اثر آب چغندر بر روی فشار خون

چغندر دارای نیترات فراوانی است که در جریان خون به اکسید نیتریک تبدیل می‌شود و موجب گشادی رگ‌های خونی می‌گردد. علاوه بر این، چغندر حاوی آنتی‌اکسیدان‌های مؤثری است که به کاهش التهاب و محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های محیطی کمک می‌کند.

آب چغندر به سبب مزایای زیادی که برای سلامتی ارائه می‌دهد، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. اما اینکه آیا می‌توان به طور روزانه آن را مصرف کرد یا خیر، به چندین عامل دیگر بستگی دارد.

پزشکان ممکن است مصرف آب چغندر را به خاطر میزان بالای نیترات آن به افرادی که از فشارخون بالا رنج می‌برند، توصیه کنند. اما باید خاطرنشان کرد که آب چغندر تنها می‌تواند به عنوان مکملی برای درمان فشارخون بالا عمل کند و به تنهایی نمی‌تواند تمامی عوامل مؤثر در افزایش فشار خون را مدیریت کند.

عوامل خطر فشار خون بالا

تنیدگی فشار خون تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله سن، وراثت، نژاد و همچنین جنس فرد قرار می‌گیرد. افزون بر این، عواملی چون رژیم غذایی نامناسب، عدم فعالیت بدنی، کمبود خواب یا خواب ناکافی و استرس نیز می‌توانند فشار خون را افزایش دهند.

مصرف برخی داروها از جمله داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد احتقان، قرص‌های هورمونی و غیره نیز می‌تواند به افزایش فشار خون منجر گردد. علاوه بر این، مصرف مواد مخدر مانند کوکایین و مت‌آمفتامین نیز عامل دیگری است که بر فشار خون تأثیر دارد.

بیماری‌های خاصی همچون بیماری مزمن کلیه، سندروم متابولیک، اضافه وزن یا چاقی، آپنه خواب، اختلالات تیروئید و برخی تومورها نیز می‌توانند منجر به افزایش فشار خون شوند.

فشار خون بالا به عنوان یک عامل خطر مهم در بروز بیماری‌های قلبی و عروقی شناخته شده و می‌تواند بر نرخ بستری شدن در بیمارستان و مرگ و میر تأثیرگذار باشد.

مقدار مصرف آب چغندر

تحقیقات صورت گرفته درباره تأثیر آب چغندر بر فشار خون به نتایج مختلفی منجر شده و هنوز میزان دقیق مصرف روزانه‌اش برای کاهش فشار خون مشخص نشده‌است. بر اساس یک متاآنالیز وسیع، دوزهای روزانه آب چغندر از ۷۰ تا ۵۰۰ میلی‌لیتر (حدود یک‌چهارم تا دو لیوان) متغیر بوده است.

مدت زمان اثر آب چغندر چقدر است؟

آب چغندر معمولاً می‌تواند در بازه‌ای بین ۳۰ دقیقه تا سه ساعت پس از مصرف، بر فشار خون تأثیر بگذارد. با این حال، برخی تحقیقات نشان می‌دهند که این اثر مؤثر، موقتی است و ممکن است در عرض ۱۰ ساعت از بین برود.

یک پژوهش نشان داد که مصرف روزانه آب چغندر به مدت ۱۴ روز نتایج بهتری نسبت به مصرف کوتاه‌مدت آن دارد. همچنین تحقیق دیگری مشخص کرد که در بیماران مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) که به مدت ۱۲ هفته به صورت روزانه ۷۰ میلی‌لیتر آب چغندر غلیظ مصرف کردند، کاهش مداوم فشار خون مشاهده شد.

آیا می‌توان آب چغندر را همزمان با داروهای فشار خون مصرف کرد؟

به نقل از ایندیپندنت، حتی اگر تحت درمان داروهای کنترل فشار خون قرار دارید، معمولاً نوشیدن آب چغندر بی‌خطر است، با این حال شرایط افراد ممکن است متفاوت باشد؛ بنابراین ضروری است پیش از آغاز مصرف روزانه آن، حتماً با پزشک مشورت کنید، چرا که در برخی موارد ممکن است اثر ترکیبی آن با داروی فشار خون منجر به کاهش بیش از حد فشار شود.

