامفری: طبیعی اما بسیار خطرناک
این دم‌نوش گیاهی حاوی آلکالوئیدهایی است که می‌توانند به طور غیرقابل برگشت رگ‌های خونی کبد را تخریب کنند. این آسیب ممکن است به بروز بیماری انسداد وریدی کبد منجر شود که یک وضعیت تهدیدکننده‌ی زندگی است.
چای چاپارال: خطر در دنیای بیابان
ترکیب فعال گیاه چاپارال با آسیب شدید کبدی و حتی نارسایی کامل آن پیوند خورده است. با وجود هشدارهای قدیمی از سوی سازمان غذا و داروی ایالات متحده، هنوز هم گزارش‌های جدیدی از مسمومیت ثبت می‌شود.
ترکیبات چای رویبوس و بوچو
با اینکه این چای‌ها به عنوان ایمن اعلام می‌شوند، برخی افراد پس از مصرف آن‌ها با هپاتیت سمی مواجه شده‌اند. این علائم تنها با قطع مصرف این چای‌ها بهبود یافته است.
کامبوچای بیش از حد تخمیرشده
این نوشیدنی تخمیری که به عنوان مفید برای سلامت روده معرفی می‌شود، اگر به میزان زیاد مصرف گردد یا بیش از حد تخمیر شود، می‌تواند آسیب کبدی مشابه هپاتیت الکلی ایجاد کند.
چای‌های دتوکس و لاغری: ترکیبی پرخطر
این چای‌ها که در دنیای مجازی به عنوان معجزه‌های سلامتی معرفی می‌شوند، ترکیبات گیاهی قوی و گاهی نامشخصی را شامل می‌شوند که اغلب بدون نظارت تولید می‌شوند. مصرف مداوم این چای‌ها با خطرات جدی برای کبد مرتبط است.
نتیجه‌گیری
دفعه‌ی بعد که به نوشیدن چای مشغول شدید، به یاد داشته باشید که کبدتان نیز در این انتخاب نقش دارد. به سراغ چای‌هایی بروید که از نظر علمی و ایمنی تأیید شده‌اند و با اعتدال مصرف کنید. از چای‌هایی که با وعده‌های اغراق‌آمیز و ترکیبات ناشناخته عرضه می‌شوند، پرهیز کنید. کبدتان از این انتخاب‌ها تشکر خواهد کرد.
