بزرگ ترین، قدیمی ترین و رمزآلودترین سازه های سنگی در دنیا
در نقاط مختلف دنیا بناهای سنگی عظیمی وجود دارد که از جنبه اندازه و تاریخ به اندازه «استون هنج» مهم هستند.
در سرتاسر کره زمین محوطه های باستانی متعدد سنگی وجود دارند، ولی در حالی که استون هنج شاید شناخته شده ترین این محوطه ها باشد، قابل ذکر است که نه تنها قدیمی ترینش نیست، بلکه بزرگ ترین هم محسوب نمی شود. محوطه «گوبکلی تپه» در ترکیه، با تاریخی بیش از ۱۱ هزار سال، در واقع قدمتی بیش از دو برابر «استون هنج» دارد. همچنین، استون هنج بزرگ ترین سازه سنگی به شمار نمی رود، زیرا محوطه «ایوبری» در جنوب غربی انگلستان دارای دایره سنگی با قطر بیشتری است. در ادامه، هفت محوطه سنگی باستانی که شباهت هایی به استون هنج دارند، براساس فهرستی که توسط «لایوساینس» تهیه شده، بررسی می شود:
«گوبکلی تپه»
با سابقه ای نزدیک به ۱۱ هزار سال، «گوبکلی تپه» شامل یک مجموعه از محوطه های سنگی بزرگ است که به شکل نزدیک به هم ایجاد شده اند. این محوطه در جنوب شرقی ترکیه و در منطقه ای قرار دارد که زمانی بخشی از بین النهرین علیا بود و در زمان های قدیم، ساکنان این ناحیه به سبک «شکارچی ـ گردآور» زندگی می کردند.
در ساخت این محوطه ها از ستون های سنگی به شکل T بهره گرفته شده است که ارتفاع آنها به ۵.۵ متر می رسد. بر روی این ستون ها تصاویری از جانورانی از قبیل روباه، گراز، غزال، مار و کرکس حکاکی شده است. این حکاکی ها همچنین شامل نمادها و اشکال انتزاعی و تصاویری از انسان ها نیز می باشند. متخصصان هنوز به یک نظر مشترک درباره هدف دقیق احداث «گوبکلی تپه» نرسیده اند. احتمالاً این مکان برای انجام آیین های مذهبی یا برگزاری گردهمایی ها مورد استفاده قرار می گرفت. این محوطه به زمان پیش از اختراع سیستم نوشتاری نسبت داده می شود و به همین دلیل نیز هیچ مدرک تاریخی در اختیار نیست.
«ایوبری» (Avebury)
محوطه «ایوبری» در ابتدا شامل یک دایره سنگی با قطری حدود ۴۲۰ متر بوده که خبرگزاری ها، بر اساس تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۹ در مجله Antiquity منتشر شده، آن را به عنوان بزرگ ترین دایره سنگی شناخته شده در دنیا معرفی کرده اند. در درون این دایره بزرگ، بقایای دو دایره سنگی کوچک تر با قطر هر کدام حدود ۱۰۰ متر وجود دارد. این محوطه تقریباً در سال ۲۵۰۰ قبل از میلاد بنا شده و هم زمان با استفاده از استون هنج، به وجود آمد. به نظر می رسد این مکان بخشی از یک منظر وسیع سنگی باشد. در آن زمان، ساکنان بریتانیا فعالیت هایی همچون کشاورزی، شکار و گردآوری را انجام می داده اند. پژوهشگران به این نتیجه رسیده اند که دو گذرگاه سنگی از مبدا ایوبری به سایر محوطه های سنگی در منطقه متصل شده اند.
