زمانی که کلیهها پروتئین را به خارج از بدن میریزند

کلیهها در بدن مسئولیتهای حیاتی بسیاری دارند، از جمله همکاری در تولید خون، تنظیم متابولیسم ویتامین D، مشارکت در متابولیسم کلسیم و حفظ سیستم استخوانی، کنترل وضعیت اسید و باز بدن و پالایش سموم.
برای پاکسازی سموم بدن، خون از طریق گلومرولهای کلیه که به عنوان صافی عمل میکنند، عبور میکند. این صافی به بدن اجازه میدهد تا مواد ضروری را جذب کند و در عین حال سموم و مواد زائد را دفع نماید.
چنانچه کلیه دچار اختلال گردد، برخی مواد که در شرایط عادی نباید از صافی گلومرولها عبور کنند، مانند پروتئینها، از آنها گذشته و بالعکس، جذب مواد ضروری مختل میشود. البته در شرایط نرمال، برخی پروتئینها (زیر ۱۵۰ میلیگرم در طی ۲۴ ساعت) ممکن است در ادرار دیده شوند و این امری طبیعی محسوب میگردد.
فردی که از پروتئیناوری (دفع غیرعادی پروتئین در ادرار) رنج میبرد، پروتئین را به طور غیرطبیعی در ادرارش دفع میکند.
پروتئیناوری میتواند یک علامت بسیار مهم از وجود بیماریهای کلیوی باشد. به عبارت دیگر، پروتئیناوری خود به تنهایی یک بیماری نیست، بلکه نشانهای حیاتی است که ممکن است به دلیل تأثیر منفی برخی داروها بر روی کلیه یا در پی بروز بیماریهای عفونی پدید آید. بیماریهایی نظیر دیابت و فشار خون نیز ممکن است باعث ظهور پروتئیناوری شوند.
در کل، پروتئیناوری موضوعی است که نباید به سادگی از کنار آن گذشت و افراد باید در این موارد به پزشک مراجعه کرده و آزمایشهای لازم و معاینات را انجام دهند.
ساختمان کلیه
اولین مرحله در معاینات این است که ثابت شود آیا فرد دچار پروتئیناوری است یا خیر. این موضوع با انجام یک آزمایش ادرار معمولی قابل تشخیص است. سپس باید میزان پروتئین دفعی در طی ۲۴ ساعت و نوع آن تعیین گردد.
اگر فرد به پروتئیناوری مبتلا شود و حجم پروتئین دفعی بیشتر از حد استاندارد باشد، تأمین پروتئین مورد نیاز برای بدن به چالش کشیده میشود.
خوب است بدانید که پروتئینها مولکولهایی هستند که فشار اسمزی را در داخل رگها ایجاد میکنند و بدین ترتیب از نشت آب به بافتها جلوگیری مینمایند.
به همین دلیل، یکی از نشانههای پروتئیناوری، خروج آب از رگها است که به صورت ورم مشخص میشود. این حالت (اِدِم) معمولاً در نواحی با پوست نرم، مانند زیر چشم، سریعتر بروز مییابد. در این شرایط، ورم اندامها نیز مشاهده میشود به طوری که اگر فرد بخواهد انگشتر به دست کند، آن را تنگ احساس میکند.
البته باید توجه داشت که هر ورمی به معنای وجود بیماری کلیوی نیست. بسیاری از بیماران با ظهور ورم در دست و پا به پزشک مراجعه میکنند به امید تشخیص بیماری کلیوی، اما وجود ورم زیر چشم لزوماً به این معنا نیست که فرد دچار پروتئیناوری است.
افراد باید هر ۶ ماه یک بار به پزشک مراجعه کرده و آزمایشهای لازم را انجام دهند، اما در صورتی که علائم مانند پرادراری، سوزش ادرار، تکرر ادرار و وجود خون در ادرار مشاهده کردند، باید فوراً به پزشک مراجعه کنند.
مصرف پروتئین راهحلی نیست
بسیاری از افراد بر این باورند که با مصرف پروتئین میتوانند این مشکل را حل کنند، اما واقعیت به گونهای دیگر است. پروتئینی که در ادرار دفع میشود، میتواند صدمات جبرانناپذیری به بافتهای گلومرول وارد کند و عملکرد طبیعی کلیهها را به خطر اندازد؛ بنابراین افزایش مصرف پروتئین اقدامی نادرست است و در درمان، باید به توصیههای پزشک متخصص توجه نمود.
عوارضی همچون عفونت ادراری و سنگ کلیه ممکن است نشانههایی داشته باشند، اما پروتئیناوری به عنوان یک علامت در مراحل ابتدایی ممکن است به آسانی نادیده انگاشته شود. علائم اولیه میتواند شامل پرادراری، بیدار شدن در شب برای اجابت مزاج و ورم اندامها باشد.
پس از شناسایی بیماری، ممکن است پزشک رژیم غذایی خاصی را تجویز کند.
به علاوه، برای تشخیص دقیقتر ممکن است نیاز به نمونهبرداری از کلیه نیز باشد، زیرا هر نوع بیماری کلیوی به درمان و داروهای خاص خود نیاز دارد.