زمزمه‌های تایید رفع فیلتر از سوی مجلس به گوش می‌رسد
فداحسین مالکی، که عضوی از کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به شمار می‌رود، در خصوص رویکرد و دیدگاه مجلس نسبت به مسائل مربوط به رفع فیلترینگ اظهار داشت: در دنیای امروز، بهره‌برداری از فناوری‌های نوین و فضای مجازی جزو الزامات زندگی بسیاری از افراد است و ارتباط مستقیم با ایجاد شغل دارد. با این حال، وضعیت کنونی و نامنظم فضای مجازی نیز به نفع کشور نمی‌باشد.
او افزود: ما نه تنها با رویکرد مطلق و یکسره نسبت به فیلترینگ موافق نیستیم، بلکه اتخاذ تصمیمات بنیادی از سوی شورای عالی فضای مجازی در راستای رفع فیلترینگ الزامی است و این شورا باید به تمامی جوانب این موضوع توجه کند. ما در انتظار نتیجه اقدامات شورای عالی فضای مجازی هستیم و بر این باوریم که دولت به طور قطع پیشنهادات خود را ارائه خواهد داد، اگرچه تاکنون چیزی به مجلس منتقل نشده است.
عدم حمایت از تغییرات در حوزه فیلترینگ
علی آذری، سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی با اعتقاد به اینکه رانت‌های ناشی از فروش فیلترشکن و تفویض مداوم مسئولیت تصمیم‌گیری درباره فیلترینگ، نتیجه تصمیمات نادرست است، این موضوع را بیان کرد.
او گفت: فیلترینگ نه تنها نگرانی مجلس و دولت را به خود معطوف کرده است بلکه مردم نیز خواستار حل این مسئله هستند. حال که چندین سال است دولت‌ها مسئولیت فیلترینگ را به عهده دارند، آیا توانسته‌اند مشکل خاصی را حل کنند؟ در شرایطی که اینترنت فیلتر شده، گاهی رانت‌هایی در بین فروشندگان فیلترشکن مشاهده می‌شود. این وضعیت گویای این است که تصمیمات اتخاذ شده در حوزه فرهنگ نادرست بوده است. اتخاذ تصمیمات گاهی به قوه قضائیه و در برخی موارد به عهده مجلس سپرده می‌شود که این روند غیرمقبول است.
او همچنین پیشنهاد کرد که برای مقابله با موضوع فیلترینگ، لازم است با شوراهای فعال در حوزه فضای مجازی مشورت شود. دولت می‌تواند با همکاری این شوراها لایحه‌ای برای حل مشکل فیلترینگ ارائه کند که در آن، فرهنگ و سلایق مردم نیز لحاظ گردد.
او اضافه کرد: دولت علاوه بر ارسال لایحه‌ای در این زمینه، می‌تواند یک دستور اداری صادر کند و مجلس نیز قابلیت هدایت این امور را دارد. در کشورهای دیگر برای حفظ امنیت شبکه‌های اجتماعی، به ویژه برای کودکان، قوانین خاصی وضع می‌شود، اما متاسفانه در ایران، به جای دوستانه عمل کردن به وضع مقررات، فیلترینگ را اعمال کرده‌ایم.
اجرای طرح جدید برای بهبود فضای مجازی
حسنعلی اخلاقی امیری، عضوی از کمیسیون فرهنگی، در خصوص پیشتازی مجلس در ارائه طرحی جهت ساماندهی فضای مجازی گفت: فضای مجازی، ظرفیتی ارزشمند در حوزه‌های اجتماعی و اقتصادی به شمار می‌رود. امروزه بسیاری از افراد و به ویژه جوانان با این فضا درگیر هستند. مجلس، دولت و مردم از وضعیت کنونی ناراضی هستند و با توجه به این مسائل، کمیسیون فرهنگی قصد دارد با نگاهی به ظرفیت‌های فضای مجازی و نارضایتی‌های موجود، طرحی مختصر را درباره قواعد و ضوابط حکمرانی در این فضا ارائه نماید. این طرح در کمیته فضای مجازی زیر نظر کمیسیون فرهنگی در حال بررسی است و اگر پیش‌نویس آن به صحن کمیسیون ارسال و در آنجا مصوب شود، به دستور کار مجلس اضافه خواهد شد.
این موضوع مختص کشور ما نیست و تمامی کشورهای پیشرفته به این موضوعات ضوابط لازم را وضع کرده‌اند. ما از دولت خواستار همکاری در این زمینه برای به پایان رساندن مشکلات فیلترینگ هستیم. برای حکمرانی در فضای مجازی، منتظر لایحه‌ای از جانب دولت بودیم، اما با توجه به موانع موجود، مجلس پیشگام شده و این طرح را ارائه داده است.
ضرورت عدم ادامه فیلترینگ‌های نامناسب
عباس مقتدایی، نایب رئیس اول کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، برخی فیلترینگ‌ها را غیرموجه قلمداد کرد: اراده عمومی کشور بر این است که فیلترینگ‌های غیرموجه متوقف شود و محدودیت‌های لازم در زمینه‌های مشخصی اجرا گردد. با این حال، این محدودیت‌ها باید متناسب با منافع کلان کشور باشد و در این زمینه، تمامی کشورها نیز به دنبال منافع ملی خود هستند.
