نیاز به جایگزینی یک پروژه پرهزینه به جای پایلوت فناوری کم هزینه/نانو، راه حل تمامی چالش ها نخواهد بود

بر اساس نظرات کارشناسان حوزه فناوری، فناوری نانو به تنهایی راه حل تمامی چالش ها را ارائه نمی دهد، اما برای پیشرفت در این زمینه نیازمند زیرساخت های مناسب هستیم و بخشی از این زیرساخت ها از طریق تعاملات بین المللی قابل تامین است.

نشست سیاستگذاری نوآوری متمرکز بر مأموریت در زمینه فناوری نانو در حاشیه کنفرانس مدیریت فناوری و نوآوری با حضور دکتر رضا اسدی فرد، عضو هیأت علمی پژوهشکده مطالعات فناوری، مهندس علی اصغر قانع، رئیس کانون دانش و صنعت آب و فاضلاب، و دکتر سید مجید معنوی، مدیرعامل یکی از هولدینگ های نانو، برگزار گردید.

در این نشست، دکتر اسدی فرد گفت: از سال 1382، با تأیید رئیس جمهور وقت، ستاد نانو به عنوان نخستین نهاد علمی و فناوری کشور تأسیس شد. این ستاد اولین نهاد مأموریت گرا تحت نظارت رئیس جمهوری به شمار می رود و فناوری نانو مانند حوزه های فناوری اطلاعات و ارتباطات در تمامی زمینه ها کاربرد دارد.

وی با اشاره به فرآیند پیشرفت فناوری های نانو در بخش های دولتی و خصوصی کشور، تصریح کرد: یکی از نمونه های آن نانوحباب است که به محض ورود به کسب و کارهای خصوصی و با نشان دادن نتایج مؤثر در افزایش بهره وری، به سرعت توسعه یافت و اکنون در بیش از 200 گلخانه به کار گرفته شده است.

اسدی فرد افزود: اما هنگامی که این فناوری به بخش دولتی وارد می شود، به خاطر نظام مندی های خاص آن، به رشد مطلوبی دست نمی یابد.

ترجیح طرح 900 میلیاردی بر طرح های فناورانه

مهندس قانع، رئیس کانون دانش، صنعت و بازار آب و فاضلاب، در مورد تأسیس کمیته مشترک بین ستاد نانو و وزارت نیرو در حوزه آب اظهارنظر کرد و گفت: در آن دوران ما در راستای مأموریت گرایی اقدام به شناسایی چالش های صنعت آب و فاضلاب کردیم.

وی، استفاده از نانوذرات جهت حذف فلزات سنگین در آب و برطرف کردن مشکل آرسنیک با نانو را از جمله پروژه های نانویی توصیف کرد و یادآور شد: در سال 1395 برای اولین بار فناوری نانوحباب معرفی شد که در آن زمان با کمک این فناوری به مشکلات طعم و بوی نامطبوع آب در شهر سنندج پرداخته شد و ما تصمیم گرفتیم پایلوت صنعتی آن را در تصفیه خانه این شهر به اجرا بگذاریم.

قانع همچنین اشاره کرد: اجرای پایلوت این فناوری به وسیله شرکت مهندسی آب و فاضلاب و در همکاری با ستاد نانو صورت گرفت و خاطرنشان کرد: برای تأیید این فناوری که با سرمایه گذاری 25 میلیارد تومان قابلیت عملیاتی شدن داشت، زمان زیادی صرف شد و متأسفانه با تأخیر زیاد در نهایت طرح جایگزینی برای انتقال آب با سرمایه گذاری 900 میلیارد تومان مطرح شد.

رئیس کانون دانش، صنعت و بازار آب و فاضلاب تأکید کرد: یک کارشناس ممکن است سال ها یک دستگاه دولتی را به عقب برگرداند و به نظر می رسد مدیران ارشد انگیزه لازم برای حل مشکلات را ندارند که این مسأله مزید بر علت است.

قانع تأکید کرد: این وضعیت در حالی است که فناوری نانوحباب قادر است تا مصرف انرژی تصفیه خانه ها را به نصف کاهش دهد و این مورد با توجه به ناترازی انرژی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

نانو به تنهایی راه حل همه مشکلات نیست

دکتر معنوی، مدیرعامل یکی از هولدینگ های صنایع نانو بیان کرد: پس از گذشت دو دهه تلاش در حوزه نانو به نقطه ای رسیده ایم که می توان از آن بهره برداری کرد و پرسش این است که پاسخ ما به چالش های کلان کشور چیست؟ هرچند فناوری نانو می تواند در زمینه های مختلف نقشی ایفا کند، اما تمامی راه حل ها را در اختیار ندارد و موانع و چالش هایی بر سر راه آن وجود دارد.

وی تلفیق نوآوری با فناوری را رویکرد مناسبی برای حل مسائل دانست و گفت: ایران با چالش هایی نظیر تغییرات اقلیمی، بحران آب و ناترازی انرژی مواجه است و فناوری نانو می تواند در این حوزه ها ظرفیت هایی را فراهم کند، اما تنها راه حل این بحران ها نیست.

معنوی نانو سلول های خورشیدی را به عنوان یکی از فناوری های این حوزه معرفی کرد و اظهار داشت: با توجه به مزایای آن در ذخیره سازی انرژی، برنامه ریزی و سرمایه گذاری روی این فناوری انجام داده ایم، اما چالش اساسی در این زمینه نیاز به زیرساخت آزمایشگاهی برای تأیید کارایی آن است و کشور با کمبود جدی در این زمینه مواجه است. این در حالی است که بسیاری از این کمبودها به وسیله شبکه سازی های بین المللی قابل جبران است.