«حلقه برودگار» (Ring of Brodgar)
«حلقه برودگار»، در بزرگ ترین جزیره از مجمع الجزایر اورکنی در اسکاتلند واقع است و قدمت آن به حدود ۲۵۰۰ قبل از میلاد می رسد. این محوطه شامل یک دایره سنگی است که در گذشته متشکل از ۶۰ سنگ بود، اما در حال حاضر تنها ۳۶ سنگ باقی مانده (طبق گزارش های سازمان تاریخی محیط زیست اسکاتلند). قد این سنگ ها بین ۲.۱ تا ۴.۷ متر متغیر است و یک دایره به قطر ۱۰۴ متر را ترتیب داده اند. علاوه بر این دایره، در کنار این مکان ۱۳ تپه خاکسپاری پیشاتاریخی وجود دارد که این امر نشان دهنده برگزاری مراسم یادبودی برای مردگان در این مکان است.
«سنگ های الی» (Ale’s Stones)
«آلِس استنار» (Ales Stenar)، به زبان سوئدی به معنای «سنگ های الی» است و شامل ۵۹ تخته سنگ می باشد که وزن برخی از آن ها به ۱۸۰۰ کیلوگرم می رسد و به شکل یک کشتی چیده شده اند. این محوطه در نزدیکی روستای ماهیگیری Kåseberga در سوئد و بر روی یک صخره واقع شده است. محققان هنوز بر سر تاریخ دقیق ساخت این بنا به تفاهم نرسیده اند و آن را بین ۱۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سال قبل تخمین می زنند. هدف این مکان نیز در هاله ای از ابهام قرار دارد، اما یکی از نظریه ها این است که احتمالاً به عنوان یک تقویم خورشیدی مورد استفاده قرار می گرفته است.
«رجم الهری» (Rujm elHiri)
«رجم الهری» واقع در منطقه جولان سوریه، به قدمتی حدود ۶۰۰۰ سال شناخته می شود. این محوطه شامل مجموعه ای از دایره های سنگی است که یک تپه در مرکز آن قرار دارد. تپه های مشابه دیگری نیز در نزدیکی این مکان وجود دارد. این محوطه که به «چرخ غول ها» نیز معروف است، هنوز در مورد هدف دقیق آن اطلاعی در دست نیست. وجود تپه ها نشان می دهد که شاید برای دفن شخصیت های مهم منطقه در دوران پیشاتاریخی ساخته شده باشد. همچنین احتمال هایی نیز در خصوص استفاده از این مکان برای اهداف نجومی مطرح شده، اما تحقیقات اخیر این فرضیه را رد می کند.
«استون هنج اسپانیایی» (Spanish Stonehenge)
محوطه «استون هنج اسپانیایی» قدمتی تقریباً ۷۰۰۰ ساله دارد. این مکان باستانی در یک دریاچه مصنوعی در غرب اسپانیا واقع شده و از حدود ۱۵۰ سنگ ایستاده تشکیل شده که به دور یک فضای بیضی شکل چیده شده اند. برخی از این سنگ ها ارتفاعی بیش از ۱.۸ متر دارند. به نظر می رسد که یک سنگ بزرگ ورودی این مکان را مشخص می کند و بر روی آن تصاویری از انسان و شاید یک رودخانه یا مار حکاکی شده است. این محوطه باستانی پس از احداث سدهایی در دهه ۱۹۶۰، به زیر آب رفته است.
سنگ های کارناک (Carnac Stones)
سنگ های «کارناک» که در برتانی شمال غربی فرانسه واقع شده اند، قدمتی حدود ۶۰۰۰ سال دارند. این مجموعه شامل حدود ۳۰۰۰ سنگ است که بلندترین آن ها به ۶.۵ متر ارتفاع می رسد. این سنگ ها به شکل دایره ها و ردیف های خطی چیده شده اند، در حالی که تعدادی از آن ها به صورت جداگانه و دور از دیگران ایستاده اند. تاریخ و هدف دقیق ساخت این سنگ ها هنوز در هاله ای از ابهام قرار دارد، اما به نظر می رسد که برخی از آن ها نشان دهنده محل دفن ها باشند. همچنین مشخص نیست چه نوع مراسم یا فعالیت های مذهبی در این مکان انجام می شده، اما شواهد حاکی از گردهمایی مردم در این محل به مدت هزاران سال است.
