اثر آب چغندر بر کنترل فشار خون

چغندر دارای مقدار زیادی نیترات است که در جریان خون به اکسید نیتریک تبدیل می‌شود و به گشادی رگ‌های خونی یاری می‌رساند. افزون بر این، چغندر حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی است که التهاب را کاهش داده و از سلول‌ها در برابر آسیب‌دیدگی محافظت می‌کند.

آب چغندر دارایی‌های زیادی برای سلامتی به همراه دارد، با این حال، اینکه آیا می‌توان آن را به‌طور روزانه مصرف کرد یا خیر، بستگی به عوامل متعددی دارد.

پزشکان ممکن است به علت غلظت بالای نیترات موجود در آب چغندر، آن را برای افرادی که دچار فشارخون بالا هستند، تجویز کنند. اما لازم به ذکر است که آب چغندر، به‌تنهایی نمی‌تواند جایگزین درمان‌های اصلی فشارخون باشد و تنها به عنوان مکمل در نظر گرفته می‌شود.

عوامل خطر فشارخون بالا

چندین عامل بر میزان فشارخون تاثیرگذار است که شامل سن، تاریخچه خانوادگی و ژنتیک، نژاد و جنس می‌شود. علاوه بر این، عواملی چون رژیم غذایی نامناسب، فقدان فعالیت بدنی مناسب، کم‌خوابی یا خواب با کیفیت پایین و استرس نیز می‌توانند به افزایش فشارخون منجر شوند.

مصرف برخی داروها، از قبیل داروهای ضد افسردگی، داروهای ضداحتقان، قرص‌های ضدبارداری هورمونی و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) نیز می‌تواند در بالا رفتن فشارخون تاثیری داشته باشد. استفاده از مواد مخدر مانند کوکایین و مت‌آمفتامین نیز از دیگر عوامل موثر بر فشارخون محسوب می‌شود.

برخی بیماری‌ها نظیر بیماری مزمن کلیه، سندرم متابولیک، چاقی، آپنه خواب، اختلالات تیروئید و تومورهای خاص نیز می‌توانند فشارخون را افزایش دهند.

فشارخون بالا یکی از عوامل خطر برای بروز بیماری‌ها و مشکلات قلبی است و می‌تواند بر میزان بستری شدن در بیمارستان و آمار مرگ‌ومیر تاثیر بگذارد.

چقدر آب چغندر باید بنوشیم؟

تحقیقات انجام شده در مورد اثرات آب چغندر بر فشارخون به نتایج گوناگونی رسیده و دزهای پیشنهادی متفاوتی را ارائه کرده‌اند، اما هنوز به طور دقیق مشخص نیست که برای کاهش فشارخون، چه مقدار آب چغندر باید مصرف شود. در یک مطالعه متا-آنالیز بزرگ، دزهای روزانه آب چغندر بین ۷۰ تا ۵۰۰ میلی‌لیتر، معادل حدود یک‌چهارم لیوان تا دو لیوان، تغییر داشته است.

مدت زمان تاثیر آب چغندر چقدر است؟

آب چغندر می‌تواند بین ۳۰ دقیقه تا سه ساعت پس از مصرف، بر فشارخون اثر بگذارد. با این حال، برخی تحقیقات نشان می‌دهند که این تاثیر، کوتاه‌مدت است و ظرف ۱۰ ساعت از بین می‌رود.

یک پژوهش نشان داد که مصرف روزانه آب چغندر به مدت ۱۴ روز نسبت به نوشیدن کوتاه‌مدت آن، نتایج بهتری به همراه دارد. همچنین مطالعه دیگری نشان داد که افرادی که به مدت ۱۲ هفته هر روز ۷۰ میلی‌لیتر آب چغندر غلیظ می‌نوشیدند، در مبتلایان به بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)، کاهش مداوم فشارخون را تجربه کردند.

