راه های مؤثر برای خلاص شدن از خارش پوست سر چیست؟

 در بسیاری از مواقع، رعایت اصول بهداشت مو مانع از خارش می شود، اما برخی بیماری های پوستی به درمان تخصصی نیاز دارند. در این مقاله به بررسی علل و روش های درمان خارش پوست سر خواهیم پرداخت.

چه عواملی باعث خارش پوست سر می شوند؟

اگر از بهداشت مو به خوبی مراقبت می کنید، احتمالا مهم ترین دلیل خارش پوست سر به درماتیت سبورئیک برمی گردد. این اختلال پوستی شایع موجب پوسته پوسته شدن و قرمزی پوست می شود و بیشتر قسمت های چرب بدن مانند پوست سر را تحت تاثیر قرار می دهد. این وضعیت می تواند به ظهور شوره سر منجر شود و با تولید بیش از حد چربی پوست و رشد نوعی مخمر به نام مالاسزیا مرتبط است.

نوسانات هورمونی که در دوران بلوغ، بارداری یا یائسگی اتفاق می افتند، می توانند تأثیرات چشم گیری بر وضعیت پوست بدن و سر داشته باشند. این تغییرات می توانند بر میزان تولید چربی پوست اثر بگذارند و ممکن است به بروز مشکلاتی نظیر آکنه یا تحریک پوست سر منجر شوند. افزون بر این، عفونت های قارچی روی پوست سر که به واسطه قارچ های خاصی مانند کرم حلقوی به وجود می آید، عامل ایجاد لکه های قرمز، خارش دار و پوسته پوسته هستند. این عفونت ها قابلیت انتقال دارند و می توانند از طریق تماس نزدیک با فرد مبتلا گسترش یابند.

یکی دیگر از دلایل شایع خارش سر، واکنش های آلرژیک هستند که به محصولات مراقبت از مو مربوط می شوند و می توانند موجب تحریک پوست، قرمزی و خارش شوند. این حالت ممکن است زمانی رخ دهد که پوست سر به برخی مواد شیمیایی خاص یا ترکیبات موجود در شامپوها، نرم کننده ها یا رنگ های مو حساسیت نشان می دهد. شناسایی این آلرژن ها می تواند به پیشگیری از بروز این واکنش ها در آینده کمک کند. برای مقابله با خارش پوست سر، مهم است که ابتدا مشکل اصلی شناسایی و برطرف شود.

روش های خانگی درمان خارش پوست سر

درمان های خانگی می توانند به عنوان راهکارهایی مؤثر و معمولاً مقرون به صرفه برای بهبود خارش پوست سر مورد استفاده قرار گیرند. در ادامه به برخی از این درمان ها اشاره می کنیم:

سرکه سیب

سرکه سیب به عنوان یک درمان خانگی محبوب برای مشکلات مختلف از جمله پسوریازیس شناخته می شود. این ماده غذایی ایمن است اما بهتر است در استفاده از آن احتیاط کنید. مراحل کار با سرکه سیب به این صورت است:

ابتدا سرکه را روی ناحیه کوچکی از پوست خود آزمایش کنید. اگر احساس سوزش یا ناراحتی کردید، سرکه را با آب رقیق کنید. یک جزء آب و یک جزء سرکه را ترکیب نمایید.

می توانید هر هفته چند بار با استفاده از یک بطری اسپری، آن را روی پوست سر خود اسپری کنید.

اجازه دهید که روی پوست سرتان بماند و پس از خشک شدن آن را شستشو دهید.

توجه: اگر روی سرتان زخم یا بریدگی باز دارید، از سرکه سیب به عنوان درمان خارش پوست سر استفاده نکنید.

روغن نعناع فلفلی

این روغن که به عنوان یک طعم دهنده در غذاها استفاده می شود، می تواند خارش آزاردهنده پوست سر را نیز کاهش دهد. روغن نعناع فلفلی ویژگی های مختلفی از جمله خنک کنندگی پوست سر، افزایش خونرسانی در سر و کمک به رفع شپش را دارا می باشد. مراحل استفاده از این روغن به شرح زیر است:

دو قطره از روغن نعناع را در یک فنجان آب خنک مخلوط کنید.

