وضعیت کنونی کرونا و آنفلوآنزا در کشور/ ۴ اقدام حیاتی برای مقابله با بیماری‌های تنفسی

دکتر حسین کرمانپور، در یک نشست خبری با حضور خبرنگاران ایسنا، درباره شیوع بیماری‌های تنفسی در فصل سرما به تبیین نکاتی پرداخت و تصریح کرد: رونق بیماری‌های تنفسی در فصول سرد سال به‌عنوان یک امر طبیعی مطرح است. همچنین، آلودگی هوا در این برهه زمانی موجب افزایش شدت این بیماری‌ها می‌شود. متأسفانه، افرادی که به بیماری‌های قلبی‌عروقی مبتلا هستند و جزء بیماری‌های غیرواگیر به شمار می‌روند، در این فصل به‌دلیل آلودگی هوا، در گروه‌های در معرض خطر قرار می‌گیرند. ابتلای این بیماران به بیماری‌های تنفسی به افزایش حاد عوارض بیماری‌های قلبی‌عروقی منجر می‌شود.

کرمانپور بر ضرورت رعایت توصیه‌های بهداشتی در خصوص آلودگی هوا تأکید کرد و گفت: تعطیلی مدارس و سازمان‌ها در اثر آلودگی هوا به منظور جلوگیری از تردد افراد در معرض خطر و مبتلایان به بیماری‌های زمینه‌ای در شهرها صورت می‌گیرد تا از قرارگیری آنها در معرض هوای آلوده ممانعت به عمل آید. بی‌شک، شدت عوارض بیماری در افرادی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند، در صورت مبتلا شدن به بیماری‌های تنفسی به‌طرز چشم‌گیری افزایش خواهد یافت که امری مخاطره‌آمیز است. ابتلای این افراد به بیماری زمینه‌ای باعث افزایش نرخ «مرگ و میر» و «میزان ابتلا» به آن می‌گردد.

علل افزایش بیماری‌های تنفسی در سرما

این پزشک در ادامه درباره علل افزایش بیماری‌های تنفسی در فصل سرد توضیح داد: تجمع افراد در فضاهای داخلی از عوامل اصلی افزایش بیماری‌های تنفسی در این فصل محسوب می‌شود؛ به گونه‌ای که چنین تجمعاتی و مسدود بودن محل‌ها منجر به تسهیل انتقال ویروس می‌شود. در دیگر فصول سال، علی‌رغم وجود این بیماری‌ها، به دلیل کاهش حضور در مکان‌های بسته و جریان باد ناشی از باز بودن در و پنجره، ویروس‌ها به میزان کمتری قادر به انتشار هستند و در نتیجه، حجم کمتری از ویروس‌ها به ریه‌ها نفوذ می‌کند.

چرایی عدم خطرزا بودن کرونا

مدیر مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت در مورد بیماری‌های تنفسی و وضعیت کنونی آنها در کشور تا این مقطع زمانی بیان کرد: در روزهای اخیر باید از آنفلوآنزا H۱N۱، کرونا و سرماخوردگی احتیاط کنیم. اگرچه شیوع ویروس کرونا به کنترل درآمده، اما این ویروس هنوز هم در جامعه و در سطح جهانی وجود دارد و بر همین اساس، دیگر به‌طور وحشتناک نیست.

وی ادامه داد: با اینکه کنترل شیوع ویروس کرونا به مرحله‌ای رسیده است، اما تأکید می‌کنم این ویروس همچنان در بین افراد فعالیت و بحرانی است. به لحاظ عواملی نظیر افزایش درک عمومی، آمار مبتلایان به کرونا در حال حاضر نسبت به گذشته کاهش داشته است. کیفیت ارائه خدمات درمانی به خاطر کم شدن مراجعات مربوط به کرونا، بهبود یافته است. دو فاکتور «افزایش آگاهی عمومی» و «بهبود کیفیت خدمات درمانی» باعث کاهش مرگ‌ومیر مرتبط با بیماری کرونا شده است، به طوری که مردم به آسانی از این بیماری عبور می‌کنند.