آیا می‌توان آب چغندر را همزمان با داروهای فشارخون مصرف کرد؟

طبق گزارش ایندیپندنت، حتی اگر از داروهای کنترل‌کننده فشارخون استفاده می‌کنید، نوشیدن آب چغندر ممکن است بی‌خطر باشد. ولی شرایط افراد متفاوت است و بنابراین، قبل از شروع مصرف روزانه، حتماً با پزشک مشورت کنید؛ چرا که در برخی موارد، ممکن است مصرف این نوشیدنی به همراه دارو، فشارخون را به طور بیش از حد کاهش دهد.

نشانه‌ها و علائم فشارخون پایین شامل تاری دید، گیجی، سرگیجه، غش، حالت تهوع، خستگی، سردرد، درد گردن، کمردرد، تپش قلب، احساس ضربان غیرعادی و لرزش یا ضربان شدید قلب است.

خسارات احتمالی

نوشیدن آب چغندر به دلیل وجود رنگدانه‌ها ممکن است باعث شود که رنگ ادرار یا مدفوع به‌طور موقت صورتی یا قرمز به نظر برسد که البته این موضوع عارضه جانبی بی‌ضرری است و خطری برای سلامتی ندارد. با این حال، به‌دلیل آنکه چغندر هم مانند اسفناج، کلم سبز، ریواس، مغزها و شکلات از میزان بالای اگزالات برخوردار است، می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد.

همچنین، هنگام خرید آب چغندر، لازم است برچسب محصول را به دقت بررسی کنید تا از وجود قندهای اضافی مطلع شوید. زیرا مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های شیرین می‌تواند منجر به ایجاد مشکلاتی نظیر چاقی، دیابت نوع ۲ و بیماری‌های قلبی شود.

برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف زیاد نیترات بالقوه می‌تواند به ایجاد مواد سرطان‌زا در بدن کمک کند. از سوی دیگر، تحقیقات دیگری نیز بر این باورند که نیترات‌ها می‌توانند در برابر برخی سرطان‌ها مانند سرطان سینه، پوست، پروستات، کبد، ریه و مری از بدن محافظت کنند.

بایستی در نظر داشت که نیترات‌های موجود در محصولات گوشتی با نیترات میوه‌ها و سبزیجات تفاوت مشخصی دارند. نیترات‌ها عموماً به منظور افزایش ماندگاری گوشت به آن افزوده می‌شوند و بر خلاف نیترات موجود در میوه‌ها و سبزیجات، فاقد آنتی‌اکسیدان‌های مفید هستند. این تفاوت به نوع فرآوری نیترات‌ها در بدن نیز تاثیر می‌گذارد و ممکن است منجر به تولید مواد سرطان‌زا و افزایش خطر ابتلا به سرطان‌هایی نظیر سرطان روده بزرگ، کلیه و معده گردد.

چگونه باید چغندر مصرف کنیم

چغندر به صورت کلی برای سلامت جسم بسیار مفید است؛ چه به صورت مایع مصرف شود و چه به صورت خام یا پخته، زیرا هر دو شکل از نیترات و مواد مغذی غنی هستند. با این حال، با مصرف خود چغندر، فیبر بیشتری در دسترس خواهید داشت.

نصف فنجان چغندر تنها ۰.۱۵ گرم چربی دارد و در عوض، حاوی ۱.۷ گرم فیبر است. چغندر به وفور ویتامین‌های کا، آ، سی و چندین ویتامین ب شامل فولات (ب۹) فراهم می‌کند. مواد مغذی موجود در چغندر به تقویت سلامت استخوان‌ها، تشکیل گلبول‌های قرمز خون، رشد سلول‌های سالم و بهبود گردش خون به مغز کمک می‌کند. خواص ضدالتهابی آن نیز در کاهش خطر ابتلا به برخی بیماری‌های مزمن موثر است.

متخصصان توصیه می‌کنند که یک رژیم غذایی غنی از میوه‌ها و سبزیجات می‌تواند به کنترل فشارخون و کاهش خطر بیماری قلبی و سکته مغزی کمک کند. بهترین راه برای اطمینان از دریافت مواد مغذی مورد نیاز بدن، پیروی از یک رژیم غذایی متنوع شامل سبزیجات و میوه‌ها با رنگ‌های مختلف است.