این مخلوط را به آرامی بر روی پوست سر خود ماساژ دهید.

سپس موها را مانند معمول با شامپو شستشو دهید.

روغن درخت چای

شامپوهای حاوی روغن درخت چای ممکن است برای بهبود وضعیت پوست سر مفید باشند. بسیاری از افراد به این روغن به عنوان روشی برای کنترل خارش پوست سر ناشی از پسوریازیس و شوره سر روی می آورند. همچنین این روغن در مبارزه با شپش موثر است. هرچند که تحقیقات کافی برای تأیید اثربخشی آن در درمان پسوریازیس وجود ندارد، روغن درخت چای به عنوان یک ضد عفونی کننده، آنتی بیوتیک و ضد قارچ طبیعی شناخته می شود. مراحل استفاده از روغن درخت چای در زیر آمده است:

حدود ۸ تا ۱۰ قطره از روغن درخت چای را به موها و پوست سر خود اضافه کنید.

اجازه دهید حداقل نیم ساعت روی سر بماند و سپس با شامپو شستشو دهید.

روغن علف لیمو

این اسانس به عنوان یک قابض طبیعی شناخته می شود و می تواند به کاهش خونریزی ناشی از بریدگی های جزئی کمک کرده و همچنین چربی پوست را متعادل نماید. همچنین به عنوان یک ضد عفونی کننده عمل می کند. این روغن در بعضی از صابون ها، دئودورانت ها، شامپوها و لوسیون ها یافت می شود و به کاهش خارش ناشی از شوره سر یاری می رساند. مراحل استفاده از روغن علف لیمو عبارتند از:

دو قطره از روغن علف لیمو را به یک قاشق غذاخوری شامپوی معمولی خود اضافه کنید.

سپس موها و پوست سر خود را به آرامی طبق معمول شستشو داده و آبکشی نمایید.

روغن زیتون

روغن زیتون یکی از بهترین گزینه ها برای درمان خارش سر به شمار می رود. این روغن می تواند خارش و حساسیت پوست سر را کاهش دهد، چرا که پوسته های مربوط به شوره سر و درماتیت سبورئیک را نرم می کند. روش استفاده از روغن زیتون به صورت زیر است:

روغن زیتون را به مقدار کافی بر روی پوست سر و موها ماساژ دهید.

اجازه دهید حدود یک ساعت بماند.

سپس موهای خود را با شامپوی معمولی بشویید.

روغن نارگیل

روغن نارگیل ارگانیک به دلیل حاوی اسید لوریک دارای خواص ضد باکتریایی است و به عنوان تسکین دهنده عمل می کند و خارش را برطرف می سازد. این روغن همچنین آبرسانی عمیقی ایجاد کرده و از خشکی و پوسته پوسته شدن سر جلوگیری می کند. برای استفاده، یک یا دو بار در هفته از این روغن بهره ببرید و مراحل آن به صورت زیر است:

روغن نارگیل را گرم کرده و بر روی پوست سر ماساژ دهید.

اجازه دهید به مدت بیست دقیقه بماند و سپس آبکشی کنید.

روغن های معدنی

روغن های معدنی به عنوان یک درمان مؤثر برای خارش پوست سر محسوب می شوند و به شل شدن پوسته های ناشی از پسوریازیس و اگزما کمک می کنند. علاوه بر این، این روغن ها یک سد حفاظتی ایجاد کرده و از دست رفتن رطوبت پوست سر جلوگیری می نمایند. روش استفاده از روغن های معدنی به صورت زیر است:

روغن را به مدت یک ساعت روی پوست سر خود ماساژ دهید.

سپس با یک شامپوی ملایم و آب گرم بشویید.