کاهش نرخ مرگ و میر ناشی از کرونا

کرمانپور با اشاره به کاهش نرخ مرگ و میر مرتبط با کرونا تصریح کرد: در دوره پاندمی و بحران شیوع کرونا طبیعتاً کیفیت خدمات درمانی به واسطه حجم بالای مراجعه به مراکز درمانی تحت تأثیر واقع می‌شد. افزون بر این، در آن زمان آگاهی مردم نسبت به کرونا بسیار اندک بود؛ لذا افت کیفیت خدمات درمانی و نداشتن آگاهی سبب افزایش میزان مرگ و میر در دوران پاندمی کرونا شد.

آسیب‌پذیری بیماران و سالمندان در برابر کرونا

مدیر مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت تأکید کرد: با وجود اینکه میزان مرگ و میر ناشی از کرونا کاهش یافته، اما هنوز هم مواردی از مرگ و میر ناشی از این بیماری گزارش می‌شود. بنابراین کرونا ممکن است به دلیل عدم رعایت نکات بهداشتی و بی‌توجهی برخی افراد، باعث مرگ عده‌ای از شهروندان شود. بی‌شک، شدت و وسعت ابتلای بیماران زمینه‌ای و سالمندان به بیماری کرونا بالاتر است. از سویی، برخی جوانان تصور می‌کنند که در شرايط ابتلا به کرونا با مشکل جدی مواجه نخواهند شد؛ این در حالی است که خانواده‌های آنها ممکن است دارای اعضای سالمند باشند و ویروس می‌تواند به این افراد منتقل شود. سالمندان از حیث ابتلا به کرونا بسیار آسیب‌پذیر و مستعد هستند.

وی به ایسنا گفت: با به‌کارگیری روش‌های پاراکلینیکی همچون سی‌تی اسکن و آزمایش PCR می‌توان ابتلای افراد به کرونا را تشخیص داد. در حال حاضر نیز سویه در گردش کرونا جزء خانواده اومیکرون می‌باشد. همان‌طور که می‌دانید با کاهش مبتلایان، سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد که پایان اپیدمی و وضعیت اضطراری این بیماری به وقوع پیوسته است.

افزایش آگاهی عمومی در برابر بیماری‌های تنفسی

او به افزایش آگاهی مردم نسبت به بیماری‌های تنفسی اشاره و تصریح کرد: افراد در فصول سرد به بیماری‌های تنفسی مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا و کرونا مبتلا می‌شوند. خوشبختانه، درک عمومی نسبت به این بیماری‌ها در حال حاضر رشد کرده است؛ به طوری که افراد آگاه‌اند که در صورت بروز هرگونه علائم خفیف سرماخوردگی باید در منزل بمانند و به استراحت بپردازند و بعد از رعایت نکات بهداشتی به محیط کار یا تحصیل برگردند.

چهار اقدام ضروری در مواجهه با بیماری‌های تنفسی

کرمانپور خاطرنشان کرد که افراد در مواجهه با بیماری‌های تنفسی چهار عمل را فرا گرفته‌اند و بیان کرد: تکرار این اقدامات مهم در مواجهه با یک موضوع بسیار ارزشمند است. اگرچه وضعیت بیماری‌های تنفسی به اندازه روزهای کرونا بحرانی نیست، اما این وضعیت نباید به معنای عدم رعایت اصول بهداشتی باشد. اگر افراد با علائمی نظیر بدن‌درد، آبریزش بینی، سرفه و گلودرد مواجه هستند، به این معناست که به عارضه تنفسی مبتلا شده‌اند. همچنین ممکن است برخی از این بیماران به نشانه‌های گوارشی نیز دچار شوند.