مقتدایی بر دسترسی آزاد به اینترنت تأکید کرد و گفت: در نخستین مرحله، لازم است که هر تصمیم‌گیری و اقدام، در راستای تأمین حداکثری منافع ملت ایران انجام پذیرد و تمامی افراد باید از تصمیمات و پیگیری‌ها‌ی مجلس شورای اسلامی بهره‌مند شوند. آزادی مردم و دسترسی آزاد به اطلاعات از جمله مسائلی است که در مجلس بر آن تأکید داریم. همچنین تولید محتوای داخلی و ایجاد فضایی مناسب برای رونق کسب و کارها و ارتباطات وسیع‌تر، از دیگر برنامه‌های ماست، به ویژه با استفاده بهینه از فناوری‌های جدید و بومی‌سازی آن‌ها.
او افزود: برای تحقق این اهداف، زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری بایستی در بالاترین سطح ممکن فراهم شوند. در این راستا، یک سازمان و متولی خاص برای ساماندهی فضای مجازی تعریف شده است. مجلس نیز در این زمینه با حضور نماینده خود دیدگاه‌هایش را به اشتراک می‌گذارد. ما معتقدیم که باید به بالاترین حد بهره‌وری دست یابیم و از آسیب‌های احتمالی که می‌تواند فضای مجازی به کشور وارد کند، جلوگیری کنیم. این خط‌مشی اصلی ماست تا آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات با به حداقل رساندن آسیب‌ها محقق شود.
افزایش حملات سایبری ناشی از فیلترینگ
حسنعلی محمدی، دبیر اول کمیسیون صنایع به گسترش حملات سایبری به واسطه فیلترینگ اشاره کرد: تاکنون حملات سایبری بی‌شماری از طریق فیلترشکن‌ها به زیرساخت‌های مختلف کشور صدمه زده است. بر اساس اطلاعات موجود، قبل از به وجود آمدن فیلترشکن‌ها، این حملات بسیار کمتر بود، اما اکنون با افزایش تعداد فیلترشکن‌ها، آسیب‌ها در حال افزایش است. کمیسیون صنایع مخالف فیلترینگ است، اما به دنبال ساماندهی اینترنت به نحوی است که رضایت مردم نیز تأمین شود و کسب و کارهایی که از این زیرساخت استفاده می‌کنند، دچار رکود نشوند. همچنین وزیر ارتباطات نیز به این موضوع به عنوان یک طرح توجه کرده است.
او ادامه داد: مسئله فیلترینگ در کمیسیون صنایع نیز به بحث و بررسی گذاشته شده و محور اصلی آن به فروش فیلترشکن‌ها می‌پردازد که در حال حاضر درآمدزایی زیادی برای بعضی افراد فراهم کرده است، لذا این موضوع نیازمند بررسی عمیق‌تری است و مطالبات کمیسیون صنایع در این خصوص به وزیر ارتباطات اعلام شده است.
فیلترینگ به حاشیه‌های اجتماعی دامن می‌زند
احمد راستینه، سخنگوی کمیسیون فرهنگی، به فیلترینگ به عنوان یکی از اولویت‌های دولت نگاه نمی‌کند و در جستجوی راهکارهای قانونی برای اینترنت است: واقعیت این است که فیلترینگ نمایانگر یک بحران حاشیه‌ای است که به جای توجه به واقعیت‌های اجتماعی مطرح می‌شود. هیچ‌کس از فیلترینگ حمایت نمی‌کند، اما مشکلاتی چون رهاشدگی فضای مجازی نیز پذیرفتنی نیست. تمامی افراد خواستار ایجاد نظام‌مند شدن و قانونی شدن فضای مجازی هستند. از سال‌های گذشته به دنبال ایجاد شبکه ملی اطلاعات بوده‌ایم و اینکه دولت‌ها در این زمینه مسئولیت‌های خود را به درستی انجام نداده‌اند، موضوعی است که باید مورد سوال قرار بگیرد. اکنون عده‌ای از مشکلات فیلترینگ و عده‌ای دیگر از حذف آن، نفع می‌برند و این یک بحران اجتماعی را به جامعه تحمیل کرده است. من باور دارم که دغدغه‌های اصلی جامعه معضلات اقتصادی و گرانی هستند. شگفت‌آور است که به جای تمرکز بر این مسائل، موضوعاتی حاشیه‌ای نظیر فیلترینگ برای پوشش ناکارآمدی‌های دیگر مطرح می‌شود.
همه بر این باورند که در فضای مجازی باید حقوق کاربران به رسمیت شناخته شود و اقتصاد دیجیتال تقویت یابد. هر طرحی که به این موارد به صورت هوشمند رسیدگی کند، مورد حمایت خواهد بود. نمی‌توان دائماً مسائلی نظیر ریجستری و واردات آیفون یا فیلترینگ را در کانون بحث قرار داد، در حالی که واقعیت‌های جدی‌تری همچون مسکن و اشتغال به فراموشی سپرده می‌شود.
محمد موحد، نایب رئیس اول کمیسیون اصل ۹۰، نیز رفع فیلترینگ را توجیه‌پذیر دانسته و بیان کرد: نظرات مجلس در خصوص فیلترینگ یکدست نیست و تنوع زیادی دارد، اما به طور کلی فضای کنونی در جامعه به ما می‌گوید که بسیاری از مردم خواهان حذف فیلترینگ هستند. از نظر من، رفع فیلترینگ کاملاً قابل دفاع است.