جوش شیرین

جوش شیرین به عنوان یک ضد عفونی کننده قوی عمل کرده و چربی های اضافی پوست سر شما را از بین می برد. خاصیت لایه برداری جوش شیرین در حذف تجمع و سلول های مرده پوست مؤثر است و می تواند به تمیزی و رفع خارش پوست سر کمک کند. مراحل استفاده از این روش به صورت زیر است:

جوش شیرین را با آب ترکیب کنید.

خمیر به دست آمده را بر روی پوست سر خود اعمال کرده و اجازه دهید ۱۰ دقیقه بماند.

سپس با شامپو شستشو دهید و این درمان را یک یا دو بار در هفته تکرار کنید.

موز و آووکادو

ترکیب موز و آووکادو به عنوان یک درمان تسکین دهنده و مرطوب کننده برای پوست سر شناخته می شود. این دو میوه سرشار از ویتامین ها و مواد مغذی بوده و به تغذیه پوست سر، کاهش خشکی و ایجاد محیطی سالم تر کمک می کنند. برای استفاده از این ترکیب مراحل زیر را دنبال کنید:

دو عدد موز و یک عدد آووکادو را خوب له کنید.

این مخلوط را بر روی نواحی خشک پوست سر خود بمالید.

اجازه دهید ۳۰ دقیقه بماند و سپس با آب سرد بشویید. این درمان را دو تا سه بار در هفته تکرار کنید.

آلوئه ورا

خواص تسکین دهنده آلوئه ورا می تواند احساس خارش پوست سر را کاهش دهد. علاوه بر اثر آرامش بخش، آلوئه ورا پوست سر را تغذیه کرده، آن را مرطوب نموده و از خشکی جلوگیری می کند. مراحل استفاده از آلوئه ورا به شرح زیر است:

ژل تازه آلوئه ورا را بر روی پوست سر مالیده و اجازه دهید ۳۰ دقیقه بماند.

سپس با شامپوی مناسب بشویید و آبکشی کنید.

درمان دارویی خارش پوست سر

درمان های دارویی برای خارش پوست سر به علت اصلی آن بستگی دارد. شامپوهای دارویی غیرنسخه ای که حاوی موادی نظیر اسید سالیسیلیک، کتوکونازول یا سولفید سلنیوم هستند، می توانند به رفع مشکلاتی مانند شوره سر و عفونت های قارچی خفیف کمک کنند. در موارد شدیدتر، پزشکان ممکن است کورتیکواستروئیدهای موضعی، کرم های ضد قارچ یا داروهای خوراکی را برای درمان عفونت، التهاب یا شرایط خودایمنی تجویز کنند. در ادامه برخی از داروها برای درمان خارش پوست سر معرفی می شود:

شامپو زینک پیریتیون

تحقیقات نشان داده اند که شامپو روی پیریتیون در درمان خشکی پوست سر مؤثر است. این شامپو به تنظیم تولید چربی و جلوگیری از خشکی بیش از حد یا چرب شدن پوست سر کمک می کند. دفعات استفاده از آن بسته به شدت بیماری شما متفاوت است، بنابراین برای دریافت مشاوره بهتر با پزشک متخصص پوست و مو مشورت کنید.

سالیسیلیک اسید

شامپوهایی که حاوی اسید سالیسیلیک هستند، برای درمان خارش پوست سر ناشی از پسوریازیس و درماتیت سبورئیک بسیار مؤثر می باشند. این ماده به لایه برداری پوست سر کمک کرده و سلول های مرده پوست را از بین می برد تا فضایی سالم تر برای پوست سر فراهم آورد. استفاده از آن بستگی به شدت خشکی پوست سر شما دارد و می تواند روزانه یا دو تا سه بار در هفته متفاوت باشد.

شامپو کتوکونازول

شامپو ضدقارچ کتوکونازول در درمان عفونت های مخمری پوست سر موثر است. فرکانس استفاده از آن ممکن است متفاوت باشد، بنابراین توصیه می شود برای تعیین دوز مناسب با پزشک خود مشورت کنید. این شامپو همچنین خواص ضد التهابی دارد و به کاهش قرمزی و التهاب مربوط به عفونت های قارچی کمک می کند.

