تحولات اخیر کرونا و آنفلوآنزا در کشور/ ۴ اقدام حیاتی برای مقابله با بیماری‌های تنفسی
حسین کرمانپور در بازدید از خبرگزاری ایسنا به تشریح وضعیت بیماری‌های تنفسی در فصل سرد سال پرداخت و اظهار داشت: شیوع بیماری‌های تنفسی در این فصل امری طبیعی به شمار می‌رود. همچنین، آلاینده‌های هوا در زمستان باعث تشدید این بیماری‌ها می‌شوند. متاسفانه، افرادی که به بیماری‌های قلبی‌عروقی مبتلا هستند، که از دسته بیماری‌های غیرواگیر به حساب می‌آیند، در این فصل به عنوان یکی از گروه‌های بیشتر در معرض خطر بیماری‌های تنفسی به شمار می‌روند. این مسئله باعث می‌شود که شدت بیماری‌های قلبی‌عروقی این بیماران تشدید شود.
کرمانپور بر اهمیت رعایت نکات بهداشتی در رابطه با آلودگی هوا تاکید نمود و یادآور شد: تعطیلی مدارس و ادارات به دلیل آلودگی هوا به منظور جلوگیری از حضور افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای و در معرض خطر در مکان‌های عمومی و قرارگیری در معرض هوای آلوده می‌باشد. بنابراین، شدت بیماری در بیماران مبتلا به مشکلات زمینه‌ای در صورت ابتلا به بیماری‌های تنفسی به طور واضحی افزایش می‌یابد که این امر می‌تواند عواقب خطرناکی داشته باشد. ابتلای بیماران زمینه‌ای به بیماری‌های تنفسی احتمال «مرگ‌ومیر» و «گسترش بیماری» را بالا می‌برد.
دلایل افزایش بیماری‌های تنفسی در سرمای فصل
این پزشک در توضیح علل افزایش بیماری‌های تنفسی در فصل سرما بیان کرد: تجمع افراد در محیط‌های سربسته از عواملی است که منجر به افزایش شیوع این بیماری‌ها می‌گردد؛ به نحوی که در این مکان‌ها احتمال انتقال ویروس به صورت قابل توجهی افزایش می‌یابد. در حالی که بیماری‌های تنفسی در فصول دیگر نیز وجود دارند، با کاهش حضور در فضاهای بسته و وجود تهویه مناسب، انتقال ویروس‌ها به حداقل می‌رسد. به همین دلیل، ورود ویروس به ریه‌ها کمتر اتفاق می‌افتد.
ویروس کرونا همچنان موجود است، اما دیگر آن نگرانی را ندارد
رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت درباره وضعیت بیماری‌های تنفسی و شیوع آن در کشور در این مقطع زمانی، تصریح کرد: این روزها باید از آنفلوآنزا H ۱ N ۱، کرونا و سرماخوردگی اجتناب کنیم. اطمینان حاصل کنیم که هرچند پاندمی ویروس کرونا کنترل شده، این ویروس هنوز در بین مردم و در سطح جهانی وجود دارد، اما به هیچ وجه به اندازه سال‌های گذشته ترسناک نیست.
او اضافه کرد: حتی با کنترل همه‌گیری ویروس کرونا، هنوز هم بر این باورم که این ویروس در جوامع انسانی وجود دارد و در حال فعال بودن است. در حال حاضر، آمار ابتلا به کرونا نسبت به گذشته کاهش یافته که این امر به دلایلی از جمله افزایش آگاهی عمومی انجام شده است. همچنین، سطح خدمات درمانی به دلیل کاهش مراجعات به مراکز درمانی در اثر کرونا بهبود یافته است. دو عامل «افزایش آگاهی مردم از بیماری» و «ارتقای کیفیت خدمات درمانی» به طور قابل توجهی موجب کاهش مرگ‌ومیر ناشی از کرونا شده و موجب راحتی مردم در مقابله با این بیماری گردیده است.
کاهش مرگ‌ومیر ناشی از کرونا
کرمانپور در ادامه با اشاره به کاهش مرگ‌ومیر ناشی از کرونا، بیان داشت: در زمان پاندمی این بیماری، کیفیت خدمات درمانی به دلیل حجم بالای مراجعات به مراکز درمانی دچار افت کیفیت شده بود. به علاوه، آگاهی عمومی درباره کرونا در آن زمان در سطح پایین‌تری قرار داشت؛ لذا افت کیفیت خدمات درمانی و آگاهی اندک مردم از بیماری، منجر به افزایش مرگ‌ومیر در دوران پاندمی گردید.
آسیب‌پذیری بیماران زمینه‌ای و افراد سالمند در مواجهه با کرونا
رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت اظهار داشت: اگرچه مرگ‌ومیر ناشی از کرونا کاهش یافته، اما همچنان مواردی از مرگ‌ومیر ناشی از ابتلا به این بیماری گزارش می‌شود؛ به طوری که برخی بی‌احتیاطی‌ها و عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی می‌تواند سبب فوت برخی افراد شود. بدون شک، میزان ابتلا و شدت بیماری در بیماران زمینه‌ای و سالمندان بیشتر است. البته بعضی از جوان‌ترها فکر می‌کنند که به دلیل سنشان با چالش جدی در اثر ابتلا به کرونا مواجه نخواهند بود؛ در حالی‌که ممکن است اطرافیان آنها که سالمند هستند، به شدت در معرض خطر قرار گیرند. سالمندان در مجاورت با ویروس کرونا به شدت حساس و مستعد آسیب هستند.