وی بر لزوم شست‌وشوی دست‌ها با آب و صابون تأکید کرد و گفت: پس از حضور در مکان‌های عمومی، شستن دست‌ها با آب و صابون الزامی است. شست‌وشوی دست‌ها به کاهش حجم ویروس‌ها کمک می‌کند. هرگاه میزان ویروس‌ها کاهش یابد، در صورت ابتلا به بیماری، شدت آن کاهش خواهد یاید.

کرمانپور در خصوص لزوم رعایت فاصله اجتماعی و استفاده از ماسک توسط افراد دارای علائم نیز بیان کرد: افرادی که علائم بیماری‌های تنفسی را دارند، باید با استفاده از ماسک در مکان‌های عمومی حضور پیدا کنند. رعایت فاصله اجتماعی نیز در پیشگیری از انتقال ویروس‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است. تجارب نشان داده است که رعایت فاصله یک و نیم تا دو متر در جلوگیری از انتقال ویروس‌ها بسیار مؤثر است. علاوه بر این، تهویه مناسب فضای داخلی نیز از دیگر نکات کلیدی در پیشگیری از انتشار ویروس‌ها است؛ به‌گونه‌ای که باز کردن در و پنجره در مکان‌های شلوغ امری ضروری خواهد بود. این عمل به کاهش غلظت ویروس‌ها کمک کرده و در صورت ابتلا به بیماری، شدت عوارض آن کاسته خواهد شد.

ضرورت توجه به سلامت کودکان

مدیر مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت در ادامه به لزوم توجه خانواده‌ها به سلامت فرزندانشان اشاره و افزود: حضور امیدوارانه دانش‌آموزان در مدارس (که نوعی تجمع در مکان بسته محسوب می‌شود) عامل اصلی انتشار ویروس است. این در حالی است که کودکان به‌طور طبیعی چندان نسبت به اهمیت رعایت نکات بهداشتی آگاه نیستند و ممکن است ویروس را به خانه منتقل کنند. به این ترتیب، کودکان ممکن است دستمال‌های بهداشتی استفاده شده را در سطح رها کرده و باعث انتشار ویروس شوند؛ در حالی که استفاده از سطل‌های زباله با درپوش برای دور ریختن دستمال‌های بهداشتی ضروری است. اگر خانواده‌ها نسبت به رهاسازی دستمال‌ها در سطوح بی‌توجه باشند، این ویروس به دیگر اعضای خانواده منتقل خواهد شد. در نهایت، الزامات استفاده از سطل زباله با درب یا کیسه‌های پلاستیکی برای دور انداختن دستمال‌های کثیف کاملاً ضروری است. خانواده‌ها باید این دستمال‌ها را در سطل زباله پیش‌بینی‌شده بیندازند و در نهایت کیسه زباله را ببندند؛ زیرا ویروس‌های بیماری‌های تنفسی ممكن است از طریق همین دستمال‌های رها شده در محیط خانه منتشر شوند.

اهمیت مصرف مایعات زیاد

وی با اشاره به ضرورت بالای نوشیدن مایعات در فصل سرما تصریح کرد: تمایل به مصرف مایعات در این فصل به‌طرز قابل توجهی کاهش می‌یابد؛ در حالی که ضروری است که افراد در این مدت مایعات بیشتری مصرف کنند. مصرف مایعات فقط به آب محدود نمی‌شود و نوشیدن چای کم‌رنگ، نسکافه کم‌شکر و آب‌میوه‌ها نیز می‌تواند به‌عنوان سایر انتخاب‌های محبوب در نظر گرفته شود.

توصیه به مصرف میوه‌های حاوی ویتامین C

وی با اشاره به اینکه مرکبات در فصل زمستان در دسترس هستند، تصریح کرد: میوه‌های سرشار از ویتامین C، که موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شوند، نیز در این زمان به وفور موجودند و مصرف آنها به شدت توصیه می‌شود.