سولفید سلنیوم

این داروی ضدعفونی کننده می تواند رشد سریع مخمر بر روی پوست سر را کاهش دهد. سولفید سلنیوم همچنین خواص لایه برداری ملایمی دارد که به حذف سلول های مرده کمک می کند. این دارو به شکل شامپو یا لوسیون موجود است و دوز تجویز شده ممکن است متفاوت باشد.

چگونه از خارش پوست سر پیشگیری کنیم؟

قبل از اقدام به درمان خارش پوست سر، توصیه می شود که روش های پیشگیرانه زیر را در برنامه روزانه خود قرار دهید:

کاهش استرس: سلامت روانی شما بر سلامت جسمی تأثیرگذار است و استرس می تواند علائم خارش سر را تشدید کند.

رژیم غذایی متعادل: رژیم غذایی سرشار از روی، ویتامین های گروه B و چربی های سالم می تواند از خارش سر جلوگیری کند.

حفظ تمیزی موها: موها را به آرامی شامپو بزنید تا از چرب شدن پوست سر جلوگیری کنید. سعی کنید استفاده از محصولات حالت دهنده را محدود کنید، زیرا حساسیت به این محصولات نیز ممکن است باعث خارش شود.

آبرسانی کافی: کم آبی می تواند به خشکی و خارش مو و پوست سر منجر شود. هیدراته نگه داشتن پوست معمولاً به رطوبت بیشتر و کاهش خارش کمک می کند.

اجتناب از شستن موها با آب سخت: آب سخت حاوی مواد معدنی است که می تواند بر روی پوست سر تجمع یابد و منافذ را مسدود کند و به پوسته پوسته شدن و خارش منجر گردد. برای شستن موها، از آب جوشیده استفاده کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

خارش پوست سر یک مشکل رایج است که معمولاً با درمان های بدون نسخه یا درمان های خانگی قابل کنترل است، اما در مواردی نیاز به مشاوره با متخصص پوست و مو وجود دارد. اگر خارش بیش از دو هفته ادامه یابد، حتی با استفاده از شامپوهای مخصوص یا داروهای دیگر، ممکن است نشانه یک مشکل پزشکی جدی باشد. بیماری های پوستی مثل شوره سر شدید، پسوریازیس، اگزما یا عفونت های قارچی مانند کرم حلقوی نیازمند درمان تخصصی هستند.

اگر خارش با علائمی چون قرمزی، تورم، زخم یا تکه های غیرعادی ریزش مو همراه باشد، این ها نشانه های مشخصی برای مراجعه به پزشک هستند. این علائم می توانند به عفونت یا یک بیماری خودایمنی اشاره داشته باشند که در صورت عدم درمان مناسب بدتر خواهد شد. علاوه بر این، اگر با علائم سیستمیک مانند تب، خستگی یا ورم غدد لنفاوی همراه است، ضروری است که فوراً به دنبال مشاوره پزشکی باشید.

نتیجه نهایی

برای درمان خارش پوست سر، شناسایی علت اصلی اهمیت دارد، که می تواند از شوره سر و خشکی تا مشکلاتی نظیر اگزما، پسوریازیس یا عفونت های قارچی متغیر باشد. درمان های ساده شامل استفاده از شامپوی ملایم و بدون سولفات و مرطوب کردن پوست سر با روغن های طبیعی نظیر روغن نارگیل یا روغن درخت چای است.

شامپوهای ضد شوره که حاوی موادی مانند پیریتیون روی یا اسید سالیسیلیک هستند نیز می توانند به رفع خارش ناشی از شوره سر کمک کنند، در حالی که شامپوی دارویی ممکن است برای وضعیت های شدیدتر مفید باشد.

پرهیز از مواد شیمیایی خشن و اطمینان از دریافت یک رژیم غذایی سالم و متعادل نیز می تواند به بهبود سلامت پوست سر کمک کند. اگر علائم ادامه یافت یا بدتر شد، مشورت با متخصص پوست و مو برای تشخیص دقیق و درمان هدفمند حیاتی خواهد بود.