علائم و نشانه‌های فشار خون پایین شامل تاری دید، احساس گیجی، سرگیجه، حالت ضعف، تهوع، خستگی، سردرد، درد گردن و کمر، ضربان قلب تند و احساس نا‌منظمی در ضربان قلب می‌باشد.

معایب محتمل

نوشیدن آب چغندر به سبب رنگدانه‌های موجود در آن ممکن است رنگ ادرار و مدفوع را به صورتی یا قرمزی تغییر دهد. این عارضه جانبی به خودی خود بی‌ضرر است و تهدیدی برای سلامتی ندارد؛ اما از آنجا که چغندر به میزان بالایی دارای اگزالات است، به همراه اسفناج، کلم سبز، ریواس، مغزها و شکلات می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد.

علاوه بر این، هنگام خرید آب چغندر بهتر است برچسب محصول را بررسی کنید تا از میزان قندهای اضافه شده آن مطلع شوید، زیرا مصرف زیاد نوشیدنی‌های شیرین می‌تواند مشکلاتی از قبیل افزایش وزن، دیابت نوع ۲ و بیماری‌های قلبی را به وجود آورد.

برخی تحقیقات نیز نشان داده‌اند که مصرف بالای نیترات ممکن است یاری‌بخش در ایجاد مواد سرطان‌زا در بدن باشد. در حالیکه بررسی‌های دیگری حاکی از این است که نیترات‌ها می‌توانند از بدن در برابر بعضی سرطان‌ها نظیر سرطان پستان، پوست، پروستات، کبد، ریه و مری محافظت نمایند.

شایان ذکر است که نیترات‌های موجود در محصولات گوشتی با آن‌هایی که در میوه‌ها و سبزیجات یافت می‌شود، تفاوت دارند. نیترات‌های افزوده شده به گوشت عمدتاً برای افزایش زمان ماندگاری به آن اضافه می‌شوند و در مقایسه با نیترات موجود در میوه‌ها و سبزیجات، فاقد آنتی‌اکسیدان‌های مفید است. این تمایز در نحوه متابولیسم نیترات‌ها در بدن نیز تأثیرگذار است و ممکن است منجر به تولید مواد سرطان‌زا و افزایش خطر ابتلا به سرطان‌هایی مانند سرطان روده بزرگ، کلیه و معده گردد.

روش مصرف چغندر

چغندر به هر شکل که مصرف شود، چه به صورت نوشیدنی یا غذا، برای حفظ سلامت عمومی مفید است؛ چرا که هر دو سرشار از نیترات و مواد مغذی هستند. با این حال، مصرف خود چغندر منجر به دریافت فیبر بیشتری خواهد شد.

نصف فنجان چغندر تنها ۰.۱۵ گرم چربی دارد و از سوی دیگر، شدت فیبر آن ۱.۷ گرم است. این ماده غذایی غنی از ویتامین‌های کا، آ، سی و انواع ویتامین‌های گروه ب از جمله فولات (ب۹) است. ترکیبات مغذی چغندر به تقویت استخوان‌ها، شکل‌گیری گلبول‌های قرمز خون، رشد سلول‌های سالم و بهبود جریان خون به مغز کمک شایانی می‌کند. خواص ضدالتهابی آن نیز در کاهش خطر ابتلا به برخی بیماری‌های مزمن مؤثر است.

کارشناسان بر این عقیده‌اند که رژیم غذایی پربار از سبزیجات و میوه‌ها می‌تواند به کنترل فشار خون و کاهش خطر بیماری‌های قلبی و سکته مغزی کمک کند. یک برنامه غذایی متنوع که شامل انواع سبزیجات و میوه‌ها با رنگ‌های گوناگون باشد، بهترین شیوه برای تأمین نیازهای غذایی بدن است.