وی به ایسنا گفت: از طریق روش‌های پاراکلینیکی مانند سی‌تی‌اسکن و تست PCR می‌توان به شناسایی ابتلای افراد به ویروس کرونا پرداخت. در حال حاضر، سویه غالب کرونا از خانواده اومیکرون است. البته همانطور که آگاه هستید، با کنترل بیماری، مدت‌هاست که سازمان جهانی بهداشت، پایان وضعیت اضطراری این بیماری را اعلام کرده است.
افزایش آگاهی عمومی در برابر بیماری‌های تنفسی
او با ذکر افزایش آگاهی عمومی درباره بیماری‌های تنفسی، خاطرنشان کرد: انسان‌ها در فصل سرد سال با عوارضی چون سرماخوردگی، آنفلوآنزا و کرونا مواجه می‌شوند. خوشبختانه، آگاهی عمومی درباره بیماری‌های تنفسی به شکل محسوسی افزایش یافته است؛ به گونه‌ای که افراد آگاهند که با بروز علائم خفیف سرماخوردگی باید در خانه بمانند و استراحت کنند و پس از رعایت نکات بهداشتی به محیط کار یا تحصیل بازگردند.
چهار نکته اساسی برای مقابله با بیماری‌های تنفسی
کرمانپور همچنین به چهار اقدام ضروری در مواجهه با بیماری‌های تنفسی اشاره کرد و گفت: تکرار رفتارهای آموخته‌شده در مواجهه با مشکلات اهمیت زیادی دارد. هرچند شرایط بیماری‌های تنفسی مشابه با روزهای ابتدایی پاندمی نیست، اما وضعیت کنونی به معنای عدم رعایت اصول بهداشتی نیست. چنانچه افراد به علائمی چون بدن‌درد، آبریزش بینی، سرفه و گلودرد دچار شوند، نشان‌دهنده ابتلا به یک عارضه تنفسی است. همچنین احتمال دارد برخی مبتلایان علائم گوارشی نیز داشته باشند.
او بر لزوم شست‌وشوی دست‌ها با آب و صابون تأکید کرد و بیان داشت: پس از حضور در مکان‌های عمومی، باید حتماً اقدام به شست‌وشوی دست‌ها با آب و صابون نماییم. این کار به کاهش چگالی ویروس‌ها کمک شایانی می‌کند. با کاهش ویروس‌ها، در صورت ابتلا به بیماری، شدت آن کاهش می‌یابد.
کرمانپور در مورد ضرورت رعایت فاصله اجتماعی و استفاده از ماسک برای افرادی که علائم بیماری دارند، تأکید کرد: افراد دارای علائم تنفسی باید با استفاده از ماسک در مکان‌های عمومی حاضر شوند. رعایت فاصله اجتماعی در جلوگیری از انتقال ویروس‌ها اهمیت بالایی دارد. تجربه نشان می‌دهد که حفظ فاصله اجتماعی حدود ۱.۵ تا ۲ متر در کاهش انتقال ویروس‌ها تأثیرگذار است. همچنین تهویه مناسب هوای محیط نیز از جمله نکات اساسی برای پیشگیری از انتقال ویروس‌ها به شمار می‌رود و باز کردن درب و پنجره در مکان‌های شلوغ یک ضرورت است. این کار به کاهش چگالی ویروس‌ها کمک کرده و می‌تواند شدت بیماری را در صورت ابتلا به حداقل برساند.
ضرورت توجه به سلامتی کودکان
رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت در بخش دیگری از اظهاراتش به خانواده‌ها توصیه کرد که باید به سلامت فرزندان خود توجه ویژه‌ای داشته باشند. چرا که حضور دانش‌آموزان در مدارس که به نوعی تجمع در مکان‌های سربسته محسوب می‌شود، یکی از دلایل اصلی انتشار ویروس است. کودکان به دلیل عدم آگاهی از رعایت نکات بهداشتی ممکن است به آسانی سبب انتقال ویروس به خانواده‌های خود شوند. علاوه بر این، کودکان ممکن است دستمال‌های کاغذی استفاده‌شده خود را در مکان‌های مختلف رها کنند؛ در حالی که این دستمال‌ها باید در سطل‌های زباله دربسته قرار داده شوند. اگر خانواده‌ها به رها کردن این دستمال‌ها در سطوح بی‌توجه باشند، ممکن است ویروس به سایر اعضای خانواده نیز منتقل گردد. به طور کلی، استفاده از سطل‌های زباله دربسته یا کیسه‌های پلاستیکی برای دور انداختن دستمال‌های آلوده می‌بایست در اولویت قرار گیرد. خانواده‌ها باید این دستمال‌های آلوده را در سطل زباله دربسته یا کیسه‌های پلاستیکی قرار دهند و سپس کیسه زباله را ببندند؛ چرا که ویروس‌های تنفسی می‌توانند از طریق این دستمال‌ها در محیط خانه گسترش یابند.