ضرورت شست‌وشوی حلق و بینی

این پزشک در مورد اهمیت شست‌وشوی حلق و بینی در این فصل گفت: با توجه به امکان مواجهه با ویروس‌های تنفسی، پس از ترک مکان‌های عمومی، شست‌وشوی حلق و بینی ضروری است. انجام شست‌وشو با آب و نمک با غلظت کم می‌تواند چگالی ویروس‌های موجود در بینی را کاهش دهد. همچنین در فصل سرد، خشک شدن فضای بینی توصیه نمی‌شود؛ لذا مرطوب نگه داشتن بینی می‌تواند از حرکت ویروس‌ها به سمت بالا جلوگیری نماید. اگر برخی افراد نتوانند بینی خود را با آب و نمک بشویند، می‌توانند از اسپری‌های مخصوص برای این کار استفاده کنند. وجود خشکی در بینی موجب انتقال راحت‌تر ویروس‌ها به سمت بالا می‌شود؛ به همین دلیل حفظ رطوبت در این فضا به کاهش شدت بیماری کمک خواهد کرد. همچنین مصرف داروها، استراحت و نوشیدن مایعات کافی در زمان ابتلا به بیماری از توصیه‌های اساسی است.

توجه به کاهش مداوم مقدار اکسیژن خون

وی در خصوص نکات ضروری هنگام ابتلا به بیماری‌های تنفسی تأکید کرد: اگر بیماران مبتلا به بیماری‌های تنفسی به شدت سرفه می‌کنند، باید سطح اکسیژن خون خود را کنترل کنند. سطح اکسیژن طبیعی خون در شرایط معمولی حدود ۹۴ تا ۹۵ است و ممکن است در شرایطی به ۱۰۰ درصد برسد. اگر سطح اکسیژن خون زیر ۹۴ بیافتد، نباید بیماران احساس نگرانی کنند؛ اما اگر این روند کاهشی ادامه یابد، بیماران باید فوراً به پزشک مراجعه کنند.

اهمیت تنفس عمیق و اجتناب از تنفس‌های سطحی

کرمانپور افزود: بیماران مبتلا به بیماری‌های تنفسی باید از تنفس‌های سطحی مداوم خودداری کنند و به‌جای آن هر دو ساعت یکبار تنفس عمیق داشته باشند. زیرا ویروس‌های تنفسی نظیر کرونا به طور عمده در نواحی پایینی ریه‌ها تجمع کنند و تنفس عمیق موجب باز شدن حداکثری ریه و خروج ویروس‌ها از طریق بازدم می‌گردد.

لزوم مراجعه به پزشک در صورت تب کنترل نشده

مدیر مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت با اشاره به اینکه برخی بیماران دچار تب غیرقابل کنترل هستند، گفت: این بیماران باید به پزشک مراجعه کنند؛ زیرا تب کنترل نشده می‌تواند به علائم شدید گوارشی و در نتیجه، به از دست رفتن جدی آب بدن منجر شود.

کرمانپور ادامه داد: اگر بیماران در خانه دستگاه اندازه‌گیری سطح اکسیژن ندارند و در حین صحبت، کمبود نفس را احساس کردند، باید به پزشک مراجعه کنند. بروز هر گونه ضعف در حین ابتلا به بیماری‌های تنفسی بسیار حائز اهمیت است و در این شرایط، ادامه درمان خانگی و استراحت کافی نمی‌تواند کافی باشد. بیماران در صورت بروز ضعف باید به پزشک مراجعه کنند تا معاینات لازم برای آنها انجام گردد.

تامین داروهای مورد نیاز در سرتاسر کشور

او درباره تدابیر و کمبود داروهای مربوط به بیماری‌های تنفسی در فصل سرما نیز تأکید کرد: شرایط دارویی بگونه‌ای نیست که شبیه روزهای سخت کرونا به نظر بیاید؛ تمامی اقلام دارویی لازم برای بیماری‌های تنفسی در تمامی نقاط کشور به راحتی در دسترس است.