اهمیت مصرف مایعات
او تأکید کرد که نوشیدن مایعات در فصل سرد سال اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد و خاطرنشان کرد: در این فصل، تمایل به مصرف مایعات کاهش می‌یابد؛ در حالی که باید مصرف مایعات در این مدت افزایش یابد. مصرف مایعات فقط به نوشیدن آب محدود نمی‌شود و چای کم‌رنگ، نسکافه با شکر کم و آب‌میوه‌ها نیز می‌توانند به عنوان نوشیدنی‌ها مناسب به حساب آیند.
توصیه به مصرف میوه‌های حاوی ویتامین C
او همچنین به میوه‌های سرشار از ویتامین C اشاره و گفت: مرکبات در فصل سرد سال به راحتی در دسترس هستند و مصرف آنان که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند، پیشنهاد می‌شود.
ضرورت شست‌وشوی حلق و بینی
این پزشک بر اهمیت شست‌وشوی حلق و بینی تأکید کرد و گفت: در فصل سرما و به دلیل احتمال مواجهه با ویروس‌های تنفسی، شست‌وشوی حلق و بینی با آب‌نمک رقیق بعد از خروج از مکان‌های عمومی برای کاهش چگالی ویروس‌ها مؤثر است. همچنین خشک نگه‌داشتن بینی در فصل سرما توصیه نمی‌شود و مرطوب نگه‌داشتن آن می‌تواند از حرکت ویروس‌ها به سمت بخش‌های بالاتر بینی جلوگیری کند. افرادی که توانایی شست‌وشوی بینی با آب و نمک را ندارند، می‌توانند از اسپری‌های مخصوص برای این کار استفاده کنند. در صورتی که بینی فرد خشک باشد، ویروس‌ها به راحتی به سمت نواحی بالاتر حرکت می‌کنند. بنابراین، حفظ رطوبت در بینی می‌تواند شدت بیماری را کاهش دهد. همچنین در زمان ابتلا به بیماری استفاده از داروها، استراحت کافی و نوشیدن مایعات به‌وفور توصیه می‌شود.
توجه به کاهش مداوم سطح اکسیژن خون
وی در مورد نکات ضروری برای افراد مبتلا به بیماری‌های تنفسی گفت: اگر این بیماران به طور متناوب سرفه می‌کنند، باید به اندازه‌گیری سطح اکسیژن خون خود بپردازند. میزان اکسیژن خون در شرایط عادی بین ۹۴ تا ۹۵ درصد است و در برخی مواقع ممکن است به ۱۰۰ درصد برسد. در صورتی که مقدار اکسیژن خون کمتر از ۹۴ به ۹۳ درصد کاهش یابد، نباید نگران باشند، اما اگر این کاهش ادامه پیدا کند، بیماران باید فوراً به پزشک مراجعه کنند.
اهمیت تنفس عمیق و پرهیز از تنفس سطحی مداوم
کرمانپور ادامه داد: بیماران مبتلا به بیماری‌های تنفسی باید از تنفس سطحی دائمی پرهیز کنند و بایستی هر دو ساعت یک بار تنفس عمیق انجام دهند. به این دلیل که ویروس‌های تنفسی مانند کرونا عمدتاً در نواحی پایینی ریه قرار می‌گیرند و به تدریج به سمت بالای آن حرکت می‌کنند، انجام تنفس عمیق می‌تواند باعث باز شدن ریه شود و در نتیجه، ویروس‌ها با بازدم خارج شوند.
تب کنترل نشده و نیاز به مراجعه به پزشک
رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت اظهار داشت: برخی بیماران به تب کنترل نشده دچار می‌شوند؛ لذا باید به پزشک مراجعه کنند. ابتلا به تب شدید کنترل نشده می‌تواند به عوارض حاد گوارشی و از دست دادن شدید آب بدن منجر گردد.
کرمانپور بیان داشت: اگر بیماران در منزل دستگاه اندازه‌گیری اکسیژن ندارند و در حین صحبت کردن دچار تنگی نفس می‌شوند، باید به پزشک مراجعه نمایند. تجربه هرگونه ضعف هنگام ابتلا به بیماری‌های تنفسی بسیار جدی است؛ زیرا در این شرایط، درمان خانگی و استراحت قادر به درمان بیماری نخواهند بود. بیماران در صورت تجربه ضعف باید به پزشک مراجعه کنند تا معاینات لازم صورت گیرد.
تأمین داروهای مورد نیاز برای بیماری‌های فصل سرما در سراسر کشور
او همچنین درباره شرایط دارویی در رابطه با بیماری‌های تنفسی در فصل سرما گفت: اوضاع فعلی در زمینه دارو به هیچ وجه شبیه روزهای بحرانی دوران کرونا نیست و تمامی داروها و تجهیزات لازم برای درمان بیماری‌های تنفسی در همه نقاط کشور در دسترس است.
